Η Ευρώπη αντιδρά στο αμερικανικό σχέδιο που φέρεται να αναγκάζει την Ουκρανία να αποδεχτεί οδυνηρούς συμβιβασμούς.
Οι Ευρωπαίοι εξέφρασαν έντονη ανησυχία την Πέμπτη σχετικά με το ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία που υποστηρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα απαιτούσε από το Κίεβο να παραχωρήσει επιπλέον εδάφη στη Ρωσία και να αποδεχτεί σημαντικούς περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις του.
«Η ειρήνη δεν μπορεί να είναι συνθηκολόγηση»
Οι όροι αυτοί θεωρούνται από καιρό από τους Ευρωπαίους συμμάχους της Ουκρανίας ως ουσιαστικά ισοδύναμοι με συνθηκολόγηση και έχουν αντιμετωπιστεί με σκεπτικισμό, ιδίως σε μια περίοδο κατά την οποία η Μόσχα αυξάνει την πίεση στο μέτωπο, σύμφωνα με όσα δημοσιεύει το Reuters.
Δύο πρόσωπα με γνώση των συνομιλιών δήλωσαν στο διεθνές πρακτορείο ειδήσεων ότι η Ουάσιγκτον μετέφερε στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι την ανάγκη να εξετάσει ένα πλαίσιο τερματισμού του πολέμου που συντάχθηκε από την αμερικανική κυβέρνηση. Το πλαίσιο αυτό, όπως υποστηρίζουν, περιλαμβάνει εδαφικές παραχωρήσεις και μερική αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας -μια θέση που μέχρι πρότινος αποτελούσε ξεκάθαρη κόκκινη γραμμή τόσο για το Κίεβο όσο και για τους Ευρωπαίους εταίρους του. Οι πηγές μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας, καθώς το θέμα θεωρείται εξαιρετικά ευαίσθητο και δεν υπάρχει ακόμη επίσημη αμερικανική τοποθέτηση.
Η επιτάχυνση των διπλωματικών πιέσεων από τις ΗΠΑ έρχεται σε μια στιγμή αδυναμίας για την ουκρανική κυβέρνηση. Οι ουκρανικές δυνάμεις βρίσκονται σε δυσμενή θέση σε διάφορα σημεία του μετώπου, ενώ η κυβέρνηση Ζελένσκι δοκιμάζεται εσωτερικά από ένα σκάνδαλο διαφθοράς που οδήγησε το κοινοβούλιο στην αποπομπή δύο υπουργών. Την ίδια στιγμή, η Ρωσία κλιμακώνει τις επιθέσεις της, βομβαρδίζοντας καθημερινά πόλεις και κρίσιμες υποδομές, προκαλώντας απώλειες αμάχων και εκτεταμένες διακοπές ρεύματος ενόψει του χειμώνα. Μόλις την Τετάρτη, μια καταστροφική αεροπορική επιδρομή σε πολυκατοικία άφησε 26 νεκρούς και 22 αγνοούμενους, σε μία από τις πιο αιματηρές επιθέσεις των τελευταίων μηνών.
Στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέφυγαν να σχολιάσουν λεπτομερώς τις διαρροές γύρω από το αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο, το οποίο δεν έχει δημοσιοποιηθεί. Ωστόσο, οι τοποθετήσεις τους ήταν σαφείς με γραμμή ότι η Ευρώπη δεν πρόκειται να στηρίξει οποιοδήποτε σχέδιο που στερεί από την Ουκρανία τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό της ή την υποχρεώνει να δεχθεί μια ειρήνη που επιβλήθηκε υπό πίεση.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, τόνισε ότι οι Ουκρανοί θέλουν «μια δίκαιη ειρήνη που σέβεται την κυριαρχία όλων», επισημαίνοντας ότι η ειρήνη «δεν μπορεί να είναι συνθηκολόγηση». Ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, υπογράμμισε ότι η Ουκρανία, ως θύμα της σύγκρουσης, δεν πρέπει να δεχθεί περιορισμούς που θα την αφήσουν ευάλωτη.
Παράλληλα, η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, ξεκαθάρισε ότι οποιαδήποτε λύση πρέπει να έχει τη στήριξη τόσο των Ευρωπαίων όσο και της ίδιας της Ουκρανίας. Η Κάλας, μίλησε σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες στη συνέχεια δηλώνοντας: «Η πίεση πρέπει να ασκηθεί στον επιτιθέμενο, αυτοί είναι που ξεκίνησαν αυτόν τον πόλεμο. Δεν έχουμε δει καμία παραχώρηση από τη ρωσική πλευρά. Γι' αυτό η προσέγγισή μας είναι να ασκήσουμε πίεση στον επιτιθέμενο».
Σιγή από τις ΗΠΑ και κινητικότητα στην Ουκρανία
Η πλευρά των ΗΠΑ, πάντως, τηρεί για την ώρα χαμηλούς τόνους, με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να δηλώνει μόνο ότι η Ουάσιγκτον καταρτίζει «λίστα πιθανών ιδεών» για την επίτευξη μιας διαρκούς ειρήνης που θα απαιτήσει, όπως ανέφερε, «δύσκολες αλλά απαραίτητες παραχωρήσεις και από τις δύο πλευρές».
Την ίδια ημέρα, στο Κίεβο βρισκόταν και μια υψηλόβαθμη αμερικανική στρατιωτική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον υπουργό Άμυνας Νταν Ντρίσκολ και τον αρχηγό του γενικού επιτελείου, Ράντι Τζορτζ. Συναντήθηκαν με τον Ουκρανό αρχιστράτηγο, Ολεξάντρ Σίρσκι, ο οποίος φέρεται να τους μετέφερε ότι ο μόνος τρόπος για μια δίκαιη ειρήνη είναι η ενίσχυση της ουκρανικής αεράμυνας, η δυνατότητα επιθέσεων σε βάθος εντός ρωσικού εδάφους και η σταθεροποίηση της γραμμής του μετώπου.
Εν τω μεταξύ, ο πόλεμος μπαίνει στον τέταρτο χειμώνα του, με τη Ρωσία να προελαύνει αργά αλλά σταθερά, σημειώνει το δημοσίευμα. Τα ρωσικά στρατεύματα πλησιάζουν την κατάληψη της πόλης Ποκρόβσκ, ενός σημαντικού σιδηροδρομικού κόμβου στην ανατολική Ουκρανία, που θα αποτελέσει την πρώτη μεγάλη κατάκτηση της Μόσχας από τις αρχές του 2024.
Η Ρωσία, η οποία πλέον ελέγχει περίπου το ένα πέμπτο του ουκρανικού εδάφους, δηλώνει πως δεν θα τερματίσει τις εχθροπραξίες αν η Ουκρανία δεν αποδεχτεί επιπλέον εδαφικές παραχωρήσεις, μόνιμη ουδετερότητα και περιορισμένες ένοπλες δυνάμεις, όροι που το Κίεβο θεωρεί απαράδεκτους και επικίνδυνους για την εθνική του ασφάλεια.
Μετά την αρχική ουκρανική επιτυχία το 2022, όταν οι δυνάμεις του Ζελένσκι απώθησαν την επίθεση στο Κίεβο και ανέκτησαν εδάφη, ο πόλεμος έχει μετατραπεί σε μια εξαντλητική αναμέτρηση κατά μήκος 1.000 χιλιομέτρων. Η ουκρανική αντεπίθεση του 2023 δεν απέδωσε και από τότε η Μόσχα κερδίζει σταδιακά έδαφος, ενώ η ζώνη του μετώπου έχει γίνει μια ζώνη θανάτου όπου οι δύο πλευρές ανταλλάσσουν πλήγματα κυρίως μέσω drones.