Στη Ρωσία αποδίδουν δυτικές υπηρεσίες ασφαλείας μια εκτεταμένη εκστρατεία σαμποτάζ, δολιοφθορών και υβριδικών επιθέσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη, σύμφωνα με μεγάλη έρευνα του Associated Press.
Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022, έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 145 περιστατικά «διατάραξης» στη Γηραιά Ήπειρο, με τις Αρχές να προειδοποιούν ότι πρόκειται για έναν υβριδικό πόλεμο χαμηλής έντασης που διεξάγεται καθημερινά και παντού, αναφέρει το πρακτορείο.
Δείτε εδώ την έρευνα του AP με το κατατοπιστικό του γράφημα.
Από εκρηκτικά σε σιδηροδρομικές γραμμές και εμπρησμούς αποθηκών μέχρι κυβερνοεπιθέσεις και παρεμβολές στο GPS αεροσκαφών - που ενίοτε μεταφέρουν και υψηλόβαθμους Ευρωπαίους αξιωματούχους - η εικόνα που προκύπτει είναι αυτή μιας συστηματικής προσπάθειας αποσταθεροποίησης, την οποία το Κρεμλίνο εξακολουθεί να αρνείται.
Ένας υβριδικός πόλεμος σε κλιμάκωση
Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του AP, τα περιστατικά αυξάνονται τόσο σε αριθμό όσο και σε επικινδυνότητα.
Μόνον οι υποθέσεις εμπρησμών και εκρηκτικών εκτοξεύθηκαν από μία το 2023 σε 26 το 2024, ενώ έχουν ήδη καταγραφεί νέα περιστατικά το 2025. Οι χώρες που πλήττονται περισσότερο είναι όσες συνορεύουν με τη Ρωσία - κυρίως η Πολωνία και η Εσθονία - αλλά επιθέσεις έχουν σημειωθεί και στη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Λετονία, όλες τους χώρες που υποστηρίζουν ένθερμα την Ουκρανία.
«Είναι μια επιχείρηση 24 ώρες το 24ωρο, από όλες τις υπηρεσίες, για να τη σταματήσουμε», δήλωσε ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος πληροφοριών στο AP, επισημαίνοντας ότι οι έρευνες για ρωσική ανάμειξη απορροφούν πλέον πόρους αντίστοιχους με αυτούς της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Εμπρησμοί, εκρήξεις και «φθηνοί» εκτελεστές
Χαρακτηριστικά παραδείγματα περιλαμβάνουν τους εμπρησμούς σε σούπερ μάρκετ και ουκρανικό εστιατόριο στην Εσθονία τον Ιανουάριο με δράστες αλλοδαπούς, που δεν είχαν επισκεφθεί ποτέ ξανά τη χώρα.
Στο Λονδίνο αποθήκη, που παρείχε ανθρωπιστική βοήθεια και εξοπλισμό Starlink στην Ουκρανία, παραδόθηκε στις φλόγες, με τις βρετανικές Αρχές να συνδέουν την επίθεση με το δίκτυο της ρωσικής μισθοφορικής οργάνωσης Wagner.
Στην Πολωνία σαμποτάζ σε σιδηροδρομική γραμμή, που μετέφερε προμήθειες προς την Ουκρανία, οδήγησε στην ανάπτυξη 10.000 στρατιωτών για την προστασία κρίσιμων υποδομών στη χώρα.
Οι Αρχές επισημαίνουν ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί συχνά άτομα με ποινικό παρελθόν ή ξένους υπηκόους ως «πληρεξούσιους», μειώνοντας το κόστος και τον κίνδυνο για τις ίδιες τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Εκρηκτικά δέματα και κίνδυνος για αμάχους
Ιδιαίτερη ανησυχία προκάλεσαν οι υποθέσεις εκρηκτικών δεμάτων σε αεροπορικά φορτία. Πυρκαγιές σε αποθήκες της DHL στη Λειψία και στο Μπέρμιγχαμ, με παρόμοια χαρακτηριστικά, οδήγησαν τις Αρχές στο σενάριο συντονισμένης επιχείρησης.
Ο ειδικός της βρετανικής δεξαμενής σκέψης Chatham House Κιρ Τζάιλς προειδοποιεί ότι «η προθυμία να τεθούν σε κίνδυνο αθώοι πολίτες έχει επιστρέψει», εκτιμώντας ότι η Ευρώπη θα βρεθεί αντιμέτωπη με νέο κύμα κρατικής τρομοκρατίας.
Παρεμβολές σε πτήσεις και κυβερνοεπιθέσεις
Παράλληλα, χιλιάδες πτήσεις στην περιοχή της Βαλτικής, της Μαύρης Θάλασσας και της ανατολικής Μεσογείου έχουν καταγράψει παρεμβολές σε ηλεκτρονικά συστήματα από το 2023 έως τις αρχές του 2024, επηρεάζοντας αεροπορικές εταιρείες όπως Ryanair, EasyJet και British Airways. Αν και οι Αρχές πολιτικής αεροπορίας διαβεβαιώνουν ότι η ασφάλεια δεν έχει τεθεί σε κίνδυνο, ειδικοί θεωρούν τις παρεμβολές «πρόβα» για ενδεχόμενη σύγκρουση με το ΝΑΤΟ.
Την ίδια στιγμή, οι κυβερνοεπιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές αυξάνονται. Η βρετανική κυβέρνηση έχει προειδοποιήσει ότι ομάδες χάκερς που συνδέονται με τη Ρωσία έχουν πλέον σαφές κίνητρο να «διαταράξουν ή να καταστρέψουν» ευρωπαϊκά δίκτυα.
«Η Ρωσία είναι ήδη σε πόλεμο μαζί μας»
Για τη Σαμάνθα ντε Μπεντέρν του Chatham House, τα περιστατικά αυτά δεν είναι απλώς σαμποτάζ αλλά πράξεις τρομοκρατίας. «Η Ρωσία είναι σε πόλεμο μαζί μας – απλώς δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει», σημειώνει, προειδοποιώντας ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να συνηθίσει σταδιακά σε μια κατάσταση μόνιμης κρίσης.
Παρά τις διαψεύσεις της Μόσχας, οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες εκτιμούν ότι στόχος της εκστρατείας είναι διπλός: να αποδυναμωθεί η στήριξη προς την Ουκρανία και να εξαντληθούν οι πόροι ασφάλειας των ευρωπαϊκών κρατών. Όπως συνοψίζει αξιωματούχος πληροφοριών: «Ακόμα και όταν οι επιθέσεις αποτυγχάνουν, η Ρωσία κερδίζει – γιατί μας αναγκάζει να τρέχουμε συνεχώς πίσω από την απειλή».