Αιμόφυρτοι, σοκαρισμένοι, με δάκρυα στα μάτια κάτοικοι της πρωτεύουσας του Λιβάνου τριγύριζαν στους δρόμους ανάμεσα στα χαλάσματα μετά τη φονική έκρηξη στη Βηρυτό.
Μετά τον δεκαπενταετή εμφύλιο πόλεμο είχαν συνηθίσει σε καταστροφές, αλλά αυτό που αντικρίζουν γύρω τους τώρα, όπως λένε, δεν έχει καμία σύγκριση.
Η έκρηξη με τους πάνω από 100 νεκρούς, που ισοπέδωσε σχεδόν τη μισή πόλη και το λιμάνι της, μετέτρεψε σε σωρούς ερειπίων σπίτια, καταστήματα, ξενοδοχεία και επιχειρήσεις στις γύρω συνοικίες. Ακόμη και τμήμα της οροφής του αεροδρομίου, 10 χιλιόμετρα μακριά, κατέρρευσε από το ωστικό κύμα.
Ο κυβερνήτης της Βηρυτού, Μαρουάν Αμπούντ, ξέσπασε σε λυγμούς επισκεπτόμενος το σημείο της έκρηξης.
«Η Βηρυτός είναι κατεστραμμένη», είπε. «Αυτό που συνέβη είναι παρόμοιο με αυτό που έγινε στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Είναι εθνική καταστροφή για τον Λίβανο. Δεν ξέρουμε πώς θα το αντιμετωπίσουμε», πρόσθεσε.
Μαρτυρίες που συγκλονίζουν: «Ηταν σαν ατομική βόμβα»
Αυτόπτες μάρτυρες έκαναν λόγο για έκρηξη που θύμιζε ατομική βόμβα, ενώ επιστήμονες, σύμφωνα με αρχικές εκτιμήσεις, επισήμαναν ότι η έκρηξη είχε ισχύ περίπου τριών χιλιάδων τόνων ΤΝΤ -δηλαδή, σχεδόν το ένα πέμπτο της ισχύος της ατομικής βόμβας «Little Boy» που ισοπέδωσε τη Χιροσίμα κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. «Ηταν σαν ατομική βόμβα», είπε η Μακρούχι Γεργκιανάν, συνταξιούχος δασκάλα. «Εχω ζήσει τα πάντα, αλλά ποτέ κάτι τέτοιο, ούτε στη διάρκεια του εμφυλίου. Ολα τα γύρω κτίρια κατέρρευσαν. Περπατώ ανάμεσα σε σπασμένα γυαλιά και χαλάσματα, μέσα στο σκοτάδι»...
Αυτόπτης μάρτυρας περιέγραψε χαοτικές σκηνές που ακολούθησαν την έκρηξη: «Είδα μια πύρινη μπάλα και καπνό να υψώνεται πάνω από τη Βηρυτό. Κόσμος έκλαιγε, άνθρωποι αιμόφυρτοι έτρεχαν πανικόβλητοι προς όλες τις κατευθύνσεις. Μπαλκόνια τινάχτηκαν στον αέρια, τζάμια από πολυκατοικίες έπεφταν στο έδαφος». Ο Σαρμπέλ Χατζ, που εργάζεται στο λιμάνι, είπε ότι η κόλαση ξεκίνησε με μικρές εκρήξεις, που θύμιζαν πυροτεχνήματα, όταν ξαφνικά τινάχτηκε στον αέρα, με τα ρούχα του να ξεσκίζονται από το ωστικό κύμα. «Ολοι πέσαμε στο έδαφος… Θυμάμαι που άνοιξα τα μάτια μου κι έβλεπε παντού κονιορτό και ερείπια», πρόσθεσε κάποιος άλλος.
Αρκετή ώρα μετά την έκρηξη στη Βηρυτό οι σειρήνες των ασθενοφόρων ούρλιαζαν στους δρόμους, ενώ ελικόπτερα πετούσαν πάνω από την πόλη.
Ο Μαρουάν Ραμαντάν απείχε κάπου μισό χιλιόμετρο από το λιμάνι, αλλά το ωστικό κύμα της έκρηξης γύρω στις 18:00 τοπική ώρα τον σώριασε στο έδαφος. «Ηταν πραγματική φρίκη. Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο από τα χρόνια του πολέμου». Ο Φάντι Ρουμίεχ στεκόταν σ’ ένα πάρκινγκ εμπορικού κέντρου περίπου δύο χιλιόμετρα μακριά από το σημείο της έκρηξης. «Ηταν σαν πυρηνική βόμβα. Η καταστροφή είναι εκτεταμένη. Ορισμένα κτίρια, ακόμη και σε απόσταση χιλιομέτρων, έχουν καταρρεύσει μερικώς. Είναι σαν εμπόλεμη ζώνη. Δεν υπάρχει ούτε ένα τζάμι ανέπαφο»…
Εικόνες Αποκάλυψης...
Κάτοικοι είπαν ότι έσπασαν τζάμια σε σπίτια από το Ραούς στο δυτικό άκρο της Βηρυτού μέχρι τη Ραμπίεχ, 10 χιλιόμετρα ανατολικά της πρωτεύουσας του Λιβάνου.
Ο Αμερικανός δημοσιογράφος Μπεν Γουίντεμαν αναμετέδιδε live τις εξελίξεις από ένα μερικώς κατεστραμμένο γραφείο στη Βηρυτό: «Είναι κάτι που δεν έχω ξαναδεί… Αρχικά, νόμιζα ότι έγινε σεισμός».
Ο αυτόπτης μάρτυρας Μπαχάρ Γκάτα περιέγραψε σκηνές χάους στην πρωτεύουσα του Λιβάνου, κάνοντας λόγο για «εικόνες Αποκάλυψης».
«Μπορείτε να δείτε τραυματίες σε όλους τους δρόμους της Βηρυτού, γυαλιά παντού, αυτοκίνητα κατεστραμμένα, είναι σαν Αποκάλυψη», είπε στο CNNi. «Είναι πολύ πολύ τρομακτικό αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή και οι άνθρωποι φρικάρουν. Οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης είναι συγκλονισμένες», δήλωσε χαρακτηριστικά. «Το λιμάνι της Βηρυτού έχει καταστραφεί τελείως. Δεν έχουμε λιμάνι», πρόσθεσε.
«Αισθάνθηκα σαν να γινόταν σεισμός και μετά ακολούθησε η τεράστια ανάφλεξη και τα τζάμια έσπασαν. Ηταν πιο ισχυρή έκρηξη από εκείνη που σκότωσε τον (σ.σ. πρώην πρωθυπουργό) Ραφίκ Χαρίρι», είπε με τη σειρά της μια Λιβανέζα κάτοικος στο κέντρο της πόλης.
Σοκ, απόγνωση και θεωρίες συνωμοσίας μετά την τραγωδία στη Βηρυτό
Η τελευταία φορά που μια μεγάλη έκρηξη συγκλόνισε τον Λίβανο ήταν τον Φεβρουάριο του 2005, όταν σκοτώθηκε σε επίθεση με παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητο ο τότε πρωθυπουργός Ραφίκ Χαρίρι έξω από παραλιακό ξενοδοχείο. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα αναμένεται η ετυμηγορία του δικαστηρίου την Παρασκευή για τους κατηγορούμενους δολοφόνους και πολλοί στη Βηρυτό φοβούνται μήπως η έκρηξη σχετίζεται με αυτό.
«Τίποτε δεν συμβαίνει εδώ αναίτια», είπε ο Σόμπχι Σατάρ, σκουπίζοντας συντρίμμια έξω από το σπίτι του πρώην επικεφαλής της Nissan, Κάρλος Γκοσν. «Μπορεί να είναι ένα μήνυμα προς όλους να κάνουν πίσω»…
Πολλοί άρχισαν να αναπτύσσουν θεωρίες για το τι προκάλεσε την έκρηξη, που ακούστηκε μέχρι την Κύπρο. «Μόνο τεράστιες ποσότητες εκρηκτικών θα μπορούσαν να προκαλέσουν κάτι τέτοιο», είπε ο μηχανικός Ριγιάντ Χαντάντ. «Είτε κάτι ανατινάχθηκε μόνο του στο λιμάνι, ή αποτέλεσε στόχο». Οπως και οι γείτονές του στη συνοικία Γκεμαζίγιε της Βηρυτού, ο Χαντάντ πασχίζει να ξανακάνει κατοικήσιμο το σπίτι του. «Δείτε το. Πώς θα συνέλθουμε. Καταστράφηκαν τουλάχιστον 1.000.000 τζάμια σε ολόκληρη την πόλη κι αυτή είναι η μικρότερη από τις ανησυχίες μας. Δεν έχουμε λεφτά, δουλειές, ηλεκτρικό ρεύμα και καύσιμα. Και τώρα αυτό. Θα αποτελέσει αφορμή αφύπνισης, ή θα γίνει πόλεμος;».
Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού της χώρας Χασάν Ντιάμπ ότι η έκρηξη οφείλεται στην ανατίναξη 2.750 τόνων νιτρικού αμμωνίου, που είχαν αφεθεί για «χρόνια» σε αποθήκη στο λιμάνι χωρίς να εφαρμόζεται κανένα μέτρο ασφαλείας, δεν κατάφεραν να σιγήσουν τη συνωμοσιολογία. «Μήπως ήταν αποθήκη όπλων;», διερωτήθηκε ένας άνδρας. «Μήπως χτύπησαν οι Ισραηλινοί. Εγινε μια πρώτη μικρή έκρηξη κι ακολούθησε μια μεγαλύτερη. Τι προκάλεσε την πρώτη;».
Οι φήμες εξαπλώθηκαν γρήγορα, σαν το ωστικό κύμα, με τις Αρχές να προσπαθούν να καθησυχάσουν την κοινή γνώμη για τα αίτια της τραγωδίας. Αλλά δεν πείστηκαν όλοι. «Δεν έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο σε ολόκληρη την ιστορία του Λιβάνου», είπε ένας 30χρονος στον «Guardian». «Ηταν σαν θερμοπυρηνική έκρηξη. Νομίζω ότι ανατινάχθηκαν στρατιωτικές εκρηκτικές ύλες. Θα πουν ποτέ την αλήθεια; Αμφιβάλλω»…