Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο κύριος υποψήφιος της αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές της Τουρκίας, ήρεμος και ήπιων τόνων, είναι αποφασισμένος να βάλει τέλος στην 20ετή κυριαρχία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και έχει κάνει στροφή 180 μοιρών για να φτιάξει την εικόνα του , εν μέσω μεγάλης πόλωσης και έντασης στη γειτονική χώρα.
Το ερώτημα αν θα τα καταφέρει, θα απαντηθεί μερικώς αύριο, 14 Μαΐου, στις τουρκικές εκλογές. Και θα απαντηθεί μερικώς αν χρειαστεί να προσέλθουν ξανά στις κάλπες οι Τούρκοι ψηφοφόροι.
Τα «ημερολόγια κουζίνας» του Κιλιτσντάρογλου
Μεγάλο μέρος των μηνυμάτων της προεκλογικής εκστρατείας του Κιλιτσντάρογλου παραδίδεται από το κατεξοχήν τουρκικό μεσοαστικό σπίτι του και αναρτάται στο Twitter, σε βίντεο που ορισμένοι παρατηρητές έχουν αποκαλέσει «ημερολόγια κουζίνας».
Καθισμένος, συχνά με τσάι στο παραδοσιακό τουρκικό φλιτζάνι τσαγιού, εκθέτει τις βασικές προεκλογικές του υποσχέσεις, ανακοινώνει τα μέλη του δυνητικού συνασπισμού του και μερικές φορές απλώς μιλάει ειλικρινά στον κόσμο, καλωσορίζοντας ουσιαστικά το κοινό στο σπίτι του, διαδικτυακά.
Τέτοιες χειρονομίες έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την ελιτίστικη εικόνα που είχε κάποτε ο ίδιος και το κόμμα του. Οι αναλυτές λένε ότι η επιθυμία να προσελκύσει τους σημερινούς ψηφοφόρους είδε τον υποψήφιο πρόεδρο να υφίσταται μια αναμόρφωση της εικόνας του με την πάροδο των ετών. Τα μηνύματά του στοχεύουν τώρα στη μεσαία τάξη της Τουρκίας και τους τα φτωχότερα στρώματα, το ίδιο εκλογικό ακροατήριο που πάντα υπερασπιζόταν ο Ερντογάν, υπογραμμίζει το CNN.
Ο Γκιουλφέμ Σαϊντάν Σανβέρ, ειδικός πολιτικής επικοινωνίας που συνεργάζεται με αρκετούς πολιτικούς του κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) του Κιλιτσντάρογλου, δήλωσε ότι η κουζίνα έχει γίνει «σύμβολο» του υποψηφίου, «ότι κάνει ταπεινή (ζωή) και ασχολείται με τα καθημερινά προβλήματα της ζωής των απλών Τούρκων πολιτών».
Ωστόσο, η χρήση του Twitter για να προσεγγίσει το εκλογικό σώμα μπορεί να μην έγινε από επιλογή. Η πλειονότητα των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης στη χώρα ελέγχεται από τους πιστούς στην κυβέρνηση, γεγονός που ωθεί την αντιπολίτευση να στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αποστολή μηνυμάτων αξιοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η κακή εικόνα που διόρθωσε ο Κιλιτσντάργλου
Όταν ανέλαβε τον έλεγχο του CHP το 2010, ο Κιλιτσντάρογλου είχε πρόβλημα με την εικόνα του, λένε οι ειδικοί. Το κόμμα του ήταν σταθερά κοσμικό και έντονα εθνικιστικό. Σήμερα, ωστόσο, έχει ενοποιήσει ετερόκλητους πολιτικούς παράγοντες, προσπαθεί να προσεταιριστεί την κουρδική ψήφο και έχει υποδεχθεί ακόμη και αποστάτες από το ισλαμιστικό κόμμα του Ερντογάν.
Σύμφωνα με ορισμένους από αυτούς που τον γνώρισαν, ο «γραφειοκράτης καριέρας» που έγινε πολιτικός θεωρήθηκε ελιτιστής και αποκομμένος από την εργατική τάξη όταν ανέλαβε τον έλεγχο του κόμματος, όπως θεωρήθηκε και το ίδιο το CHP. Η κυβέρνηση Ερντογάν εκμεταλλεύτηκε αυτό το γεγονός για να επικρατεί.
«Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε σε μεγάλο βαθμό τη διάκριση λαού-αντί-ελίτ... προκειμένου να απαξιώσει την αντιπολίτευση παρουσιάζοντάς την ως μέρος κάποιου είδους ελίτ εξουσίας», δήλωσε ο Μουράτ Σομέρ στο CNN, καθηγητής πολιτικών επιστημών στην Κωνσταντινούπολη. Αυτό δημιούργησε μια πολύ σκληρή, παγιωμένη, αρνητική εικόνα από την οποία η αντιπολίτευση δεν μπορούσε να απαλλαγεί, δήλωσε.
Τα βίντεο στο σπίτι θα ήταν δύσκολο να τα φανταστεί κανείς στις πρώτες ημέρες της πολιτικής του καριέρας, καθώς η φυσική του τάση είναι να κρατάει την ιδιωτική του ζωή για τον εαυτό του, δήλωσε ο Μεχμέτ Καρλί, μέλος του CHP και επί μακρόν σύμβουλος του Κιλιτσντάρογλου.
«Κατά τη διάρκεια της ... πολιτικής του ζωής κατάλαβε ότι η ιδιωτική και η δημόσια ζωή είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλένδετες, ειδικά αν κάποιος ηγείται ενός κινήματος», υπογράμμισε.
Θα πρέπει να δείχνει πιο ισχυρός
Ο Σανβέρ δήλωσε ότι τα βίντεο της κουζίνας είχαν τη δυνατότητα να φανούν πολύ «μαλακά» για ορισμένα από τα πιο σκληρά θέματα εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας - συμπεριλαμβανομένων των δεσμών με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Ερντογάν έχει καταφέρει να αξιοποιήσει τις προσωπικές σχέσεις και έχει επιδείξει αποτελεσματική ηγεσία σε ένα από τα πιο δυσεπίλυτα ζητήματα του κόσμου. Μαζί με τα Ηνωμένα Έθνη, κατάφερε να μεσολαβήσει σε μια συμφωνία για τις εξαγωγές σιτηρών μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας, συμβάλλοντας στην αποτροπή μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, επισημαίνει το διεθνές μέσο.
«Πρέπει να δείχνει ισχυρός, επειδή ο Ερντογάν είναι επίσης πολύ ισχυρός», τόνισε ο ειδικός πολιτικής επικοινωνίας.
Το να παραδίδει κάποιες ομιλίες από το γραφείο του μπορεί να βοήθησε στην καθιέρωση μιας πιο σοβαρής προσωπικότητας, δείχνοντας παράλληλα ότι εξακολουθεί να είναι ένας διαφορετικός ηγέτης από τον Ερντογάν, είπε.
Σε μια χώρα όπου η εθνοτική και θρησκευτική ταυτότητα παίζει συχνά ρόλο στο δημόσιο διάλογο και αξιοποιείται από ορισμένους πολιτικούς, ο Κιλιτσντάρογλου κινήθηκε γρήγορα για να στερήσει από τους αντιπάλους του τα πυρομαχικά.
Σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στο Twitter από το γραφείο του τον περασμένο μήνα, δήλωσε στο εκλογικό σώμα ότι ανήκει στην αίρεση των Αλεβιτών, μια μειονοτική θρησκευτική ομάδα από την ανατολική Τουρκία που εδώ και χρόνια διαμαρτύρεται για διώξεις στην κατά πλειοψηφία σουνιτική μουσουλμανική χώρα. Το βίντεο είχε 36 εκατομμύρια προβολές.
Με όχημα την οικονομία επελαύνει ο Κιλιτσντάρογλου
Ο Ερντογάν θεωρείται από τους επικριτές του υπεύθυνος για την οικονομική αναταραχή που αντιμετωπίζει η χώρα, κυρίως λόγω της ανικανότητάς του να ελέγξει τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, ένα θέμα που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα των ψηφοφόρων που θα προσέλθουν στην κάλπη αύριο, Κυριακή. Ο πληθωρισμός στη χώρα διαμορφώθηκε στο 43% τον Απρίλιο, από το ιστορικό υψηλό του 85% τον περασμένο Οκτώβριο.
Η υπόσχεση ότι θα διορθώσει την παραπαίουσα οικονομία της Τουρκίας αποτέλεσε ακρογωνιαίο λίθο της εκστρατείας του Κιλιτσντάρογλου. Σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στο Twitter την Παρασκευή, στάθηκε στην κουζίνα και κρατούσε βασικά είδη διατροφής όπως ψωμί, αυγά και γιαούρτι, υπενθυμίζοντας στους θεατές πόσο είχε εκτοξευθεί η τιμή τους μέσα σε ένα χρόνο. Σε ένα ξεχωριστό κλιπ διάρκειας τεσσάρων δευτερολέπτων, λέει: «Σήμερα, αν είστε φτωχότεροι από χθες, ο μόνος λόγος είναι ο Ερντογάν».