Σε εξέλιξη είναι ήδη ένας μαραθώνιος επαφών για την ανάδειξη του νέου κυβερνητικού συνασπισμού στη Γερμανία καθώς το εκλογικό θρίλερ συνεχίζεται με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα της εκλογικής αναμέτρησης να αφήνουν ανοικτά αρκετά ενδεχόμενα.
Παρά τις σχετικά μεγάλες διαφορές οι εκτιμήσεις για το εκλογικό αποτέλεσμα των δύο κρατικών δικτύων της γερμανικής τηλεόρασης δείχνουν να συγκλίνουν με το SPD να προηγείται με 25,9% (σύμφωνα με το ARD) και με 26% σύμφωνα με το ZDF έναντι των δύο κομμάτων της Χριστιανικής Ένωσης (24,1% ARD και 24,5% ΖDF). Οι Πράσινοι αναδεικνύονται σε τρίτη δύναμη με ποσοστό μεταξύ 14,7% και 14,3%, οι Φιλελεύθεροι μεταξύ 11,5% και 11,7%, η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) μεταξύ 10,4% και 10,5%, και το Αριστερό Die Linke στο 5%.
Το γράφημα του Politico για τις γερμανικές εκλογές:
Έτσι, με βάση αυτή την εκτίμηση του ARD, οι Σοσιαλδημοκράτες εξασφαλίζουν 205 από τις 730 έδρες της Μπούντεσταγκ, η κεντροδεξιά 194, οι Πράσινοι 117, οι Φιλελεύθεροι 91, η ακροδεξιά 82 και το αριστερό κόμμα 40.
Κάποια γερμανικά ΜΜΕ μιλούν ήδη για νίκη του Σολτς, όπως το κεντροαριστερό περιοδικό Der Spiegel, ενώ η αριστερή εφημερίδα TAZ (Τageszeitung) του Βερολίνου, αναφωνεί στη διαδικτυακή της έκδοση: «Είναι αγόρι», με μια φωτογραφία του Σοσιαλδημοκράτη υποψηφίου να εναλλάσσεται με εκείνη του Λάσετ με μωρουδιακά , ενώ προσθέτει ότι «μετά από 16 χρόνια Μέρκελ ένας άνδρας θα ξαναγίνει καγκελάριος».
Οι Σοσιαλδημοκράτες δείχνουν να είναι καθ’ οδόν προς μια οριακή νίκη, αλλά θα πρέπει να σχηματίσουν συνασπισμό για τη νέα κυβέρνηση της χώρας. Ο υποψήφιος καγκελάριος του SPD, Σολτς, είπε ότι οι Γερμανοί ψήφισαν για αλλαγή και ότι θέλουν εκείνον να παραλάβει το τιμόνι της χώρας από τα χέρια της Άνγκελα Μέρκελ. Αλλά για τον υποψήφιο των Χριστιανοδημοκρατών, Λάσετ, το αποτέλεσμα είναι «ασαφές», ενώ και εκείνος εξέφρασε την επιθυμία να είναι ο νέος καγκελάριος της Γερμανίας, αν και παραδέχθηκε ότι η παράταξή του δέχθηκε σφοδρό πλήγμα με τη χειρότερη εκλογική επίδοση από το 1949. Οι Πράσινοι πάλι φαίνεται ότι σημείωσαν μεγάλα κέρδη, αλλά δεν μπορούν να εγείρουν αξιώσεις για την καγκελαρία. Ωστόσο, μαζί με τους Φιλελεύθερους αναμένεται να παίξουν ρόλο ρυθμιστή στις διαβουλεύσεις για τη συγκρότηση του νέου κυβερνητικού συνασπισμού. Ωστόσο, ίσως περάσει κάποιο διάστημα μέχρι να ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων και να γίνει γνωστό το οριστικό αποτέλεσμα των εκλογών.
Σολτς και Λάσετ θέλουν νέα κυβέρνηση πριν από τα Χριστούγεννα
Τόσο ο Όλαφ Σολτς όσο και ο Άρμιν Λάσετ τόνισαν σε τηλεοπτικό ντιμπέιτ των αρχηγών των κομμάτων ότι στόχος τους είναι να έχουν συγκροτήσει νέο συνασπισμό μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου.
«Θα πρέπει να φροντίσουμε, να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι θα έχουμε τελειώσει μέχρι τα Χριστούγεννα», είπε ο Σοσιαλδημοκράτης υποψήφιος καγκελάριος στο ARD. Στην ίδια εκπομπή ο Λάσετ είπε ότι έχει τον ίδιο στόχο: «Ναι, σίγουρα πριν από τα Χριστούγεννα».
Τα επόμενα βήματα
Κατ’ αρχάς τα κόμματα θα ξεκινήσουν τις λεγόμενες διερευνητικές συνομιλίες. Σ’ αυτή την αρχική φάση, που δεν έχει χρονικό όριο, τίποτε δεν εμποδίζει τα κόμματα να διεξάγουν παράλληλες συνομιλίες για τη συγκρότηση του νέου συνασπισμού, αν και παραδοσιακά το μεγαλύτερο κόμμα – που όπως φαίνεται θα είναι οριακά έστω οι Σοσιαλδημοκράτες – προσκαλεί τα μικρότερα κόμματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ωστόσο, ο υποψήφιος καγκελάριος της Χριστιανικής Ένωσης, Άρμιν Λάσετ είπε ότι CDU και CSU θα κάνουν «ό,τι μπορούν» για να ηγηθούν της νέας κυβέρνησης, ακόμη και αν τα προκαταρκτικά αποτελέσματα φέρνουν τους συντηρητικούς πίσω από το SPD. ο υποψήφιος καγκελάριος των τελευταίων, Όλαφ Σολτς είπε ότι οι ψηφοφόροι έδειξαν με την ψήφο τους ότι θέλουν αλλαγή και «ο επόμενος καγκελάριος να ακούει στο όνομα Όλαφ Σολτς». Οι Πράσινοι συγκαλούν συνέδριο του κόμματος για τις 2 Οκτωβρίου, όπου πιθανώς να αποφασίσουν με ποιους θα ξεκινήσουν διερευνητικές επαφές.
Ρόλο ρυθμιστή, όπως και οι Πράσινοι, αναμένεται να παίξουν οι Φιλελεύθεροι, που είπαν ότι προτιμούν μια συμμαχία με τους Συντηρητικούς και τους Πράσινους, αλλά αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο σύμπραξης με το SPD και τους Πράσινους. Τη Δευτέρα θα συνεδριάσουν οι ηγεσίες των κομμάτων και οι ομάδες των νεοεκλεγέντων βουλευτών κάθε κόμματος εντός της εβδομάδας - την Τρίτη το SPD και εκείνοι της κεντροδεξιάς - . Η νέα Βουλή θα πρέπει να συνεδριάσει το αργότερο εντός ενός μηνός από τις εκλογές, δηλαδή μέχρι τις 26 Οκτωβρίου.
Εφόσον δύο ή τρία κόμματα συμφωνήσουν επί της αρχής ότι θέλουν να σχηματίσουν συνασπισμό, τότε θα ξεκινήσουν επίσημες διαβουλεύσεις με διάφορες ομάδες εργασίες να επεξεργάζονται τα σημεία του προγράμματος της νέας κυβέρνησης. Στο τέλος των διαπραγματεύσεων αυτών τα κόμματα θα αποφασίσουν για τη μοιρασιά των υπουργείων και θα υπογράψουν το λεγόμενο συμβόλαιο συνασπισμού. Και αυτή η φάση δεν έχει χρονικά όρια με την απερχόμενη κυβέρνηση της Άνγκελα Μέρκελ να παραμένει στο πόστο της μέχρι να αναδειχθεί η επόμενη. Τα κόμματα θα καταλήξουν τότε ποιος θα είναι ο επόμενος καγκελάριος, προτού κληθεί να επικυρώσει την υποψηφιότητά του με ψηφοφορία η γερμανική Βουλή.
Συνασπισμός «φανάρι» SPD, Πρασίνων και Φιλελευθέρων
Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι έχουν κοινό έδαφος σε πολλά σημεία της ατζέντας τους όπως π.χ. στο θέμα της αύξησης των φόρων επί των πλουσίων ή στο θέμα της χαλάρωσης του «φρένου στο χρέος». Ως εκ τούτου θα χρειαστεί κάποια προσπάθεια από τους Φιλελεύθερους για να συγκυβερνήσουν με το SPD και τους Πράσινους. Ο επικεφαλής του FDP, Κρίστιαν Λίντνερ, έχει βάλει ως στόχο να αποτρέψει μια στροφή προς τα αριστερά της πολιτικής με αύξηση των φόρων επί των υψηλών εισοδημάτων, αλλά δεν αποκλείει έναν συνασπισμό φανάρι (κόκκινο, πράσινο, κίτρινο από τα χρώματα των κομμάτων», μόνον που οι Φιλελεύθεροι θα απαιτήσουν ένα πολύ υψηλό αντάλλαγμα, εν προκειμένω, όπως το πόστο του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας.
Η σύγκλιση σε πολλά σημεία μεταξύ SPD και Πρασίνων δεν σημαίνει από την άλλη ότι τα βρίσκουν σε όλα. Ο υποψήφιος καγκελάριος των Σοσιαλδημοκρατών, Σολτς δεν συναινεί προς το παρόν σε ταχύτερη απεξάρτηση από τον άνθρακα νωρίτερα από το 2038. Πάντως σε επίπεδο κρατιδίων – εν προκειμένω στη Ρηνανία Παλατινάτο – ο συνασπισμός «φανάρι» έχει δοκιμαστεί.
Συνασπισμός «Τζαμάικα» CDU/CSU, Πρασίνων και Φιλελεύθερων
Σε μια τέτοια κυβερνητική συμμαχία θα ήταν οι Πράσινοι που θα καλούνταν να βάλουν αρκετό νερό στο κρασί τους, αφού μεταξύ των Συντηρητικών και των Φιλελευθέρων υπάρχουν πολλά σημεία σύγκλισης και θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να φρενάρουν τις επιδιώξεις του διδύμου Μπέρμποκ -Χάρμπεκ αναφορικά με την κοινωνική πολιτική και την πολιτική για το κλίμα.
Συγκρότηση συνασπισμού «Τζαμάικα» είχε επιχειρηθεί σε ομοσπονδιακό επίπεδο στη Γερμανία και πριν από τέσσερα χρόνια, αλλά οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν εκκωφαντικά καθώς οι Φιλελεύθεροι στήλωσαν τα πόδια την τελευταία στιγμή.
Μια τέτοια αποτυχία δύσκολα θα μπορούσε να επιτρέψει ο Λίντνερ να επαναληφθεί, εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές, ωστόσο, οι διαφορές στο πρόγραμμα με τους Πράσινους παραμένουν, ειδικά επειδή οι τελευταίοι ζητούν πολλά περισσότερα από τις γερμανικές βιομηχανίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Πάντως ένας τέτοιος συνασπισμός «Τζαμάικα» έχει δοκιμαστεί με επιτυχία στο κρατίδιο του Σλέσβιχ Χόλσταϊν. Στο αποψινό τηλεοπτικό ντιμπέιτ των πολιτικών αρχηγών – το λεγόμενο «Γύρο των Ελεφάντων» - ο Λίντνερ πέταξε την ιδέα να συζητήσουν πρώτα οι Φιλελεύθεροι με τους Πράσινους, δύο κόμματα που τάσσονται υπέρ του εκσυγχρονισμού της Γερμανίας και να αποφασίσουν με ποιο από τα δύο κόμματα εξουσίας θα μπορέσουν να εφαρμόσουν πολλά από τα σχέδιά τους. Σε περίπτωση που προχωρήσει η πρόταση αυτή, τότε Πράσινοι και Φιλελεύθεροι θα κρίνουν αν ο επόμενος συνασπισμός θα έχει τα χρώματα του «φωτεινού σηματοδότη» ή της σημαίας της Τζαμάικα.
Μεγάλος συνασπισμός
Μεταξύ των δύο εταίρων στην απερχόμενη κυβέρνηση Μέρκελ δεν υπάρχουν ανυπέρβλητες διαφορές, αλλά ειδικά οι Σοσιαλδημοκράτες δεν έχουν ιδιαίτερη διάθεση να συμμετάσχουν εκ νέου σε μεγάλο συνασπισμό με τα κόμματα της Χριστιανικής Ένωσης.
Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο δεν μπορεί να αποκλειστεί κατηγορηματικά, ειδικά σε περίπτωση που οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι στυλώσουν τα πόδια στις διαβουλεύσεις για την νέα κυβερνητική συμμαχία.
Συνασπισμός «κόκκινο – πράσινο – κόκκινο»
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις του εκλογικού αποτελέσματος μια σύμπραξη των Σοσιαλδημοκρατών με τους Πράσινους και το αριστερό Die Linke είναι μάλλον απίθανη, αφού δεν βγαίνουν τα νούμερα. Αλλά ακόμη κι αν τα τρία αυτά κόμματα εξασφάλιζαν την αυτοδυναμία, και πάλι θα ήταν δύσκολο κυρίως λόγω της στάσης του αριστερού κόμματος σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Το κόμμα αυτό συνεχίζει να απορρίπτει τη συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ και την εμπλοκή της σε στρατιωτικές αποστολές στο εξωτερικό. Ωστόσο, σε άλλους τομείς, όπως στην κοινωνική πολιτική, το συνταξιοδοτικό, την περίθαλψη αλλά και στο φορολογικό υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία μεταξύ των τριών αυτών κομμάτων.