Μπορεί η Βενετία να είναι γνωστή ως «πλωτή πόλη», αλλά πλέον μπορεί να χαρακτηριστεί και ως «βυθιζόμενη πόλη».
Τον τελευταίο αιώνα, η Βενετία έχει υποχωρήσει κατά περίπου 25 εκατοστά. Ταυτόχρονα, η μέση στάθμη της θάλασσας στη Βενετία έχει ανέβει σχεδόν κατά 30 εκατοστά από το 1900.
Με απλά λόγια, η Βενετία βυθίζεται. Τώρα υπάρχει ένα ριζοσπαστικό σχέδιο για την ανύψωση ολόκληρης της πόλης πάνω από την άνοδο των πλημμυρών.
Για τους Βενετσιάνους, η νησιωτική τοποθεσία της πόλης παρείχε ασφάλεια από εισβολές επί αιώνες, αλλά έφερε και προκλήσεις. Οι παλίρροιες έχουν γίνει όλο και πιο υψηλές και συχνές καθώς η κλιματική κρίση εντείνεται. Και η πόλη βυθίζεται κατά περίπου δύο χιλιοστά τον χρόνο λόγω σταθερής καθίζησης. Υπάρχει λύση διάσωσης;
Τι θα γινόταν αν... μπορούσαν απλά να σηκώσουν την πόλη; Ακούγεται σαν σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Στην πραγματικότητα, είναι η ιδέα ενός άκρως αξιόπιστου μηχανικού που πιστεύει ότι αυτό θα μπορούσε να είναι το κλειδί για να σωθεί η Βενετία.
Ενώ η ιταλική κυβέρνηση ξοδεύει αυτή τη στιγμή εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο για την ανύψωση φραγμάτων προκειμένου να εμποδίσει την είσοδο εξαιρετικά υψηλών παλιρροιών στη λιμνοθάλασσα, ο Pietro Teatini, αναπληρωτής καθηγητής υδρολογίας και υδραυλικής μηχανικής στο γειτονικό Πανεπιστήμιο της Πάδοβας, δηλώνει ότι η έγχυση νερού βαθιά κάτω από την πόλη θα μπορούσε να ανυψώσει τον θαλάσσιο πυθμένα πάνω στον οποίο στηρίζεται η Βενετία, ωθώντας την προς τα πάνω.
Θα μπορούσε αυτή η ανύψωση να φέρει τη Βενετία πάνω από τα κύματα; Ή μήπως θα μπορούσε να πάει τρομερά στραβά, προκαλώντας καταρρεύσεις κτιρίων σαν σκηνές από ταινία του Χόλιγουντ;
Ο Teatini λέει ότι το σχέδιό του θα δώσει στη Βενετία μια περίοδο χάριτος περίπου 50 ετών, λειτουργώντας σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα φράγματα, δίνοντας έτσι στις αρχές χρόνο για να σχεδιάσουν μια μόνιμη, «δραστική» λύση. Πιστεύει ότι το σύστημά του θα μπορούσε να ανυψώσει την πόλη κατά 30 εκατοστά, δηλαδή σχεδόν 12 ίντσες.
Πώς λειτουργεί το σχέδιο
Το σχέδιο προβλέπει την ανύψωση της πόλης με την έγχυση θαλασσινού νερού σε βάθος 600-1000 μέτρων κάτω από τη λιμνοθάλασσα, χρησιμοποιώντας 12 γεωτρήσεις στρατηγικά τοποθετημένες κυκλικά γύρω από την πόλη.
Η έγχυση αυτή θα αυξήσει την πίεση στους υπόγειους υδροφορείς, προκαλώντας την ανύψωση της πόλης κατά περίπου 25 έως 30 εκατοστά σε διάστημα 10 ετών.
Με προσεκτικό έλεγχο των ρυθμών έγχυσης σε κάθε γεώτρηση, η ανύψωση μπορεί να είναι ομοιόμορφη, αποφεύγοντας ζημιές σε κτίρια λόγω ανισομερούς ανύψωσης.
Το πιλοτικό πρόγραμμα αναμένεται να διαρκέσει περίπου 4 χρόνια, συμπεριλαμβανομένου ενός έτους για τις απαραίτητες αδειοδοτήσεις και την υλοποίηση του προγράμματος έγχυσης. Η επιτυχία του πιλοτικού προγράμματος θα καθορίσει την εφαρμογή του σχεδίου σε πλήρη κλίμακα.
Τα πλεονεκτήματα του σχεδίου
Η ανύψωση της πόλης θα μειώσει τη συχνότητα ενεργοποίησης του συστήματος φραγμάτων MOSE, το οποίο προστατεύει τη Βενετία από υψηλές παλίρροιες.
Επίσης, η ανύψωση θα ωφελήσει τα αλμυρά έλη της λιμνοθάλασσας, τα οποία υποφέρουν από την καθίζηση και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Προκλήσεις και ανησυχίες
Η επιτυχία του σχεδίου εξαρτάται από την ακριβή γνώση της γεωλογίας της περιοχής και την προσεκτική παρακολούθηση της διαδικασίας έγχυσης.
Υπάρχουν ανησυχίες για πιθανές επιπτώσεις στο περιβάλλον, όπως η αλλαγή της υδρολογίας της λιμνοθάλασσας και οι συνέπειες για τα οικοσυστήματα.
Το σχέδιο αυτό προσφέρει μια εναλλακτική ή συμπληρωματική λύση στο υπάρχον σύστημα MOSE, το οποίο έχει ήδη ενεργοποιηθεί πολλές φορές από την έναρξη λειτουργίας του το 2020.
Το σύστημα σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1980, όταν αναμενόταν ότι τα φράγματα θα έπρεπε να ανυψώνονται περίπου πέντε φορές τον χρόνο.
Αλλά με την κλιματική αλλαγή να συμβάλλει στην αύξηση των παλιρροιών, η εικόνα είναι πλέον πολύ διαφορετική. Τα τελευταία 20 χρόνια, οι παλίρροιες στη λιμνοθάλασσα έχουν ξεπεράσει τα 110 εκατοστά - ουσιαστικά το επίπεδο στο οποίο μπορεί να προκαλέσει καταστροφικές και όχι «κανονικές» πλημμύρες στην πόλη - περισσότερες από 150 φορές.
Αντί τα φράγματα να υψώνονται πέντε φορές τον χρόνο, η MOSE έχει ήδη λειτουργήσει περίπου 100 φορές από τότε που έκανε το ντεμπούτο της τον Οκτώβριο του 2020. Ωστόσο, τα φράγματα βρίσκονται ακόμη σε δοκιμαστική φάση και δεν είναι επίσημα λειτουργικά. Μέχρι στιγμής το έργο εκτιμάται ότι έχει κοστίσει περίπου έξι δισεκατομμύρια ευρώ.
Με πληροφορίες από CNN