Για ακόμη μια φορά αναβλήθηκε η έξωση του θρυλικού Καφέ Γκρέκο στη Via dei Condotti της Ρώμης.
Η εντολή έξωσης του ιστορικού καφέ, στα τραπέζια του οποίου έχουν καθίσει καλλιτέχνες και διανοούμενοι όπως ο Νίτσε και ο Μποντλέρ, αναβλήθηκε για τις 22 Σεπτεμβρίου. Όπως αναφέρει το Agenzia Nova, υπήρξε συνάντηση μεταξύ του δικαστικού επιμελητή, του διαχειριστή του καφέ και του εισαγγελέα.
Συγκεκριμένα, στη συνάντηση συμμετείχαν ο Κάρλο Πελεγκρίνι, νομικός εκπρόσωπος και σύζυγος της ιδιοκτήτριας Φλάβια Ιόζι, και οι δικηγόροι Ούγκο Λιμεντάνι και Αλεσάντρο Τσικιαρέλι, οι οποίοι εκπροσωπούν το Ισραηλιτικό Νοσοκομείο, το οποίο είναι ιδιοκτήτης του κτιρίου.
«Πολλά μπορούν να αλλάξουν μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου. Θα σώσουμε αυτό το μέρος και θα το ξανανοίξουμε μόλις τελειώσουν οι διακοπές», δήλωσε ο Πελεγκρίνι, προσθέτοντας ότι «το Ισραηλιτικό Νοσοκομείο απέρριψε μια προσφορά για ένα νέο συμβόλαιο ύψους 800.000 ευρώ ετησίως, το οποίο, όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα πληρωμής, υπερβαίνει ακόμη και αυτό που προβλέπεται στο σχέδιο εξυγίανσης του ιδρύματος».
Η διαμάχη για το Καφέ Γκρέκο
Η διαμάχη ξεκίνησε το 2017, όταν έληξε η μίσθωση και το ίδρυμα ήθελε να ανακτήσει την κυριότητα του ακινήτου. Μετά από μια μακρά διαμάχη, το 2024 το Ακυρωτικό Δικαστήριο επικύρωσε τη λύση της μίσθωσης, αποφαινόμενο υπέρ του νοσοκομείου και διατάσσοντας την έξωση του Καφέ Γκρέκο. Από τότε έως σήμερα η έξωση έχει αναβληθεί πολλές φορές.
Από την άλλη πλευρά, ο δικηγόρος Λιμεντάνι, που υποστηρίζει το νοσοκομείο, εξηγεί: «Είναι απολύτως απογοητευτικό να μην μπορείς να επιβάλεις τον νόμο, πέρα από την τεράστια οικονομική ζημιά που υφίσταται το νοσοκομείο, αποσπώντας πόρους από τη Δημόσια Υγεία». Ο δικηγόρος Τσικιαρέλι ανέφερε: «Στις 22 Σεπτεμβρίου θα υπάρξει νέα προσφυγή για την τελική επιβολή της δικαστικής απόφασης».
Πάντως, μια πινακίδα του Καφέ Γκρέκο αναγράφει «Κλειστό για διακοπές». Τα έπιπλα εξωτερικού χώρου έχουν αφαιρεθεί προσωρινά.
Η ιστορία του Καφέ Γκρέκο
Σήμα κατατεθέν της «Αιώνιας Πόλης», το Καφέ Γκρέκο, που βρίσκεται στη Via Condotti 86, κοντά στην Πιάτσα ντι Σπάνια, έχει φιλοξενήσει στα ξύλινα τραπέζια του με τις μαρμάρινες επιφάνειες σημαντικές προσωπικότητες, ενώ στις εντυπωσιακές του αίθουσες έχει γραφτεί ένα κομμάτι της Ιστορίας όχι μόνο της χώρας, αλλά ολόκληρης της Ευρώπης.
Η θεατρική του ατμόσφαιρα, με τους χρυσοποίκιλτους καθρέφτες, τις μπορντό ταπετσαρίες, τα βελούδινα καθίσματα και τα υπέροχα έργα τέχνης που κοσμούν το εσωτερικό του, αποτελούν πόλο έλξης των τουριστών και των ντόπιων, οι οποίοι δεν έχουν καμία αντίρρηση να πληρώσουν ακόμα και 7 ευρώ για ένα μικρό εσπρεσάκι, προκειμένου να απολαύσουν αυτό το ταξίδι στον χρόνο.
Άλλωστε, το Καφέ Γκρέκο θεωρείται το δεύτερο αρχαιότερο καφέ της Ιταλίας, μετά το Φλοριάν στη Βενετία, και η πορεία του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτήν της Ρώμης από τον 18ο αιώνα και μετά. Όλα μάλλον ξεκίνησαν το 1760, όταν ένας Έλληνας ονόματι Νικόλας ντέλα Μανταλένα είχε την ιδέα να φτιάξει ένα μέρος αριστοκρατικό και αρτιστίκ όπου οι κάτοικοι, αλλά και οι περιηγητές, θα απολαμβάνουν αυθεντικό καφέ.
Πρώτη φορά λοιπόν γίνεται επίσημη αναφορά στο Καφέ Γκρέκο σ' ένα έγγραφο απογραφής του 1760, που φυλάγεται στην εκκλησία του Σαν Λορέντσο στην πόλη της Λούτσινα, όπου αναφέρεται και το όνομα του ιδιοκτήτη του. Βέβαια, ο Τζιάκομο Καζανόβα, τακτικός θαμώνας του μέρους, γράφει στα «Απομνημονεύματά» του πως επισκέφθηκε το Καφέ για πρώτη φορά το 1742, μαζί με κάποιους φίλους του, κάτι που σημαίνει πως η επιχείρηση προϋπήρχε του Μανταλέν. Ο Γάλλος ζωγράφος Πιερ Πωλ Προυντόν, πάντως, σε επιστολή του σε κάποιον φίλο του το 1760, περιγράφει το Καφέ ως πασίγνωστο στέκι φιλολογικών και καλλιτεχνικών κύκλων.
Το σίγουρο είναι πως ο Μανταλέν έκανε το Γκρέκο στέκι, καθώς, σε αντίθεση με τα περισσότερα καταστήματα της εποχής που νόθευαν τον καφέ με ρεβιθάλευρο ή βρώμη, εκείνος σέρβιρε αυθεντικά χαρμάνια, ικανοποιώντας και τους πιο δύσκολους ουρανίσκους. Μέχρι σήμερα η παράδοση αυτή συνεχίζεται, με τις ποικιλίες του Γκρέκο, τις οποίες μπορεί κανείς να προμηθευτεί και από το e-shop, να γίνονται ανάρπαστες.
Από το Καφέ Γκρέκο έχει περάσει ολόκληρη η ιντελιγκέντσια της Ευρώπης, πλήθος διασήμων, αλλά και αρκετοί μονάρχες και πολιτικοί, όπως ο βασιλιάς Λουδοβίκος Α' της Βαυαρίας ή ο Πάπας Λέων ΙΓ'. Διάσημοι θαμώνες της καφετέριας ήταν μια πλειάδα συγγραφέων, όπως ο Κάρλο Γκολντόνι, ο Νικολάι Γκόγκολ (στην οποία έγραψε ένα μέρος από το μυθιστόρημά του «Νεκρές Ψυχές» το 1845), ο Νίτσε, ο Γκαίτε, ο Σοπενχάουερ, ο Ανρί Σταντάλ, ο Κάρολος Ντίκενς, ο Σατωμπριάν, ο Μαρκ Τουέιν, ο Λόρδος Βύρων, ο Πέρσι Σέλεϋ, ο Τζων Κιτς, ο Τζιάκομο Λεοπάρντι, ο Σαρλ Μποντλέρ, ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, ο Ανατόλ Φρανς, ο Γκαμπριέλε ντ' Αννούντσιο, ο Αλμπέρτο Μοράβια και άλλοι.
Ζωγράφοι από τη «Σχολή της Ρώμης» είχαν κάνει το καφέ τόπο συναντήσεών τους κατά τον 18o αιώνα, όπως και οι γερμανόφωνοι Ρομαντικοί καλλιτέχνες της Σχολής των Ναζαρηνών, που είχαν έρθει από τη Βιέννη στη Ρώμη. Στο Καφέ σύχναζαν, όμως, και οι ζωγράφοι Ζαν Ωγκύστ Ενγκρ και Ζαν-Μπατίστ Κορό, καθώς και οι γλύπτες Αντόνιο Κανόβα και Μπέρτελ Τόρβαλντσεν. Από τους νεότερους καλλιτέχνες, θαμώνας του Γκρέκο ήταν και ο διάσημος σουρεαλιστής ζωγράφος Σαλβαδόρ Νταλί.
Επίσης, μεγάλοι συνθέτες σύχναζαν ή είχαν επισκεφθεί τις αίθουσές του, όπως ο Φραντς Λιστ, ο Ρίχαρντ Βάγκνερ, ο Φέλιξ Μέντελσον, ο Τζοακίνο Ροσίνι, ο Εκτόρ Μπερλιόζ, ο Ζορζ Μπιζέ και ο Αρτούρο Τοσκανίνι. Τη δεκαετία του 1840 μια ομάδα από φωτογράφους από διάφορα μέρη της Ευρώπης, η λεγόμενη «Ομάδα του Καφέ Γκρέκο», είχε συνδέσει το όνομα και τις δράσεις της με το μέρος αυτό.
Φυσικά, ένα τόσο εμβληματικό σημείο δεν θα μπορούσε να μην εμπνεύσει και την καλλιτεχνική δημιουργία. Ο Ιταλός Ρενάτο Γκουτούζο, στον πίνακά του «Καφέ Γκρέκο» (1976), που βρίσκεται σήμερα στη Συλλογή Λούντβιχ στο Άαχεν, εικονογραφεί μια καλλιτεχνική παρέα, η οποία αποτελείται από τους Απολλιναίρ, Πικάσο, Ντυσάν, Αντρέ Ζιντ και τον εαυτό του στο εσωτερικό του. Μια επίσης καλλιτεχνική συντροφιά που ξεκουράζεται στα τραπέζια του απεικονίζεται και σε έναν παλαιότερο πίνακα του 1856 που φιλοτέχνησε ο Αυστριακός ζωγράφος Λούντβιχ Πασίνι.
Toν 19ο αιώνα, που η έξοδος για καφέ γίνεται προσφιλής συνήθεια της αστικής τάξης, το Καφέ Γκρέκο γνωρίζει μέρες δόξας. Πλέον, στο Καφέ μαζεύονταν οι πάντες: οικογενειάρχες, ερωτευμένα ζευγάρια, καλλιτέχνες, σημαίνοντα πρόσωπα, ταξιδευτές, έμποροι, παρίες, ακόμα και απατεώνες που έψαχναν τη λεία τους. Παρ' όλα αυτά, τίποτα δεν αμαύρωσε τη φήμη του. Αντίθετα, αυτή η πολυμορφία ενίσχυσε τη δημοφιλία του.
Στους τοίχους θαυμάζονταν 300 σημαντικά έργα τέχνης, κάτι που οδήγησε στην απόφαση το ιταλικό κράτος να ανακηρύξει με ειδικό διάταγμα το Καφέ Γκρέκο «τόπο ιστορικού και εθνικού ενδιαφέροντος» τον Αύγουστο του 1953.