Μετά από μια τεταμένη προεκλογική εκστρατεία μεσούσης της πανδημίας στην Αλβανία οι ψηφοφόροι προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για να αναδείξουν την επόμενη κυβέρνησή τους.
Το κλίμα είναι βαρύ στην Αλβανία καθώς η προεκλογική καμπάνια σημαδεύτηκε από οργισμένες αντεγκλήσεις, αλλά και πυρά μεταξύ των οπαδών αντιπάλων παρατάξεων, που κατέληξαν στον θάνατο ενός οπαδού του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού κόμματος και τον τραυματισμό τεσσάρων ακόμη προ ημερών στο Ελμπασάν και σε εκκλήσεις για ηρεμία από την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
Καταγγελίες για εξαγορά ψήφων
Καταγγελίες για αγοροπωλησία της ψήφου εκτοξεύτηκαν απ’ όλες τις πλευρές και ίσως το εκτεταμένο αυτό φαινόμενο αποδειχθεί καθοριστικό στην έκβαση της ψηφοφορίας, ειδικά σε περίπτωση μεγάλης αποχής, όπως αναμένεται.
Αίσθηση προκάλεσε η καταγγελία ότι το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα αξιοποίησε κρατικά αρχεία με προσωπικά δεδομένα 910.000 ψηφοφόρων στην πρωτεύουσα της Αλβανίας, τα οποία αποτέλεσαν τη βάση για τη διερεύνηση της πολιτικής τους τάσης και τη χειραγώγησή τους υπέρ των Σοσιαλιστών. Η προεκλογική ένταση οδήγησε στην παρέμβαση του δυτικού παράγοντα, με πρωταγωνιστικό ρόλο της πρέσβειρας των ΗΠΑ στα Τίρανα Γιούρι Κιμ, ώστε να αποτραπεί το φαινόμενο της αγοραπωλησίας ψήφων, η πολιτική οξύτητα αλλά και η παρουσία στα ψηφοδέλτια υποψηφίων ελεγχόμενων ποινικά για εμπλοκή τους στο οργανωμένο έγκλημα. Οι δυτικές παρεμβάσεις ενόχλησαν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Ιλίρ Μέτα, ο οποίος κατηγόρησε την Αμερικανίδα διπλωμάτη ότι παρέχοντας προεκλογική στήριξη στον Ράμα «παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε. Για πρώτη φορά στις εκλογές στην Αλβανία παρενέβησαν ευθέως με δηλώσεις τους και οι θρησκευτικοί ηγέτες των τριών μεγαλύτερων θρησκευτικών κοινοτήτων στη χώρα απευθύνοντας εκκλήσεις για ηρεμία, ελεύθερη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των πιστών, και αποχή από το «εμπόριο της ψήφου».
Η προεκλογική καμπάνια σημαδεύτηκε, όμως, και από την παρέμβαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Τούρκο πρόεδρο να εκφράζει ανοικτά τη στήριξη του στον πρωθυπουργό Έντι Ράμα, χαρίζοντας ένα νέο νοσοκομείο κόστους 70 εκ. Ευρώ στην πόλη Φίερι.
Ο Ράμα διεκδικεί τρίτη θητεία
Ο Ράμα επιδιώκει την επανεκλογή του για τρίτη φορά στον πρωθυπουργικό θώκο κι έχει υποσχεθεί να παραιτηθεί αν οι Σοσιαλιστές τους αποτύχουν στην προσπάθεια να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία. Ο Ράμα στηρίζεται κυρίως στις υποσχέσεις για επενδύσεις δισεκατομμυρίων από την Τουρκία και τις αραβικές χώρες, ενώ εκτόξευσε και σκληρές κατηγορίες κατά της αντιπολίτευσης. Με ιδιαίτερη έμφαση αξιοποίησε προεκλογικά τον εμβολιασμό κατά του κορονοϊού με κινέζικα εμβόλια που εξασφάλισε μέσω Τουρκίας. Αν πετύχει το στόχο του θα είναι ο πρώτος πολιτικός στη μετακομμουνιστική Αλβανία που θα εκλεγεί για τρίτη φορά πρωθυπουργός.
Ωστόσο αντιμετωπίζει ένα κοινό μέτωπο μικρών πολιτικών κομμάτων, τα οποία στοιχίζονται πίσω από την αξιωματική αντιπολίτευση του Δημοκρατικού Κόμματος, ο ηγέτης του οποίου, Λουλζίμ Μπάσα κατηγορεί τον Ράμα ότι έχει αποτύχει στο έργο του και δεν πρέπει να του δώσουν μια νέα ευκαιρία οι ψηφοφόροι. Τον κατηγόρησε ακόμη ότι η αιφνίδια απόφασή του λίγο πριν από την ημέρα της κάλπης, σύμφωνα με την οποία όσοι πολίτες εισέρχονται στην Αλβανία από Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία θα υποβάλλονται σε δεκατετραήμερη υποχρεωτική καραντίνα, αποσκοπεί στο να νοθεύσει το αποτέλεσμα. Το βέβαιο είναι ότι θα επηρεάσει αρνητικά την έλευση βορειοηπειρωτών ψηφοφόρων από την Ελλάδα. Η αντιπολίτευση στήριξε την πολιτική της επιχειρηματολογία στην ανάγκη αλλαγής της κυβέρνησης, την οποία κατηγορεί για διαφθορά και για οικονομική και πολιτική στασιμότητα, που εμπόδισαν την πορεία της χώρας στις διαδικασίες ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όλα τα κόμματα λένε ότι θα προωθήσουν τις αναγκαίες για την ένταξη της Αλβανία στην ΕΕ μεταρρυθμίσεις, έναν χρόνο αφότου η Ένωση συμφώνησε να ξεκινήσουν οι σχετικές ενταξιακές συνομιλίες. Αλλά παρά τον παλμό υπό τον ήχο ποπ μουσικής στις τελευταίες εκλογικές συγκεντρώσεις στα Τίρανα ψηφοφόροι δήλωσαν απογοητευμένοι από τους πολιτικούς και την οικονομική κατάσταση της χώρας τους. «Καλή είναι η δημοκρατία, δεν την κατηγορώ, αλλά ρίχνω την ευθύνη στους πολιτικούς που νοιάζονται μόνον για τους εαυτούς τους, όχι για μας», δήλωσε ένας 80χρονος στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Τι επιδιώκουν τα κόμματα της ελληνικής μειονότητας
Τα δύο κόμματα που εκπροσωπούν τον Ελληνισμό της Αλβανίας, το Κόμμα Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΚΕΑΔ) και το Κόμμα των Ελλήνων (ΜΕΓΑ), συμμετέχουν με υποψήφιους βουλευτές ενταγμένους στα ψηφοδέλτια των τριών μεγάλων κομμάτων. Το πρώτο, με επικεφαλής τον Βαγγέλης Νοτύλες, που κατέρχεται σε εκλόγιμη θέση στην εκλογική περιφέρεια των Τιράνων, έχει προσχωρήσει στο κοινό μέτωπο γύρω από το Δημοκρατικό Κόμμα, που αποβλέπει στην απομάκρυνση του Ράμα από την εξουσία.
Το ΜΕΓΑ συμμετέχει στο ψηφοδέλτιο του Σοσιαλιστικού Κόμματος κι ο ηγέτης του, Νίκος Κουρής κατεβαίνει σε εκλόγιμη θέση στην περιφέρεια του Αυλώνα, ενώ ο Βαγγέλης Τάβος ηγείται του ψηφοδελτίου του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ένταξης στην περιφέρεια Αργυροκάστρου.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Οι τελευταίες σφυγμομετρήσεις καταγράφουν ένα προβάδισμα των Σοσιαλιστών του Ράμα έναντι των αντιπάλων τους, αλλά πολιτικοί παρατηρητές υπογραμμίζουν ότι το τοπίο δεν είναι ξεκάθαρο λόγω του μεγάλου αριθμού των αναποφάσιστων ψηφοφόρων.
Η Αλβανία είναι από τις φτωχότερες χώρες στην Ευρώπη κι η πανδημία του κορωνοϊού επέτεινε τα προβλήματα καθώς κατάφερε σημαντικότατο πλήγμα στον κλάδο του τουρισμού. Τις εκλογές παρακολουθούν περίπου 100 ομάδες παρατηρητών προερχόμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ από τον ΟΑΣΕ, σύμφωνα με τον οποίο η αναμέτρηση συνιστά μέτρο αξιολόγησης της «εθνικής πολιτικής ωριμότητας». Αλλά πολλοί Αλβανοί δεν κρύβουν την δυσαρέσκειά τους με την πολιτική τάξη της χώρας. «Έκαναν τόσο κακό στον τόπο», λέει ο 21χρονος φοιτητής Έντι Γκάλο, αναφερόμενος στη δεινή κατάσταση της οικονομίας, που ωθεί πολλούς να αναζητήσουν καλύτερο μέλλον στην Ιταλία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ. «Έχουμε κουραστεί, νέοι άνθρωποι σπουδάζουν και εκπαιδεύονται για να βρουν δουλειές, μας τάζουν πολλά και στο τέλος δεν παίρνουμε τίποτε». Η ψηφοφορία θα ολοκληρωθεί στις 19:00 τοπική ώρα και οι Αρχές έχουν υποσχεθεί να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα μέσα στο επόμενο διήμερο.