Ένα αρχαίο βυθισμένο λιμάνι στα ανοικτά των ακτών της Αιγύπτου ενδέχεται να αποτελέσει το επόμενο σημαντικό βήμα στην πολυετή έρευνα για τον χαμένο τάφο της Κλεοπάτρας Ζ’, της τελευταίας βασίλισσας της χώρας.
Η ανακάλυψη έγινε από ομάδα υποβρύχιων αρχαιολόγων, με επικεφαλής την Καθλίν Μαρτίνεζ, εξερευνήτρια του National Geographic, και τον διάσημο ωκεανογράφο Μπομπ Μπάλαρντ, γνωστό για την ανακάλυψη του ναυαγίου του Τιτανικού το 1985.
Εντυπωσιακά ευρήματα κάτω από τη θάλασσα
Στον βυθό της Μεσογείου βρέθηκαν:
- Κολόνες ύψους άνω των 6 μέτρων
- Τμήματα από πέτρινα δάπεδα και τσιμεντένιες κατασκευές
- Άγκυρες και αμφορείς που χρονολογούνται από την εποχή της Κλεοπάτρας
Σύμφωνα με την Μαρτίνεζ, τα ευρήματα εντοπίστηκαν μετά την εξερεύνηση ενός υπόγειου τούνελ μήκους 1.305 μέτρων, το οποίο ξεκινά από τον αρχαίο ναό Ταπόσιρις Μάγκνα, περίπου 48 χιλιόμετρα δυτικά της Αλεξάνδρειας, και οδηγεί προς τη θάλασσα.
Στο κυνήγι του μυθικού τάφου της Κλεοπάτρας
Η Καθλίν Μαρτίνεζ ερευνά εδώ και περίπου 20 χρόνια την πιθανή τοποθεσία ταφής της Κλεοπάτρας, η οποία πιστεύεται ότι ενταφιάστηκε με μυστικότητα για να προστατευθεί η σορός της από τους Ρωμαίους, μετά την ήττα της στη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ.
Η ίδια θεωρεί ότι το σώμα της βασίλισσας μεταφέρθηκε μέσω του τούνελ στο βυθισμένο λιμάνι και από εκεί σε κρυφή τοποθεσία, πιθανότατα μέσα ή κοντά στον ναό της Ταπόσιρις Μάγκνα, ο οποίος αποδείχθηκε ότι ήταν αφιερωμένος στη θεά Ίσιδα – με την οποία η Κλεοπάτρα ταυτιζόταν.
Η απόδειξη σύνδεσης με την Κλεοπάτρα
Οι πρώτες ενδείξεις ήρθαν το 2005, όταν η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε στο εσωτερικό του ναού πλάκα θεμελίωσης με ελληνική και ιερογλυφική γραφή, αφιερωμένη στην Ίσιδα. Ακολούθησαν ανακαλύψεις εκατοντάδων χάλκινων νομισμάτων με την εικόνα της Κλεοπάτρας.
Το 2022, η εύρεση του υπόγειου τούνελ ενίσχυσε την υπόθεση της Μαρτίνεζ, η οποία στη συνέχεια απευθύνθηκε στον Μπάλαρντ για την υποβρύχια χαρτογράφηση του τερματικού του σημείου.
«Δεν έχω ξαναδεί κάτι παρόμοιο»
Ο Μπάλαρντ, μιλώντας στο ντοκιμαντέρ του National Geographic «Το τελευταίο μυστικό της Κλεοπάτρας», δήλωσε: «Κάνω αυτή τη δουλειά εδώ και 50 χρόνια. Δεν έχω δει ποτέ κάτι παρόμοιο. Είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για ανθρωπογενές κατασκεύασμα».
Σύμφωνα με το Αιγυπτιακό Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων, η αρχαία ακτογραμμή βρίσκεται σήμερα 4 χιλιόμετρα εντός ξηράς, αποδεικνύοντας τη σημαντική μεταβολή του τοπίου με την πάροδο των αιώνων.
Στρατηγικής σημασίας η περιοχή
Ο Αιγύπτιος υπουργός Τουρισμού και Αρχαιοτήτων, Σερίφ Φάθι, υπογράμμισε ότι το βυθισμένο λιμάνι ενισχύει την εικόνα της αρχαίας Αιγύπτου ως στρατηγικού εμπορικού και πολιτιστικού κόμβου, και ανακοίνωσε τη συνέχιση της στήριξης της έρευνας.
Ο Δρ Μοχάμεντ Ισμαήλ Χαλέντ, γενικός γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων, σημείωσε ότι η ανακάλυψη αυτή προσφέρει πολύτιμα στοιχεία για την αρχαία ναυτική δραστηριότητα της περιοχής και ανοίγει νέους ορίζοντες για την αιγυπτιακή θαλάσσια αρχαιολογία.
Η έρευνα συνεχίζεται
Μια νέα τρίμηνη ανασκαφή βρίσκεται σε εξέλιξη τόσο στον ναό όσο και στον υποβρύχιο χώρο, με την ελπίδα ότι η μεγαλύτερη ανακάλυψη του αιώνα – όπως την χαρακτηρίζει η Μαρτίνεζ – μπορεί να βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ.
«Η Κλεοπάτρα είναι ένα μυστήριο και ένας μύθος. Αν βρεθεί ο τάφος της άθικτος, θα μπορέσουμε να μάθουμε πώς έμοιαζε, πώς σκεφτόταν και πώς ήθελε να τη θυμόμαστε», δήλωσε χαρακτηριστικά η Μαρτίνεζ.
Η έρευνα για την Κλεοπάτρα συνεχίζεται, με το βλέμμα στραμμένο κάτω από τα κύματα. Ίσως, σύντομα, η ιστορία να αποκτήσει ένα από τα σημαντικότερα χαμένα κομμάτια της.