Το 3ο Διεθνές Συμπόσιο για μια Νέα Ελευσίνα ολοκληρώθηκε μετά από ένα τριήμερο με ουσιαστικές συζητήσεις και εμπνευσμένες ομιλίες που γίνονται αφετηρία για καινούργια ξεκινήματα.
Με θέμα «Επαναγοητεύοντας τον Κόσμο», η φετινή διοργάνωση διερεύνησε πώς η αρχαία σοφία, η τέχνη, η επιστήμη και η συλλογική φαντασία μπορούν να μας βοηθήσουν να αποκαταστήσουμε το νόημα, τη σύνδεση και τη φροντίδα στη ζωή μας και στις κοινωνίες μας.
Για μια συνάντηση ανθρώπων με κοινές αξίες και στόχους, μίλησε η Αλεξάνδρα Μητσοτάκη
55 ομιλητές, 16 συζητήσεις και κεντρικές ομιλίες, 4 εργαστήρια, 4 καλλιτεχνικά δρώμενα, 3 ημέρες – ένα συμπόσιο που άνοιξε νέους ορίζοντες σκέψης. Από τις 25 έως τις 27 Σεπτεμβρίου 2025, το Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας φιλοξένησε «όχι ένα συνέδριο, αλλά μια συνάντηση ανθρώπων με κοινές αξίες και στόχους», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η Αλεξάνδρα Μητσοτάκη, συνιδρύτρια και πρόεδρος του World Human Forum.
Μια σύναξη στοχαστών, καλλιτεχνών, επιστημόνων και ενεργών πολιτών απ’ όλο τον κόσμο – οι οποίοι μοιράζονται την πεποίθηση ότι τέτοια εγχειρήματα πρέπει να οδηγούν από το όραμα στην πράξη. Από πρωτοβουλίες πολιτών μέχρι καταξιωμένους ακαδημαϊκούς, από διεθνώς αναγνωρισμένους καλλιτέχνες έως κορυφαίους επιστήμονες, και από τοπικούς οργανισμούς της Ελευσίνας μέχρι παγκόσμια εκπαιδευτικά προγράμματα από την Ινδία και την Αφρική – το συμπόσιο γεφύρωσε τη θεωρία με την πράξη.
Επιστρέψαμε στη γη των Ελευσινίων Μυστηρίων – εκεί όπου κάποτε καλλιεργούνταν η εσωτερική μεταμόρφωση και η αναζήτηση της αυτογνωσίας – για να συν-δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο αφήγημα ενότητας, επανασύνδεσης και ελπίδας. Το Συμπόσιο δεν προσέφερε μόνο χώρο για στοχασμό, αλλά αποτέλεσε και το σημείο εκκίνησης της ιδέας για τη διερεύνηση της δυνατότητας αναγνώρισης των Ελευσίνιων Μυστηρίων ως Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας από την UNESCO.
Θέματα και Ομιλητές
Ζητήματα που διερευνήθηκαν στο 3ο Διεθνές Συμπόσιο για μια Νέα Ελευσίνα:
•Το μέλλον της Ελευσίνας
•Η τέχνη ως μέσο θεραπείας
•Νέες προσεγγίσεις στην οικονομία μέσω επενδύσεων με κοινωνικό αντίκτυπο, της κυκλικής οικονομίας και με έμπνευση από τη φύση
•Επαναγοητεύοντας τις γειτονιές μέσα από ουσιαστικές, από-κάτω-προς-τα-πάνω πρωτοβουλίες
•Επαναπροσεγγίζοντας τη σχέση μας με τη διατροφή
•Η δημοκρατία ως κοινό όραμα
•Τα παιδιά ως δεξαμενή ονείρων της ανθρωπότητας
•Ο μετασχηματισμός της εργασίας για να επαναγοητεύσουμε τον κόσμο
•Ο ρόλος των ψυχεδελικών στην ενσυνείδηση και τη θεραπεία
Η λίστα των ομιλητών και συμμετεχόντων περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, τους:
Franz X. Vollenweider, Αντωνία Τριχοπούλου, Χριστίνα Μερκούρη, Hélène Landemore, Lex Paulson, Ruth DeFries, Daniel A. Barber, Μαρία Λοϊζίδου, Gary A. Bolles, Gina Belafonte, Εμμανουήλ Ι. Στρατάκη, Χριστίνα Δάλλα, Ornella Corazza, Νικόλα Γιατρομανωλάκη, Νίκο Τσούχλο, Phil Cousineau, Κωστή Τσελένη, Stefanos Gandolfo, Jehangir Mehta, Μαρία Λόη, Σπύρο Δουκάκη, Marlis Petersen, Παύλο Κάβουρα και πολλούς ακόμη.
Τα καλλιτεχνικά δρώμενα του Συμποσίου έτυχαν θερμής αποδοχής, με αποκορύφωμα τη sold-out παράσταση «Ιερά Μονοπάτια – Από τα Μυστήρια της Ελευσίνας στη Βυζαντινή Ψαλμωδία και την Παράδοση των Μεβλεβί Δερβίσηδων» που πραγματοποιήθηκε στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας. Μια μοναδική παραγωγή, με τη συμμετοχή των Περιστρεφόμενων Δερβίσηδων της Κωνσταντινούπολης, του Βυζαντινού Χορού του εν Αθήναις Συλλόγου Μουσικόφιλων Κωνσταντινουπόλεως, του δεξιοτέχνη της λύρας Σωκράτη Σινόπουλου και του καταξιωμένου σκηνοθέτη Μιχαήλ Μαρμαρινού ως αφηγητή, που κέρδισε το θερμό χειροκρότημα του κοινού τόσο στην Ελευσίνα όσο και αργότερα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Προς ένα ελπιδοφόρο μέλλον για την Ελευσίνα
Μια σημαντική ιδέα κατατέθηκε στην καταληκτήρια συνεδρία του Συμποσίου.
Η Αλεξάνδρα Μητσοτάκη τόνισε την ανάγκη για ισχυρές συνέργειες που θα στηρίξουν την επόμενη μέρα της πόλης. Με έναυσμα μια ιδέα του ομότιμου καθηγητή στο ΕΚΠΑ Παύλου Κάβουρα, πρότεινε τη διερεύνηση της δυνατότητας αναγνώρισης των Ελευσίνιων Μυστηρίων ως Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας από την UNESCO.
Στην εισήγησή της στο Συμπόσιο, η Χριστίνα Μερκούρη, Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, ανέλυσε τις ιστορικές, μυθολογικές και πολιτισμικές διαστάσεις των Ελευσινίων Μυστηρίων, υπογραμμίζοντας τη σύγχρονη σημασία τους. Όπως τόνισε: «Τα Ελευσίνια Μυστήρια αντιπροσωπεύουν την πιο διαρκή ανθρώπινη προσπάθεια να αντιμετωπιστούν θεμελιώδη υπαρξιακά ερωτήματα μέσω τελετουργικού, κοινότητας και άμεσης πνευματικής εμπειρίας. Η επιτυχία τους στον μετασχηματισμό της ατομικής συνείδησης, ενώ παράλληλα οικοδομούνταν κοινωνική συνοχή, προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για σύγχρονες προσπάθειες αντιμετώπισης της ψυχολογικής δυσφορίας, της περιβαλλοντικής κρίσης και του κοινωνικού κατακερματισμού».
Εκπροσωπώντας την Περιφέρεια Αττικής και τον Περιφερειάρχη Νίκο Χαρδαλιά, η Αναπληρώτρια Περιφερειάρχης Χριστίνα Κεφαλογιάννη δήλωσε τη στήριξη της Περιφέρειας στην πρόταση και σκιαγράφησε ένα ευρύτερο όραμα για την πολιτιστική αναγέννηση και τον επαναπροσδιορισμό της τουριστικής ταυτότητας της Αττικής.
Στον δρόμο προς το 4ο Διεθνές Συμπόσιο για μια Νέα Ελευσίνα
Με στόχο τη συνέχιση του διαλόγου και της δράσης, το 4ο Διεθνές Συμπόσιο για μια Νέα Ελευσίνα επιστρέφει στις 24–26 Σεπτεμβρίου 2026, με θεματική «Επιστήμη, Τέχνη και το Πνεύμα της Ίασης». Έως τότε, ας διατηρήσουμε ζωντανό το πνεύμα της επαναγοήτευσης. Το World Human Forum θα δίνει το παρών στην Ελευσίνα με δράσεις και εκδηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
World Human Forum
Το World Human Forum είναι μια δεξαμενή σκέψης και δράσης που επιδιώκει να συμβάλλει στην δημιουργία ενός νέου, οικολογικού πολιτισμού. Έχοντας ως συμβολική βάση και αφετηρία τους Δελφούς, αξιοποιεί τη δύναμη εμβληματικών τόπων (Ελευσίνα, Δήλος, Αρχαία Ολυμπία, Λύκειο Αριστοτέλη) και συνδέει καινοτόμες δυνάμεις του πλανήτη μας με στόχο ένα νέο αφήγημα για την ανθρωπότητα. Η μεθοδολογία του WHF αποτυπώνεται στον «Δελφικό Κύβο», μια ολιστική προσέγγιση που βασίζεται στις αξίες της βιωσιμότητας και αναγέννησης, της δημοκρατίας, της εκπαίδευσης, της εσωτερικής μεταμόρφωσης, της επιστήμης και τεχνολογίας και της τέχνης.