Στην παραδοχή ότι την ώρα που δινόταν συνέντευξη τύπου στο ΕΣΚΕ για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, παρουσία του Αλέξη Τσίπρα, οι επιτελείς της Πυροσβεστικής γνώριζαν ότι υπήρχαν νεκροί προχώρησε ο τότε αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, Σωτήρης Τερζούδης.
Κατά την απολογία του στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο, ο κατηγορούμενος, απαντώντας σε ερωτήσεις του εισαγγελέα της έδρας, είπε ότι η πληροφορία για εντοπισμό σορών στο πύρινο μέτωπο έφτασε στις 19.54 της 23ης Ιουλίου 2018.
- Εισαγγελέας: Στη συνέντευξη τύπου που δώσατε εκείνο το βράδυ ξέρατε για νεκρούς;
- Κατηγορούμενος: Ναι, ξέραμε για κάποιους νεκρούς.
«Το συμβάν αυτό ήταν σαρωτικό. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν είχε γνωρίσει άλλο τέτοιο συμβάν με τόσο τραγικές συνέπειες» υποστήριξε ο κ. Τερζούδης κατά την απολογία του, η οποία είχε διακοπεί επί σχεδόν ενάμιση μήνα λόγω της αποχής των δικηγόρων, και χαρακτήρισε «εθνική τραγωδία» τη φονική πυρκαγιά.
Υποστήριξε πως οι κανονισμοί για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών τηρήθηκαν κατά γράμμα, όμως ο χρόνος και η εξέλιξη του συμβάντος δεν επέτρεπαν να γίνει εκκένωση.
Αναφορικά με τους συγγενείς των θυμάτων, πολλοί εκ των οποίων βρίσκονταν στο ακροατήριο, ο κ. Τερζούδης είπε: «Δεν θέλω να πω τίποτα για τους συγγενείς των θυμάτων. Ό,τι και να πεις, δεν απαλύνεις τον πόνο τους. Προτιμώ τη σιωπή».
Όταν ρωτήθηκε από τον εισαγγελέα εάν έχει εντοπίσει επιχειρησιακά λάθη, απάντησε: «Η αποτίμηση απαιτεί να ξέρεις επακριβώς τι έγινε στο πεδίο. Δεν μπορώ να πω ότι δεν υπάρχουν επιχειρησιακά λάθη. Τα εναέρια διαθέσιμα κινητοποιήθηκαν. Αυτή η πυρκαγιά, με αυτές τις συνθήκες που υπήρχαν, δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί. Μόνο αν υπήρχαν τα δεδομένα για να μπορέσει να φύγει ο κόσμος. Και εμένα με βασανίζει και με ξαναβασανίζει όλο αυτό. Με έχει σημαδέψει. Η ζωή μου έχει αλλάξει».
Ο κ. Τερζούδης αναφέρθηκε και στις αλλαγές στις οποίες προχωρά η Πολιτεία μετά από κάθε μεγάλη καταστροφή:
«Μετά από μια τραγωδία σαν αυτή απαιτείται αλλαγή. Το 2007 υπήρξε μια άλλη ανείπωτη τραγωδία στη Ηλεία. Τότε ήρθε η Πολιτεία και προσέθεσε τη δράση της οργανωμένης απομάκρυνσης των πολιτών. Μέχρι τότε δεν υπήρχε. Έπρεπε να γίνει η Ηλεία. Το 2018 γίνεται το Μάτι. Άλλη ανείπωτη τραγωδία. Και έρχεται η Πολιτεία και νομοθετεί αυτό που δεν έκανε το 2007. Υιοθέτησε τη δράση αρχικά, αλλά δεν υιοθέτησε το πώς θα γίνεται η οργανωμένη απομάκρυνση. Και υποχρέωσε μετά τους δήμους και τις περιφέρειες να συντάξουν σχέδια οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης. Και έδωσε 18μηνη παράταση, βρισκόμαστε στο 2024. Έρχεται η Γενική Γραμματεία και τον Απρίλιο του 2023 στέλνει εγκύκλιο με κατευθυντήριες οδηγίες για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση με τη συνδρομή Πυροσβεστικής, Αστυνομίας, του ΕΚΑΒ και λιμενικού σώματος, όπου υπάρχει. Θα δείτε ότι υπάρχουν και χώροι καταφυγής για τη υλοποίηση της δράσης. Ρώτησα αν τα σχέδια αυτά έχουν κατατεθεί, αλλά μου είπαν όχι ακόμα. Όταν δεν υπάρχει σχεδιασμός εφαρμοστέος, υπάρχει αυτοσχεδιασμός. Και ενίοτε θα οδηγήσει στα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα».
Το σόου της τότε κυβέρνησης για το Μάτι
Υπενθυμίζεται ότι τις μοιραίες ώρες της 23ης Ιουλίου 2018, η κυβέρνηση Τσίπρα είχε στήσει ένα επικοινωνιακό σόου.
Η σύσκεψη στο Κέντρο Επιχειρήσεων
Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, ο Αλέξης Τσίπρας, που είχε μόλις επιστρέψει από τη Βοσνία, μετέβη στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής.
Η φωτιά ήδη από το απόγευμα έχει καταστρέψει το Μάτι. Υπάρχουν δεκάδες νεκροί. Το φωνάζει στα κανάλια ο δήμαρχος Ραφήνας. Στη σύσκεψη όμως του πρωθυπουργού με τους επικεφαλής της Πυροσβεστικής και τους αρμόδιους υπουργούς δεν γίνεται κουβέντα για τους νεκρούς. Σαν να μην υπάρχουν. Αντίθετα, ο επικεφαλής της Πυροσβεστικής και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη λένε στον πρωθυπουργό ότι το μέτωπο είναι σε ύφεση. Ότι καίει κάποια σπίτια..., αλλά οι προσπάθειες όλων είναι να διασωθούν οι άνθρωποι. Ούτε κουβέντα για τις απώλειες.
Όλοι διαβεβαιώνουν τον Αλέξη Τσίπρα ότι έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα -ενώ στην πραγματικότητα τα πάντα έχουν καταστραφεί στο Μάτι, που ήδη θρηνεί μια εκατόμβη νεκρών-, οι υπουργοί κάνουν λόγο για διάσωση των ανθρώπων από τη θάλασσα με μέσα του Λιμενικού, για σημεία συγκέντρωσης του πληθυσμού στο δημαρχείο και στο Πνευματικό Κέντρο στο Μάτι, που ήδη έχει γίνει... στάχτη. Περιγράφουν μια εικονική πραγματικότητα. Μόνο για τις ανάγκες του φακού. Και είναι χαρακτηριστικό ότι όλοι μιλάνε για το πώς θα κινηθούν τα ιπτάμενα μέσα την επομένη. Σαν να μην έχει συμβεί τίποτα.
Η συνέντευξη που προκάλεσε οργή
Λίγα 24ωρα αργότερα οργανώθηκε μια συνέντευξη Τύπου για προφανείς λόγους.
Αλλά εκεί, ενώ όλοι ανέμεναν μια «συγγνώμη» για τους νεκρούς ή έστω την παραδοχή της αβελτηρίας του κρατικού μηχανισμού, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη και οι αρχηγοί της αστυνομίας και της πυροσβεστικής υποστήριξαν ότι τα έκαναν όλα τέλεια.
Οι συμμετέχοντες στη συνέντευξη δήλωσαν «περήφανοι» για τους χειρισμούς τους, υποστήριξαν ότι δεν έκαναν κάποιο λάθος. Ο Νίκος Τόσκας, τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη, δήλωνε σε εκείνη τη συνέντευξη: «Δεν υπάρχουν ενέργειες χωρίς λάθη, θα έρθει και η ώρα της καταγραφής. Πρέπει να λάβετε όμως υπ' όψιν τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, με τόσο ισχυρούς ανέμους, πυρκαγιές που εκδηλώνονται η μία κοντά στην άλλη, το πλήθος του κόσμου. Προσπαθώ και για λόγους συνειδησιακούς να βρω τα λάθη, αλλά επιχειρησιακά δεν βρίσκω μεγάλα λάθη».
Εμφανώς ενοχλημένος ο κ. Τόσκας από την απορία δημοσιογράφου πώς είναι δυνατόν να δηλώνουν ευχαριστημένοι και πώς δηλώνουν ότι δεν θα έκαναν κάτι διαφορετικό, αλλά και στο ερώτημα αν στη σύσκεψη με τον πρωθυπουργό το βράδυ της Δευτέρας δεν ήξεραν ή αποσιώπησαν την κατάσταση, απάντησε: «Δεν κατάλαβα τα σχόλιά σας. Δεν αποσιωπήσαμε τίποτα, σε καμιά περίπτωση. Δεν ήρθαμε για να πούμε ότι όλα πήγαν καλά. Προφανώς θα υπάρχουν και λάθη, τα οποία θα εξεταστούν. Από κει και πέρα πρέπει να αναγνωριστούν οι προσπάθειες. Σώθηκε πολύς κόσμος χάρη στην αυτοθυσία πυροσβεστών, αστυνομικών, εθελοντών. Δεν νομίζω ότι επειδή υπήρξαν αυτές οι τεράστιες απώλειες δεν πρέπει να πούμε ένα ''ευχαριστώ''».
«Δεν υπάρχουν αγνοούμενοι, υπάρχουν αναζητήσεις»
Ως προς τον ακριβή αριθμό των αγνοουμένων, ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη υποστήριξε ότι «δεν υπάρχουν αγνοούμενοι, υπάρχουν αναζητήσεις». Ανέφερε ότι υπήρξαν παραδείγματα που κάποιοι ήταν εγγεγραμμένοι στις λίστες των αγνοουμένων, όπως ένα ζευγάρι Βρετανών τουριστών, που «τους ψάχναμε εδώ και εκείνοι είχαν πάρει το αεροπλάνο και επέστρεψαν στη Βρετανία».
Τζανακόπουλος: Δεν υπήρχε χρόνος για εκκένωση
Σχετικά με την εκκένωση, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υποστήριξε ότι δεν υπήρχε ο χρόνος. «Το να συγκρίνουμε την εκκένωση ενός οικισμού 15.000-20.000 ατόμων με την εκκένωση μιας κατασκήνωσης με 200 άτομα είναι και άτοπο και άκαιρο» είπε, και πρόσθεσε: «Το φαινόμενο που προξένησε την τραγωδία ήταν τόσο γρήγορο που δεν θα ήταν δυνατή η εκκένωση του οικισμού. Ήταν ανθρωπίνως αδύνατο να ολοκληρωθεί ένα τέτοιο σχέδιο. Θα θέλαμε να είναι διαφορετικά. Πείστηκα από την Πυροσβεστική ότι δεν ήταν δυνατό».
Αρχηγός Πυροσβεστικής: «Δεν θα έκανα τίποτε διαφορετικό»
Σε σχετική ερώτηση, ο τότε αρχηγός της Πυροσβεστικής, Σωτήρης Τερζούδης, απαντούσε: «Δεν θα έκανα τίποτα διαφορετικό, γιατί δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα διαφορετικό».