Κινήσεις μέσω των οποίων θωρακίζεται η θέση της Ελλάδας, όσον αφορά τα υπολείμματα των φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα, πραγματοποιεί η χώρα μας.
Aνάμεσα στις χώρες που εφαρμόζουν τους πιο αυστηρούς και συστηματικούς ελέγχους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και προς αυτή την κατεύθυνση το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων "τρέχει" ανελλιπώς εδώ και σχεδόν μια τριακονταετία, από το 1996, το εθνικό πρόγραμμα ελέγχου, το οποίο υλοποιείται από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) και τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου (ΠΚΠΦΠ&ΦΕ).
Προστασία καταναλωτή από φυτοφάρμακα
Η προστασία του καταναλωτή είναι αδιαπραγμάτευτη. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εργάζεται καθημερινά για κάτι που αφορά όλους μας: την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία του καταναλωτή. Οι έλεγχοι που πραγματοποιούμε σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και διακίνησης τροφίμων αποδεικνύουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των προϊόντων που φτάνουν στο τραπέζι των πολιτών είναι απολύτως ασφαλή, δήλωσε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο γενικός γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπύρος Πρωτοψάλτης.
Σύμφωνα με τον ίδιο "οι καταναλωτές στην Ελλάδα μπορούν να αισθάνονται σίγουροι και προστατευμένοι, καθώς ό,τι κρίνεται επικίνδυνο δεν φτάνει ποτέ στην αγορά ή ανακαλείται άμεσα. Η Ελλάδα όχι μόνο συμμορφώνεται, αλλά βρίσκεται στην πρωτοπορία της Ευρώπης όσον αφορά τους ελέγχους, αποδεικνύοντας ότι η ασφάλεια των τροφίμων μας είναι κορυφαία προτεραιότητα".
Οι έλεγχοι και τα αποτελέσματα
Σύμφωνα με τα στοιχεία, κάθε χρόνο συλλέγονται περίπου 3.500 δείγματα από λαχαναγορές, supermarket, λαϊκές αγορές, οπωροπωλεία, αποθήκες και συνοριακούς σταθμούς. Οι αναλύσεις γίνονται στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο στην Αθήνα και στο ΠΚΠΦΠ & ΦΕ Θεσσαλονίκης, με χρήση προηγμένων μεθόδων.
Για το 2024 αναλύθηκαν συνολικά 3.759 δείγματα από τις αρμόδιες αρχές της χώρας. Από αυτά, τα 2.652 δείγματα ήταν εγχώρια (70,5%), 153 δείγματα προέρχονταν από χώρες της ΕΕ (4,1%) και 921 δείγματα προέρχονταν από Τρίτες Χώρες (δηλαδή από χώρες εκτός ΕΕ) (24,5%), ενώ η προέλευση 33 δειγμάτων ήταν αδιευκρίνιστη (0,9%).
Από supermarket λήφθηκαν 1.189 δείγματα, από λαϊκές αγορές 691 δείγματα, από τους συνοριακούς σταθμούς ελέγχων 558 δείγματα, σε σημεία διαλογής / μεταποίησης 451 δείγματα, σε καταστήματα λιανικής διάθεσης (περιλαμβάνονται οπωροπωλεία, minimarket, καταστήματα ξηρών καρπών, κτλ) 344 δείγματα κ.α.
Από αυτά που αναλύθηκαν το 46,95%, δεν περιείχαν ανιχνεύσιμα υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Στο υπόλοιπο 53,05% των συνολικών δειγμάτων εντοπίστηκαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων, εντός όμως των ευρωπαϊκών ορίων ασφαλείας. Μόλις το 3,24% χαρακτηρίστηκε μη συμμορφούμενο και το 0,96% δυνητικά επικίνδυνο για την υγεία.
Η θετική εικόνα συνεχίζεται και το 2025. Στο επτάμηνο Ιανουαρίου - Ιουλίου ελέγχθηκαν 1.621 δείγματα, με τη μεγάλη πλειονότητα να κρίνεται απολύτως ασφαλής. Οι ελάχιστες παραβάσεις αντιμετωπίστηκαν άμεσα με πρόστιμα, ανακλήσεις προϊόντων και επανελέγχους.
Εντατικότεροι έγιναν οι έλεγχοι κατά το μήνα Ιούλιο. Πραγματοποιήθηκαν 271 δειγματοληψίες, εκ των οποίων 49 στα σύνορα και 222 στην εσωτερική αγορά. Το 63% των προϊόντων ήταν ελληνικής προέλευσης και το 37% εισαγόμενα.
Συνολικά εντοπίστηκαν 14 δείγματα με μη εγκεκριμένες δραστικές ουσίες και 10 υπερβάσεις των ευρωπαϊκών ορίων. Τέσσερα από αυτά τα δείγματα κρίθηκαν με πιθανή επικινδυνότητα για την υγεία, μεταξύ των οποίων σταφύλια από Αλβανία, κατεψυγμένες πιπεριές από Κίνα, κεράσια από Ελλάδα και φασόλια από Μπενίν.
Οι κυρώσεις
Οι "καμπάνες" που προβλέπεται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι ιδιαιτέρως αυστηρές.
Συγκεκριμένα για μικρές παραβάσεις το πρόστιμο ξεκινά από τα 1.000 και φτάνει έως 5.000 ευρώ, για μεσαίες και σοβαρές από 5.000 έως 30.000 ευρώ, ενώ για επικίνδυνα προϊόντα τα πρόστιμα φτάνουν έως και τις 60.000 ευρώ, συνοδευόμενα από κατασχέσεις και καταστροφή φορτίων.
Όπως προκύπτει από στοιχεία από το ΥΠΑΑΤ, μόνο το 2025 έχουν ήδη επιβληθεί πρόστιμα ύψους 202.000 ευρώ.
Σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) για το 2023 το 96,3% των δειγμάτων βρέθηκε εντός των νομίμων ορίων και περίπου το 2% χαρακτηρίστηκε μη συμμορφούμενο, η Ελλάδα για το 2024 καταγράφει ελαφρώς υψηλότερο ποσοστό μη συμμόρφωσης (3,24%).
Τέλος, η χώρα μας πραγματοποιεί σε αναλογία με τον πληθυσμό περισσότερους ελέγχους από τον μέσο όρο της ΕΕ, στοιχείο που αναδεικνύει τον αυξημένο βαθμό εποπτείας και την έμφαση που δίνεται στην προστασία του καταναλωτή.
ΑΠΕ-ΜΠΕ