Ως μια πραγματική «μέγα» πυρκαγιά, εξαιρετικά δύσκολα αντιμετωπίσιμη εάν δεν «χτυπηθεί», χαρακτηρίζει ο Δασολόγος Γαβριήλ Ξανθόπουλος την καταστροφική φωτιά της Πεντέλης.
To iefimerida.gr συνομίλησε με τον Δρ. Γαβριήλ Ξανθόπουλο, Διευθυντή Ερευνών στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό "ΔΗΜΗΤΡΑ" και στο Ινστιτούτο Μεσογειακών & Δασικών Οικοσυστημάτων, σχετικά με τα αίτια αλλά και τα αποτελέσματα της νέας μεγάλης φυσικής καταστροφής που αντιμετώπισε η χώρα μας.
Πρόκειται ίσως για τον πιο έμπειρο και καταρτισμένο επιστήμονα με αντικείμενο τη διαχείριση των δασών που διαθέτει η χώρα μας, ενώ είναι ένας από αυτούς που στελέχωσαν την επιτροπή που είχε συσταθεί για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών μετά τη φονική φωτιά του 2018.
Ο ίδιος, δεν δίστασε να χαρακτηρίσει άμεσα την καταστροφική φωτιά ως «μέγα» πυρκαγιά, δίνοντας και τον ορισμό της: Είναι αυτή, που ξεπερνάει τη δυνατότητα του συνόλου των δυνάμεων, επίγειων και εναέριων, για την αντιμετώπισή της και πορεύεται ανεξέλεγκτη, μέχρι να αλλαξουν οι συνθήκες, δηλαδή οι παράγοντες που επηρεαζουν την πυρκαγιά (η ύπαρξη καύσιμης ύλης, ο άνεμος κτλ).
«Στη συγκεκριμένη περίπτωση, κάτω από αυτή την οπτική, επρόκειτο σαφώς για μέγα πυρκαγιά, που σταμάτησε εκεί που άλλαξαν οι συνθήκες, δηλαδή όταν έφτασε εκεί που τελειώνουν οι περισσότερες φωτιές της Πεντέλης, στη Λεωφόρο Μαραθώνος, οποτε και δεν υπήρχε άλλη βλάστηση, ενώ ακόμα φυσούσε».
Το ανησυχητικό είναι, κατά τον καθηγητή, ότι έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες στη χώρα μας, προκαλούνται μέγα πυρκαγιές ακόμα κι αν η βλάστηση που καίγεται είναι χαμηλή και δεν πρόκειται για πυκνό πευκοδάσος, όπως ήταν η Πεντέλη το 1995. «Όταν υπάρχει δυνατός άνεμος, δεν μπορούμε να σταματήσουμε τέτοιες φωτιές και σε χαμηλή βλάστηση κι είναι ανησυχητικό αυτό», αν και η συγκεκριμένη «ήταν πολύ δύσκολη φωτιά».
«Καλός ο συντονισμός, οι δυνάμεις πυρόσβεσης έδωσαν τον καλύτερο εαυτό»
Κατά τον Γαβριήλ Ξανθόπουλο, που έχει μελετήσει επιστημονικά δράσεις πρόληψης και καταστολής των πυρκαγιών, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, και από τις πληροφορίες που έχει λάβει για την εν λόγω πυρκαγιά, κρίνει ότι ο κεντρικός συντονισμός για την αντιμετώπισή της «ήταν πολύ καλός», κι ότι με το δίκιο τους οι εμπλεκόμενοι στις δράσεις σωτηρίας ανθρώπων και σπιτιών μπορούν να αισθάνονται ικανοποιημένοι ότι έκαναν «ότι ήταν δυνατό».
«Αυτό συνέβη με την πυρκαγιά της Πεντέλης, όμως σίγουρα, εκ του αποτελέσματος, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε ότι αυτό είναι και το επιθυμητό», υπογραμμίζει.
«Έγιναν λάθη στην πρώτη, και πιο κρίσιμη, προσβολή της φωτιάς»
Κατά τον ειδικό ερευνητή, υπήρΞαν αδυναμίες σχετικά με τα πρώτα στάδια της φωτιάς. «Δεν συγκρατήθηκαν οι φλόγες στην αρχή όπως θα έπρεπε, αφού άργησε η πρώτη προσβολή και εκεί ελήφθησαν κάποιες λάθος αποφάσεις.
Έτσι, η φωτιά πήρε διαστάσεις και να "άνοιξε" δυτικά και ανατολικά. Το στοίχημα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να κρατήσεις τις φλόγες σε στενό πλαίσιο, γιατί αν "ανοίξει", τότε δύσκολα αποφεύγεις τα αποτελέσματα τα οποία είδαμε», επισημαίνει.
«Η προσπάθεια όλων ήταν όντως πολύ καλή, αλλά να μην κρύβουμε τις δυσλειτουργίες κάτω από το χαλί. Το προσωπικό πυρόσβεσης οφείλει να είναι αποτελεσματικό ειδικά την πρώτη στιγμή, καθώς μετά μπορεί να είναι πολύ αργά», τονίζει.
Πώς θα προστατέψουμε τα σπίτια μας από τις πυρκαγιές
Ο Γαβριήλ Ξανθόπουλος καταλήγει λέγοντας ότι οφείλουν και οι κάτοικοι να κάνουν αυτό που πρέπει για να προστατεύουν τα σπίτια τους. «Παρότι η φωτιά πέρασε σε διάφορους οικισμούς μέσα από τα σπίτια, δεν ειχαμε τόσο μεγάλες καταστροφές, διότι επρόκειτο για σπίτια με καλή ποιότητα κατασκευής. Το πόσο καλά χτισμένο και προετοιμασμένο είναι ένα σπίτι, αποτελεί ουσιώδη παράγοντα για την πυροπροστασία του. Για αυτό είδαμε για παράδειγμα ότι κατασκευές στα Μέγαρα κάηκαν πολύ πιο εύκολα από ότι στην Παλλήνη», σημειώνει.
Tο Ινστιτούτο Μεσογειακών & Δασικών Οικοσυστημάτων έχει δημιουργήσει μια εφαρμογή, στην οποία ο πολίτης μπορεί να καταχωρίσει τα στοιχεία του σπιτιού και της περιοχής του και να ενημερωθεί σε ποιες δράσεις αύξησης της πυροπροστασίας μπορεί να προβεί.
Ακολουθεί το βίντεο του Ινστιτούτου σχετικά με όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την προστασία της κατοικίας από φωτιά: