Το καλοκαίρι για τους περισσότερους από εμάς σημαίνει διακοπές, ξέγνοιαστες στιγμές στην παραλία κάτω από τον ήλιο και φυσικά μπάνιο στη θάλασσα.
Όλα αυτά όμως δυστυχώς, δεν αποτελούν προνόμιο για όλους. Άνθρωποι με αναπηρία ή κινητικά προβλήματα αντιμετωπίζουν πρόβλημα στο να μπουν και να βγουν από τη θάλασσα και γι’ αυτό χρειάζονται τη βοήθεια άλλων ατόμων.
Τα τελευταία χρόνια όμως αυτό έχει αλλάξει, καθώς μια επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Πατρών, δημιούργησε το πρωτοποριακό σύστημα SEATRAC, το οποίο επιτρέπει την αυτόνομη πρόσβαση ατόμων με κινητικές αναπηρίες και δυσκολίες στη θάλασσα.
Τι είναι το SEATRAC και πώς λειτουργεί
Το SEATRAC κατασκευάστηκε για να λειτουργεί σαν βοηθητικός εξοπλισμός, με σκοπό να δώσει σε άτομα με κινητική αναπηρία ή περιορισμένη κινητικότητα, τη δυνατότητα να απολαύσουν μια απλή δραστηριότητα όπως το κολύμπι, χωρίς καμία άλλη βοήθεια. Αποτελείται από τέσσερα βασικά μέρη: τον πύργο, το κάθισμα, τις ράγες και την κουπαστή. Μόνη πηγή για την τροφοδοσία του είναι η ηλιακή ενέργεια, για αυτό και το SEATRAC αποτελεί ένα τελείως αυτόνομο σύστημα.
Το SEATRAC είναι μια καταχωρημένη πατέντα από την ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Τεχνικής Μηχανικής του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών. Είναι συνδεδεμένο με ένα σύστημα τηλεδιάγνωσης, μέσω του οποίου 2 φορές την ημέρα, ενημερώνει τους κατασκευαστές του για την κατάσταση που βρίσκεται και προειδοποιεί για μια ενδεχόμενη βλάβη. Έτσι, όποιο θέμα προκύπτει λύνεται γρήγορα, καθώς η ομάδα των ειδικών σπεύδει άμεσα στο σημείο για να το διορθώσει.
«Ήταν πολύ βασικό στο σχεδιασμό του SEATRAC, να είναι απλή η λειτουργία του», λέει στο iefimerida.gr, o Ιγνάτιος Φωτίου, Διευθυντής της ΤΟΒΕΑ και ένας από τους εφευρέτες του SEATRAC. Το SEATRAC δουλεύει με τηλεχειρισμό. Όποιος θέλει να το χρησιμοποιήσει, πρέπει να έχει ένα τηλεχειριστήριο, το οποίο διαθέτει δύο κουμπιά: ένα κουμπί για τη θάλασσα, ένα για την ξηρά. Τόσο απλό. Το τηλεχειριστήριο ή το έχεις στην κατοχή σου, ή μπορείς να το βρεις στην παραλία.
«Στόχος μας, είναι ο καθένας να έχει το δικό του τηλεχειριστήριο. Φέτος, όσοι έχουν γραφτεί στην υπηρεσία SEATRAC Preview, τους κάνουμε και δώρο τηλεχειριστήριο αν δεν έχουν. Φυσικά σε κάθε παραλία που πάμε, αφήνουμε και δύο-τρία: στο περίπτερο, στην καντίνα, στο εστιατόριο, στο μπαρ, στον ναυαγοσώστη, ό,τι είναι δίπλα, τους αφήνουμε τηλεχειριστήρια», μας εξηγεί ο κ. Φωτίου.
Φυσικά όποιος θέλει, μπορεί να ρωτήσει και μέσα από το SEATRAC Preview. Υπάρχει όμως και η ομάδα της ΤΟΒΕΑ, καθώς και ένα γκρουπ με το όνομα «ΑμεΑ - Δικαίωμα στη θάλασσα», στο Facebook, όπου μπορεί κάποιος να απευθυνθεί.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το SEATRAC
Το SEATRAC γεννήθηκε πριν από 9 χρόνια. «Αφορμή γι’ αυτό, ήταν μια συζήτηση με τον Γεράσιμο Φεσσιάν, τέως αντινομάρχη της Περιφέρειας Αχαΐας, ο οποίος ζήτησε μια λύση για να μπορεί να μπει μόνος του στη θάλασσα, χωρίς βοήθεια. Ήμουν τότε στο Πανεπιστήμιο Πατρών, με τον συνεργάτη μου, τον Γιώργο Σωτηριάδη και με την επίβλεψη του καθηγητή του Βασίλη Κωστόπουλου, ξεκίνησε το πρότζεκτ που ονομάστηκε SEATRAC μετά. Αυτό, το 2012 έγινε εταιρεία, η ΤΟΒΕΑ (Thinking Out of the Box Engineering Applications)», αναφέρει ο κ.Φωτίου.
Το SEATRAC είναι παγκόσμια πατέντα, καθώς δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στο εξωτερικό, όπου και έχει επεκταθεί. Μηχανήματα έχουν τοποθετηθεί στην Κύπρο και την Ιταλία.
Σε ποιους απευθύνεται το SEATRAC
«Μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που χρησιμοποιούν το SEATRAC, είναι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας. Άλλα παραδείγματα είναι άνθρωποι που χτύπησαν σοβαρά το πόδι τους» μας λέει ο κ. Φωτίου και θυμάται ένα περιστατικό με έναν νεαρό άνδρα που είχε τραυματιστεί στο πόδι από τροχαίο, κάτι που όπως φαίνεται όμως δεν τον κράτησε πίσω, και θέλοντας να μην κλειστεί μέσα και χάσει τα μπάνια του, χρησιμοποίησε το SEATRAC που βρισκόταν στην περιοχή του.
«Δε θα ξεχάσω εκείνο το παλικάρι στην παραλία στο Δασκαλειό, στο Λαύριο λίγο πιο πάνω, ο οποίος χτύπησε το πόδι του σε ατύχημα με μηχανάκι. Κάτω από το σπίτι του είναι η παραλία με το SEATRAC. Κατέβαινε στην παραλία με τις πατερίτσες, και έκανε μπάνιο χρησιμοποιώντας το κάθε μέρα, για ένα μήνα που είχε τον γύψο. Αντί να κλειστεί στο σπίτι, πήγαινε στην παραλία», περιγράφει χαρακτηριστικά ο κ. Φωτίου.
Άλλες περιπτώσεις ανθρώπων που εξυπηρετούνται με το SEATRAC, είναι οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Το χρησιμοποιούν συνήθως όταν βρίσκονται σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, τις μέρες που η θάλασσα έχει λίγο κύμα και σε περιπτώσεις που η παραλία έχει βότσαλα, καθώς φοβούνται να το ρισκάρουν και να μπουν μόνες τους στη θάλασσα.
Μεγάλη η ανταπόκριση του κόσμου
«Το κοινό μεγάλωσε σε σχέση με αυτό που εμείς σχεδιάζαμε κι αυτοί που άρχισαν να το χρησιμοποιούν, δεν επιστρέφουν στις προηγούμενες λύσεις. Δεν υπάρχει γυρισμός πίσω», αναφέρει ο κ. Φωτίου. Μάλιστα, όπως μας αποκάλυψε, σε έρευνα που γίνεται για τον κοινωνικό αντίκτυπο του SEATRAC, ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι οι χρήστες του ή αλλιώς οι SEATRACers όπως αποκαλούνται, κολυμπούν κατά μέσο όρο το καλοκαίρι πάνω από 10 φορές περισσότερο από ό,τι κολυμπούσαν πριν από το SEATRAC.
«Φέτος, μέσα από το ΑμεΑ - Δικαίωμα στη θάλασσα, παρατηρήσαμε το εξής: ότι πάρα πολύς κόσμος που ήταν κλεισμένος τα προηγούμενα χρόνια, βγήκε και έκανε μπάνιο με τη βοήθεια του SEATRAC, και τώρα κανονίζουνε και πάνε διακοπές. Αυτό είναι που μας κάνει περήφανους», δηλώνει στο iefimerida.gr ο Ιγνάτιος Φωτίου.
Ο ρυθμός με τον οποίο αυξάνονται οι χρήσεις του SEATRAC, καθώς αυξάνονται όμως και τα SEATRAC, είναι γεωμετρικός. «Σε λίγο κοντεύουμε να περάσουμε πάνω από τις 20.000 ολοκληρωμένες διαδρομές SEATRAC για το καλοκαίρι του 2019», προσθέτει. Αυτή τη στιγμή είναι εγκατεστημένα 85 SEATRAC. Τα 75 είναι στην Ελλάδα, 2 στην Ιταλία και 8 στην Κύπρο.
Παράδειγμα παραλίας συχνής χρήσεως, είναι αυτή της Γλυφάδας. Το 2017 είχε 2.200 χρήσεις. Το 2018, που είναι μέχρι στιγμής το ρεκόρ, 3.000 χρήσεις. Φέτος και για πρώτη φορά σε μία παραλία, δηλαδή στη Γλυφάδα, υπάρχουν δύο SEATRAC λόγω συνωστισμού.
Να σημειωθεί πως το SEATRAC δεν ενδείκνυνται για όλες τις παραλίες. Για παράδειγμα, δεν θα τοποθετηθεί μηχάνημα σε κάποιες που είναι υπερβολικά ρηχές, γιατί κάποιος που δεν ελέγχει τα πόδια του μπορεί να χτυπήσει. Επίσης, δεν ενδείκνυνται παραλίες που έχουν υπερβολικά πολύ κύμα. «Λειτουργούμε πάντα με σεβασμό στη θάλασσα, η δύναμη της θάλασσας δεν συγχωρεί ασέβεια», εξηγεί ο κ. Φωτίου.
Σε λίγο καιρό θα βγει στον «αέρα», η νέα ιστοσελίδα του SEATRAC, η οποία θα λειτουργεί ως portal. Μέσω αυτής, ο χρήστης θα έχει τη δυνατότητα να βλέπει ποια SEATRAC είναι κοντά του, καθώς και ποια παραλία είναι προσβάσιμη. Σιγά-σιγά αυτό θα εμπλουτίζεται με live μετεωρολογικά στοιχεία, όπως π.χ. η θερμοκρασία νερού, ενώ θα υπάρχει και ζωντανή εικόνα από την παραλία.
Αυτονομία για τα άτομα με αναπηρία - Ολοκληρωμένη αλυσίδα προσβασιμότητας
«Κάποια στιγμή εμφανίστηκαν αρκετά παράπονα. Μου είπαν π.χ. ότι πήγαν αλλά δεν μπόρεσαν να κάνουν μπάνιο επειδή είχε κύματα. Επειδή δεν μπορούμε να σταματήσουμε τα κύματα, είπαμε να κάνουμε κάτι άλλο. Σε αυτή την περίπτωση, αυτό που μπορούμε να κάνουμε εμείς, είναι να δώσουμε εικόνα στον άλλον για να δει και να μπορέσει να ελέγξει αν θέλει να πάει για μπάνιο. Θεωρούμε ότι είναι ένα καινοτόμο τουριστικό εργαλείο συνολικά στον ελληνικό τουρισμό, καθώς για πρώτη φορά θα έχουμε live εικόνα από δεκάδες παραλίες. Στόχος είναι να φτάσουμε τις 100 παραλίες με ολοκληρωμένη πρόσβαση στην Ελλάδα», σημειώνει ο κ. Φωτίου και συνεχίζει:
«Η καρδιά μας είναι η καινοτομία. Με αυτή την προσέγγιση καταλήξαμε στο να προσφέρουμε όχι μόνο το SEATRAC, αλλά μια ολοκληρωμένη αλυσίδα προσβασιμότητας. Η βασική περιλαμβάνει φυσικά το SEATRAC, διαδρόμους, ντουζιέρα προσβάσιμη, αποδυτήριο προσβάσιμο, τουαλέτα προσβάσιμη, χώρους σκίασης, τη σύνδεση με τα πεζοδρόμιο, σήμανση, θέσεις στάθμευσης κτλ. Αυτό που θέλουμε να προσφέρουμε, η αλλαγή που έκανε η ΤΟΒΕΑ και το SEATRAC σε αυτό που υπήρχε πριν, είναι ότι για τα άτομα με αναπηρία, για τη σύνδεση με τη θάλασσα, προσθέσαμε τη λέξη αυτονομία. Μπορούσαν και πριν να μπουν στη θάλασσα, αλλά με κανέναν τρόπο μόνοι τους. Κι εδώ έχουμε το φαινόμενο που η καινοτομία πιέζει για νέες καινοτομίες. Αφού δώσαμε την πρόσβαση στη θάλασσα, που ήταν το μεγάλο εμπόδιο, μετά ζητήσαμε αυτόνομο ντους, αποδυτήριο που έχεις τη δυνατότητα να αλλάξεις αυτόνομα τα ρούχα σου και την υποδομή που οι παραπληγικοί μπορούν να παρκάρουν και να φτάσουν μόνοι τους στο σημείο. Στοχεύσαμε στην αυτονομία και αυτό που ήρθε, ήταν η αξιοπρέπεια. Αυτό μας είπαν ότι λάβανε από εμάς. Στόχος μας είναι να δώσουμε την εμπειρία της παραλίας με αξιοπρέπεια», υπογραμμίζει ο κ. Φωτίου, ένας από τους εφευρέτες του SEATRAC.
Να σημειωθεί, ότι καμία από τις παρεμβάσεις δεν είναι μόνιμη. Όλα μπαίνουν και βγαίνουν.
Τουρίστες από το εξωτερικό κανονίζουν τις διακοπές τους με βάση τον χάρτη των SEATRAC
«Αυτό που έθεσα ως στόχο πριν τρία χρόνια, ήταν να φτιάξουμε ένα πανελλαδικό δίκτυο προσβάσιμων παραλιών, με στόχο να βάλουμε την Ελλάδα, στον παγκόσμιο χάρτη του παραθαλάσσιου τουρισμού ατόμων με αναπηρία. Αυτή τη στιγμή είμαστε στη μέση, καθώς υπάρχουν 50 παραλίες με βασική αλυσίδα προσβασιμότητας. Τώρα πια, η Ελλάδα είναι ήδη στον χάρτη και αυτό το ξέρουμε μέσω του SEATRAC Preview. Άνθρωποι από το εξωτερικό, κανονίζουν τις διακοπές τους μέσω του χάρτη που ανεβάζουμε στην ΤΟΒΕΑ», δηλώνει ο μηχανολόγος και αεροναυπηγός, Ιγνάτιος Φωτίου.
Λίστα με τα SEATRAC
Δείτε τον χάρτη όλων των εγκαταστάσεων, βρείτε το SEATRAC σας και διαβάστε ενδιαφέρουσες πληροφορίες.
Δείτε τη λίστα με όλα τα SEATRAC, η οποία ανανεώνεται καθημερινά και αναζητήστε το κοντινότερο SEATRAC.
Το SEATRAC θέλει προσοχή - Δεν είναι παιχνίδι
Εδώ έρχεται κι ένα πολύ σημαντικό θέμα, αυτό της σωστής χρήσης του SEATRAC. Τα άτομα με αναπηρία που τα χρησιμοποιούν, πρέπει να μην υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους. «Σαν έναν εύκολο κανόνα εμείς λέμε, αν το κύμα ξεπερνά το ύψος των χειρολαβών του SEATRAC, να αποφεύγεται η χρήση του. Επίσης, ζητάμε από τον κόσμο και κυρίως τους γονείς, να λένε στα παιδιά τους να μην παίζουν, να μην τρέχουν και να μη χρησιμοποιούν το SEATRAC ως βατήρα για βουτιές. Ένα πολύ συχνό παράπονο-πρόβλημα είναι ότι ο κόσμος δεν σέβεται την υποδομή για άτομα με αναπηρία και τη χρησιμοποιεί ως βατήρα ή διάδρομο, ή ακόμα και ως στήριγμα για την ομπρέλα, μέχρι και για να ακουμπά την πετσέτα του» τονίζει ο κ. Φωτίου.
Βανδαλισμοί και κλοπές
Δυστυχώς, δεν λείπουν και τα περιστατικά βανδαλισμών και κλοπών. «Στην αρχή είχαμε βανδαλισμούς, είχαμε μικροκλοπές και αυτές έχουν μειωθεί πάρα πολύ. Είχαμε περίπτωση στο Αλεποχώρι, όπου ανοίξανε τα καπάκια του κινητήρα και των ηλεκτρονικών, έκαναν ζημιές μέσα, έβαλαν φωτιά πάνω στα ράγα του SEATRAC, και όταν έφτασα στην παραλία δεν έλειπε τίποτα. Ήταν σπασμένα όλα εκεί γύρω», θυμάται ο Διευθυντής της TOBEA. Μια άλλη φορά, το 2012, είχε κλαπεί ένα φωτοβολταϊκό στη Γλυφάδα, ενώ υπάρχουν και κάτι μικροκλοπές, όπως για παράδειγμα κλέβουν τον κώδωνα της ντουζιέρας.
«Οι τελευταίες μεγάλες κλοπές που έχουμε, είναι από τις αποθήκες των δήμων. Το χειμώνα, τα SEATRAC αποθηκεύονται στις αποθήκες των δήμων, και την επόμενη χρονιά που πάμε να τα πάρουμε και μας φωνάζει ο δήμος να τα ξαναβάλουμε, λείπουν κομμάτια», επισημαίνει ο κ. Φωτίου.
Τις επόμενες ημέρες, πρόκειται να τοποθετηθούν μηχανήματα στη Βοιωτία, στη Γλύφα Δήμου Πηνειού και στο Κιάτο.
Φωτογραφίες: TOBEA