Ένας φουτουριστικός κύκλος κάτω από τη γη, στην πλαγιά ενός αμπελώνα στην Αιδηψό της Εύβοιας, θα κρύβει ένα μοντέρνο οινοποιείο με υπόσκαφους χώρους.
Μια σχισμή στην επιφάνεια ενός αμπελώνα και ένας κύκλος με πισίνα, που αποτελεί την πρόσοψη μιας υπόσκαφης κατασκευής, είναι η εντυπωσιακή σχεδιαστική πρόταση του αρχιτέκτονα Φώτη Ζαπαντιώτη για μια έκταση 40 στρεμμάτων στην Αιδηψό, στη Βόρεια Εύβοια. Στην εύφορη γη δεν προϋπάρχει κάποιο οινοποιείο, ούτε κάποια προηγούμενη ετικέτα οινοποιού. Πρόθεση της πελάτισσας που απευθύνθηκε στο αρχιτεκτονικό γραφείο Fotis Zapantiotis Associated Architects είναι η δημιουργία εκ του μηδενός ενός νέου, πρότυπου επισκέψιμου οινοποιείου που θα παράγει το δικό του κρασί.
Το εν λόγω πρότζεκτ, του οποίου η μελέτη βρίσκεται στη φάση της αδειοδότησης και έχει πλάνο υλοποίησης μέσα στην επόμενη πενταετία, αποτελεί μια δημιουργική απόπειρα του αρχιτέκτονα να απαντήσει, όπως εξηγεί ο ίδιος, «στο ζήτημα της ένταξης ενός κτιρίου στο τοπίο, τόσο σε επίπεδο μορφής όσο και στην κλίμακα της παρέμβασης».
«Δεδομένου του απαιτούμενου εκτεταμένου εμβαδού, η λύση του υπόσκαφου σχεδιασμού κρίθηκε απαραίτητη και ως ο βέλτιστος τρόπος ενσωμάτωσης του κτιριακού όγκου στο τοπίο. Η κατασκευή βρίσκεται μέσα στη γη, αφομοιώνεται με το έδαφος και γίνεται μέρος του σώματος του αμπελώνα, προβάλλοντας έναν ηθελημένο χθόνιο χαρακτήρα που χαρακτηρίζει τη λύση. Η υπόσκαφη ανάπτυξη του οινοποιείου δεν αποτελεί μόνο στρατηγική ένταξης στο τοπίο, αλλά ταυτόχρονα διαμορφώνει έναν φυσικό υπόσκαφο υποδοχέα που εξυπηρετεί τις ίδιες τις διαδικασίες της οινοποίησης. Οι σταθερές θερμοκρασίες και τα ελεγχόμενα επίπεδα υγρασίας του υπεδάφους εξασφαλίζουν τις κρίσιμες, για τη σωστή ωρίμανση και παλαίωση του κρασιού, συνθήκες», επισημαίνει η αρχιτεκτονική ομάδα.
«Η αρχιτεκτονική χειρονομία εξαντλείται στα χνάρια που αφήνει το κτίριο στην επιφάνεια του εδάφους, μια γραμμή και ένας κύκλος. Η γραμμική χάραξη του κτιρίου παραγωγής πίσω από το κεκλιμένο τοιχίο της μοναδικής όψης καθιστά τη λύση αυτοδύναμη και διακριτή, ενώ ο κύκλος, το κέντρο, αναφέρεται συμβολικά σε έναν κοινωνικό χώρο συνύπαρξης - πλατεία, που έχει πλήρη εποπτεία σε όλη την έκταση του αμπελώνα. Η διαμόρφωση του υπαίθριου αυτού χώρου πλατείας εν είδει κρατήρα, αποτελεί συνειδητή σχεδιαστική χειρονομία που έρχεται σε αντίστιξη με το ρυθμικό αυλάκωμα του εδάφους από το όργωμα. Ενώ το κτίριο ακολουθεί τις επαναλαμβανόμενες παράλληλες γραμμές της καλλιέργειας, ο κύκλος παρεμβαίνει ως μια γεωμετρική τομή, διαρρηγνύοντας αυτή τη συνέχεια. Η αρχετυπική χειρονομία του κύκλου, φορτισμένη με τον συμβολισμό του σχήματός του, γίνεται το σημείο αναφοράς της αρχιτεκτονικής σύνθεσης και ανοίγει μέσα από την παρουσία του διάλογο με το τοπίο», εξηγεί η σχεδιαστική ομάδα του γραφείου Fotis Zapantiotis Associated Architects.
Πώς έγινε ο σχεδιασμός του υπόσκαφου οινοποιείου
Βασικός στόχος είναι οι εγκαταστάσεις του επισκέψιμου οινοποιείου να προσφέρουν στον επισκέπτη μια ολοκληρωμένη οινική εμπειρία. «Η εμπειρία της οινογνωσίας ακολουθεί την αρχιτεκτονική αφήγηση», σημειώνει χαρακτηριστικά στο iefimerida ο αρχιτέκτονας Φώτης Ζαπαντιώτης.
«Διασχίζοντας τις αμπελουργικές γραμμές, με οδηγό τα γεωμετρικά στοιχισμένα κλήματα και τη μυρωδιά του ανακατεμένου χώματος στον αέρα, μια χαρακιά στο τοπίο υπονοεί το κτίριο, ένα υπόσκαφο καταφύγιο που αποκαλύπτεται σταδιακά. Η βύθιση του επισκέπτη στη διαδικασία της οινοποίησης γίνεται κλιμακωτά. Η χαρακιά που ορίζει η επιμήκης μπούκα και το ελεγχόμενο φως μετουσιώνεται στην πορεία-διαδρομή που διατρέχει το εσωτερικό, ενώ ο χρήστης συμπορεύεται με τη γραμμή παραγωγής του ίδιου του κρασιού. Αφήνοντας πίσω τον χώρο της υποδοχής, μια μεγάλη κυκλική σκάλα οδηγεί τον χρήστη στην κάτω βασική στάθμη του οινοποιείου. Ο επισκέπτης περιηγείται ανάμεσα στα βαρέλια της σκιερής αίθουσας παλαίωσης, στους χώρους παραγωγής, στην περίοπτη διάφανη αίθουσα ζύμωσης με τις ψηλές δεξαμενές από ανοξείδωτο ατσάλι, στην αίθουσα εμφιάλωσης και αποθήκευσης. Τα τοιχία του οινοποιείου αναπνέουν τη δροσιά του υπεδάφους, ενώ ο ξυλώδης αέρας με την έντονη μυρωδιά του μούστου, η ησυχία και η υγρασία του χώρου συμπυκνώνουν την εμπειρία αυτής της ανακάλυψης, που ολοκληρώνεται με τη διαδικασία της οινογνωσίας», περιγράφει ο ίδιος.
Η εντυπωσιακή σπειροειδής σκάλα, οι μίνιμαλ καμπυλόγραμμες αίθουσες οινογνωσίας με το εμφανές σκυρόδεμα, η αντίθεση με τα ξύλινα βαρέλια, οι μεταλλικές πόρτες: όλα αποτελούν μέρος της αρχιτεκτονικής αφήγησης που στόχο έχει να δημιουργήσει το συναίσθημα της μέθεξης και του δέους στον επισκέπτη.
«Μέσα σε μια σχεδόν μυστικιστική αίθουσα, η θολωτή πλάκα οροφής, οι κεκλιμένοι τοίχοι και το έμμεσο φυσικό φως που θαμπώνει την ατμόσφαιρα δημιουργούν μια σπηλιά, ένα ησυχαστήριο αποκλεισμένο από τους γύρω ήχους, με μοναδική παρέμβαση τα χαλίκια του δαπέδου που αντιλαλούν σε κάθε απόπειρα βηματισμού. Η εμπειρία της περιήγησης κορυφώνεται με ένα άνοιγμα, έναν κυκλικό κρατήρα που γίνεται το μοναδικό σημείο όπου ο επισκέπτης ξαναβρίσκει το φως, και το βλέμμα επιστρέφει στον αμπελώνα - τη μήτρα του κρασιού. Η κυκλική πλατεία, σαν χώρος στάσης και αφουγκρασμού του τοπίου του αμπελώνα, ολοκληρώνει την εμπειρία αυτής της πορείας. Μιας κατάβασης στη γη και μιας ανάδυσης στο φως, όπως ακριβώς συμβαίνει με το ίδιο το κρασί», καταλήγει ο αρχιτέκτονας του έργου.
Info: zapantiotisfotis.com
Πρότζεκτ: Οινοποιείο
Τοποθεσία: Αιδηψός, Εύβοια
Αρχιτεκτονικό γραφείο: Fotis Zapantiotis Associated Architects
Αρχιτέκτονας: Φώτης Ζαπαντιώτης
Σχεδιαστική ομάδα: Φώτης Ζαπαντιώτης, Αλεξάνδρα Ζαράνη, Μαρία Αγαπάκη
Visualization: Studio Taf
Έτος σχεδίασης: 2024
Πολιτικός μηχανικός: Δημήτρης Μαυροζούμης
Κατάσταση: Αδειοδότηση
- ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
- Η εντυπωσιακή αναγέννηση ενός νεοκλασικού κτιρίου του 1925 στη Θεσσαλονίκη -Πώς μεταμορφώθηκε σε super design hotel
- Η εντυπωσιακή ανακαίνιση ενός σπιτιού στο Πήλιο -Κλασικό πηλιορείτικο αλλά μοντέρνο, δείτε τη μεταμόρφωση
- Πώς ένα ρετιρέ 50 τ.μ. του 1964 στο Παγκράτι μεταμορφώθηκε σε ένα μοντέρνο διαμέρισμα -Το πριν και το μετά