Η καινοτόμα, αυτοσυντηρούμενη πράσινη κατοικία «Πλατφόρμα», με ενσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη για αειφορία, είναι εμπνευσμένη από τους παραδοσιακούς ανεμόμυλους των νησιών.
Φαντάζεστε πώς θα μπορούσαν να είναι τα νησιώτικα κελιά, οι μικροκατοικίες του Αιγαίου, οι ανεμόμυλοι, οι φάρμες αν λειτουργούσαν βάσει τεχνητής νοημοσύνης ώστε να αλλάζουν ανά πάσα στιγμή προσανατολισμό για να συλλέξουν αποδοτικότερα, τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριές τους, την ενέργεια του ήλιου και του ανέμου; Πώς θα ήταν να ζεις σε ένα σπίτι που μπορεί έξυπνα να διαβάζει τον καιρό και να περιστρέφεται πάνω στην πλατφόρμα του για να τραβήξει πιο έξυπνα το νερό της βροχής με το οποίο ποτίζονται τα μποστάνια στον κήπο του ή για να σου προσφέρει τη δυνατότητα να απολαύσεις ένα ονειρεμένο ηλιοβασίλεμα από την καλύτερη δυνατή οπτική γωνία;

Ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά είναι μια νέα ελληνική αρχιτεκτονική καινοτομία δύο Ελλήνων δημιουργών που οραματίζονται μια πράσινη, αυτοδύναμη, αρθρωτή κατοικία που θα μπορούσε να στεγάσει καθηγητές, γιατρούς, δασκάλους και άλλες κρίσιμες ειδικότητες εργαζόμενων σε νησιά και απομακρυσμένες περιοχές, με τον πιο έξυπνο, οικολογικό και συναρπαστικό τρόπο.
Μια ελληνική πράσινη μικροκατοικία που ξεχώρισε διεθνώς
Ο Φώτης Γαζεπίδης και η Άννα Χατζηιωάννου, οι αρχιτέκτονες που έχουν κάνει τη σχεδιαστική μελέτη για την εταιρεία GConstructions, οραματίστηκαν έναν πράσινο, έξυπνο τεχνολογικά, ανεμόμυλο του -όχι και τόσο- μακρινού μας μέλλοντος, δημιουργώντας τελικά ένα ευφυές αρχιτεκτονικό πρότζεκτ που το έχουμε απολύτως ανάγκη στο σήμερα.

Η «Πλατφόρμα» ουσιαστικά είναι μια μικροκατοικία 25 τ.μ. με ενσωματωμένο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που τη βοηθάει να παρακολουθεί τις καιρικές συνθήκες και να επεξεργάζεται μέσω αλγόριθμου τα δεδομένα που επικρατούν στο ευρύτερο περιβάλλον στο οποίο είναι τοποθετημένη, ώστε να περιστρέφεται για να εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή αειφορία. Το καινοτόμο έργο, μάλιστα, εντυπωσίασε τόσο που διακρίθηκε σε δύο σημαντικούς διαγωνισμούς: στον «Zero Emission Wonders - Off the Grid 2024» του Archiol, όπου το έργο κατέκτησε την 1η θέση για την αειφορία και την ενεργειακή αυτονομία, και στον διαγωνισμό «Buildner and Kingspan Microhome» του ArchDaily, όπου επιλέχθηκε ανάμεσα στις κορυφαίες προτάσεις για τον καινοτόμο σχεδιασμό μικρής κλίμακας.
Πιλοτική εφαρμογή στην πρωτοπόρο Τήλο;
Όπως αποκάλυψε ο αρχιτέκτονας Φώτης Γαζεπίδης, το γραφείο τους βρίσκεται ήδη σε επαφές με την τοπική διοίκηση της Τήλου, η οποία τα τελευταία χρόνια όχι απλώς καινοτομεί στην πράσινη ενέργεια, αλλά είναι και το πρώτο νησί της Μεσογείου με ενεργειακή αυτονομία μέσω ανανεώσιμων πηγών, ώστε να εξεταστεί η πιθανότητα να εφαρμοστεί εκεί πιλοτικά το βραβευμένο πρότζεκτ της αυτοσυντηρούμενης κατοικίας Πλατφόρμας.
«Η Τήλος», σύμφωνα, με τον αρχιτέκτονα, «αποτελεί ιδανική τοποθεσία για την πιλοτική εφαρμογή του The Platform, καθώς συγκεντρώνει περιβαλλοντικά, γεωγραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά που ενισχύουν την αναγκαιότητα και τη σημασία του έργου. Εκτός από το ότι το νησί είναι πρωτοπόρο στην πράσινη ενέργεια, διαθέτει και άφθονο ηλιακό δυναμικό, με πάνω από 300 ημέρες ηλιοφάνειας ετησίως, ιδανικό για φωτοβολταϊκά συστήματα. Παράλληλα, επειδή έχει περιορισμένους υδάτινους πόρους, η επαναχρησιμοποίηση νερού είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα του νησιού».
Έτσι, η ομάδα αρχιτεκτονικής μελέτης σκέφτηκε πως η στρατηγική πιλοτική τοποθέτηση μιας τέτοιας έξυπνης μικροκατοικίας στο νησί θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένα υπόδειγμα για την έξυπνη λύση δύο ταυτόχρονων κοινωνικών ζητημάτων που αντιμετωπίζουν τα νησιά και η ελληνική επαρχία: το πρόβλημα της ανανεώσιμης ενέργειας στην καθημερινότητα, αλλά και το σημαντικό έλλειμμα προσιτής μακροχρόνιας στέγασης σε νησιά και απομακρυσμένες περιοχές.
Η λύση και στα δύο αυτά ζητήματα θα μπορούσε να έρθει ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα Φώτη Γαζεπίδη, με ένα πρότζεκτ όπως η Πλατφόρμα: ένα αρθρωτό σύστημα κατοικίας, αυτόνομο και εύκολα επεκτάσιμο, το οποίο μπορεί να μεταφερθεί άμεσα και να εγκατασταθεί κάπου μέσα σε 10 με 15 ημέρες.
Το κόστος κάθε μονάδας 25 τ.μ. ανέρχεται από 35.000 έως 55.000 ευρώ, προσφέροντας αυτόνομη παραγωγή ενέργειας και τροφίμων, διαχείριση νερού και αποβλήτων, με μια αναιρούμενη κατασκευή με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και μη μόνιμη παρέμβαση στο τοπίο.
Πώς έγινε ο σχεδιασμός της -Οι καινοτομίες, τα υλικά, η έξυπνη περιστροφή με ΑΙ και αλγόριθμο
Ζητήσαμε από τους δύο αρχιτέκτονες της μελέτης να μας εξηγήσουν αναλυτικά τις καινοτομίες της περιστρεφόμενης αυτής ντιζάιν κατοικίας.

Πάνω σε μια περιστρεφόμενη πλατφόρμα 85 τ.μ. θα είναι τοποθετημένη η μικροκατοικία 25 τ.μ., που είναι σχεδιασμένη ώστε να έχει για αυτάρκεια, off-grid (εκτός δικτύου) λειτουργία και βιωσιμότητα, με έξι βασικές αρχές σχεδιασμού: Βιοκλιματική απόδοση με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Χρήση τοπικών και ελαφριών υλικών, όπως πέτρα και αδρανή. Έξυπνα έπιπλα με λειτουργικότητα και προσαρμοστικότητα. Συνδεσιμότητα (λειτουργική σύνδεση χώρων). Το συνολικό βάρος της κατασκευής, στην πιλοτική της έκδοση, εκτιμάται περίπου 30 με 40 τόνους. Πρόκειται για μια ελαφριά σε σχέση με το μέγεθός της κατασκευή, ικανή να περιστραφεί και να στηριχθεί.

Ελαφριά υλικά: Η κατασκευή, στην πιλοτική της έκδοση, χρησιμοποιεί ελαφρά υλικά όπως μεταλλικές κοιλοδοκούς, ελαφρύ σκυρόδεμα και δομικά πανέλα. Αυτό μειώνει το συνολικό βάρος και διευκολύνει την περιστροφή. Ο σχεδιασμός πρέπει να εξασφαλίζει στατική ισορροπία, ομοιόμορφη κατανομή βάρους και μηχανική ευστάθεια, τόσο σε στάση όσο και κατά την περιστροφή.
Περιστροφή & τεχνικός μηχανισμός: Η πλατφόρμα περιστρέφεται 360° μέσω δύο ηλεκτρικών κινητήρων, για να ακολουθεί τον ήλιο και τον άνεμο, μεγιστοποιώντας την απόδοση των φωτοβολταϊκών, την ανάπτυξη των φυτών και τη λειτουργία της ανεμογεννήτριας: Περιστροφή μέσω ρουλεμάν στο κέντρο της πλατφόρμας. Κίνηση μέσω δύο ηλεκτρικών κινητήρων 300-500 watt. Στήριξη σε 20 ροδάκια πάνω σε σταθερό κυκλικό θεμέλιο.
Περιστροφή & ΑΙ: Το σύστημα χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να αναλύει περιβαλλοντικά δεδομένα και να προσαρμόζει αυτόματα τη θέση και την περιστροφή της πλατφόρμας. Έτσι, μεγιστοποιείται η ενεργειακή απόδοση, δημιουργώντας ένα ζωντανό, αυτοπροσαρμοζόμενο περιβάλλον κατοίκησης.
Ηλιακή ακτινοβολία: Για τη μέγιστη απόδοση φωτοβολταϊκών.
- Κατεύθυνση, ένταση ανέμου: Για τη βελτιωμένη απόδοση ανεμογεννήτριας.
- Ιδανικός προσανατολισμός: Για τη μέγιστη άνεση του χρήστη και την εξοικονόμηση ενέργειας.
- Ανάγκες καλλιεργειών: Για τη λήψη της απαραίτητης φροντίδας.

Βελτιστοποίηση: Ο αλγόριθμος τεχνητής νοημοσύνης βελτιστοποιεί την παραγωγή, προσαρμόζοντας τη μονάδα σε κάθε περίσταση. Το σύστημα μαθαίνει και αυτοματοποιείται, διατηρώντας την αυτάρκεια και τη λειτουργικότητά του.
- Συνεχής παρακολούθηση μετεωρολογικών συνθηκών
- Έξυπνη προτεραιοποίηση κατανάλωσης: ψύξη/θέρμανση, φωτισμός κ.λπ.
- Δυναμική επιλογή γωνίας περιστροφής πλατφόρμας
- Εναλλαγή σε «low-power mode» όταν εντοπίζεται χαμηλό απόθεμα ενέργειας

Ενεργειακή αυτονομία: Το The Platform είναι πλήρως ενεργειακά αυτόνομο, αξιοποιώντας έναν υβριδικό συνδυασμό φωτοβολταϊκών πάνελ, μικρής ανεμογεννήτριας και συστήματος αποθήκευσης ενέργειας σε μπαταρίες. Η πλεονάζουσα παραγόμενη ενέργεια διανέμεται στην τοπική κοινότητα, ενισχύοντας την ενεργειακή αυτάρκεια και την αλληλεγγύη σε τοπικό επίπεδο.
- Φωτοβολταϊκά: στην οροφή με συνολική ισχύ έως 3,5 kW
- Μικρή ανεμογεννήτρια: για συμπληρωματική παραγωγή, ειδικότερα τη νύχτα και σε συννεφιά
- Μπαταρίες αποθήκευσης: για εξασφάλιση αυτονομίας ≥ 2 ημέρες
Νερό & κυκλικές χρήσεις: Το σύστημα διαχείρισης νερού θα συλλέγει βρόχινα και γκρίζα νερά, ελαχιστοποιώντας τις απώλειες και συμβάλλοντας στην αυτάρκεια του συστήματος σε νερό. Το νερό ανακυκλώνεται για άρδευση, καθαρισμό και καζανάκια, ελαχιστοποιώντας τις απώλειες. Η επεξεργασία θα γίνεται σε κλειστό σύστημα, σε υπόγεια δεξαμενή 750 λίτρων, ενσωματωμένη στην πλατφόρμα. Επίσης, αντλία θα μεταφέρει το επεξεργασμένο νερό σε επιδαπέδια δεξαμενή 750 λίτρων πάνω στην πλατφόρμα.

Καλλιέργεια & παραγωγή: Ο κήπος αποτελεί βασικό εργαλείο σίτισης και αυτάρκειας. Αξιοποιεί στο έπακρο τα έξυπνα συστήματα διαχείρισης νερού και ενέργειας της πλατφόρμας, παράγοντας τροφή για το νοικοκυριό. Η πλεονάζουσα παραγωγή σε τρόφιμα διανέμεται ή ανταλλάσσεται στην τοπική κοινότητα, ενισχύοντας την αλληλεγγύη, τη συνεργασία και την κυκλική τοπική οικονομία: 200-250 κιλά τροφής ετησίως, καλύπτοντας έως και 30% των διατροφικών αναγκών δύο ενηλίκων: 45-60 κιλά λαχανικά εποχής (π.χ. ντομάτες, μαρούλια, πιπεριές) / 75-90 κιλά καλλιέργειες καρπών (π.χ. φράουλες, φασόλια, κολοκύθα) / 7-15 κιλά αρωματικά βότανα (π.χ. δυόσμος, βασιλικός, ρίγανη).
- ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
- Η εντυπωσιακή αναγέννηση ενός νεοκλασικού κτιρίου του 1925 στη Θεσσαλονίκη -Πώς μεταμορφώθηκε σε super design hotel
- Η εντυπωσιακή ανακαίνιση ενός σπιτιού στο Πήλιο -Κλασικό πηλιορείτικο αλλά μοντέρνο, δείτε τη μεταμόρφωση
- Πώς ένα ρετιρέ 50 τ.μ. του 1964 στο Παγκράτι μεταμορφώθηκε σε ένα μοντέρνο διαμέρισμα -Το πριν και το μετά