Σε άμεση συνομιλία με το άγριο φυσικό τοπίο της Βαγιάς στη Σέριφο, ένα συγκρότημα 180 τμ με τρεις αυτόνομες μικρές βίλες εντυπωσιάζει με τον πρωτοποριακό υπόσκαφο σχεδιασμό του.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν τα υπόσκαφα κτίσματα στο μυαλό τους ως χώρους ανήλιαγους και καταθλιτικούς που δεν απολαμβάνουν καμία αξιοσημείωτη θέα. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική έχει καταρρίψει εδώ και καιρό αυτόν τον μύθο, παρουσιάζοντας ολοκληρωμένα έργα με φωτεινούς χώρους που εντυπωσιάζουν, τόσο για τον ευρηματικό σχεδιασμό όσο και για τη μοναδική θέα που προσφέρουν.
Τοποθετημένα στρατηγικά συνήθως σε πλαγιές και σε επικλινή οικόπεδα, αξιοποιούν αρχιτεκτονικά τη θέση τους, προσφέροντας ένα πανόραμα σε όλη την περιοχή μπροστά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό το boutique hotel στη Σέριφο που από το όνομά του κιόλας -Homa Villas- δίνει το στίγμα του.
Οι τρεις βίλες του συγκροτήματος, συνολικής έκτασης 180 τ.μ. είναι υπόσκαφες και ως εκ τούτου από τη μία πλευρά τους, την επάνω όψη τους, είναι εντελώς κρυμμένες μέσα στη γη.
Οι όγκοι των τριών οικημάτων γίνονται ένα με το χώμα και καθώς το συγκρότημα-χαμαιλέων έχει βαφτεί στον τόνο της χαρακτηριστικής άμμου της Βαγιάς, εναρμονίζεται πλήρως με το φυσικό περιβάλλον που το χαρακτηρίζει η άγρια ομορφιά των αιγαιοπελαγίτικων νησιών.
H δύναμη και η ενέργεια της γης
Η έννοια του χώματος υπήρξε καθοριστική για τον σχεδιασμό των Homa villas από το πρωτοποριακό αρχιτεκτονικό γραφείο Mold Architects της Ηλιάνας Κερεστετζή, που έχει καταφέρει με επαναστατικά έργα να βάλει το νησί τα τελευταία χρόνια στον χάρτη της καινοτόμας αρχιτεκτονικής διεθνώς. Το συγκρότημα αυτό, όπως και η κατοικία Ncaved που έγιvε viral σε όλο τον κόσμο, παίζει με την άγονη γη, αντιμετωπίζοντας το σπίτι ως μια γλυπτή φόρμα μέσα στα ογκώδη βράχια και τις πέτρες που σε κάποια σημεία του Homa Villas τις βλέπουμε να εισβάλουν τρισδιάστατα στην κατασκευή, δημιουργώντας γωνιές με ισχυρό χαρακτήρα.
Καθεμία από τις τρεις αυτόνομες βίλες του συγκροτήματος διαθέτει δύο υπνοδωμάτια και έναν μικρό χώρο διημέρευσης όπου φιλοξενούνται οι καθημερινές κοινές λειτουργίες των ενοίκων: μια κουζίνα σε άμεση επαφή με την τραπεζαρία και ένα χτιστό καθιστικό.
Η ζωή στο νησί τους καλοκαιρινούς μήνες ευνοεί την εξωστρέφεια.
Έτσι οι κατοικίες απλώνονται στρατηγικά στους εξωτερικούς χώρους, για χαλάρωση πλάι στην πισίνα. Εξωτερικές κουζίνες, καθιστικά, τραπεζαρίες και ιδιωτικές πισίνες υπάρχουν για το κάθε κατάλυμα.
Παράλληλα, όμως, οι ένοικοι ακόμα και από τους εσωτερικούς χώρους μπορούν να απολαμβάνουν από τα παράθυρα μια μοναδική θέα στην περιοχή: στους άγονους λόφους και στη θάλασσα.
Στα παλιά μεταλλεία του νησιού
Το συγκρότημα βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού, σε μια περιοχή που κάποτε είχε έντονη μεταλλευτική δραστηριότητα.
«Ίχνη των εγκαταστάσεων των μεταλλείων βρίσκονται διάσπαρτα στην ευρύτερη περιοχή και σηματοδοτούν την ύπαρξη ενός “δεύτερου επιπέδου κατοίκησης” - ενός πλούσιου υπεδάφους και μιας πολύ σημαντικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι οπές, σε μέγεθος δωματίου, που προέκυψαν από τις εξορύξεις υποδηλώνουν την είσοδο σε ένα δεύτερο υπόγειο δίκτυο στοών κάτω από το φυσικό επίπεδο του εδάφους. Στην επιφάνεια τα λιθόστρωτα μονοπάτια καθώς και το δίκτυο των σιδηροδρομικών γραμμών των βαγονιών, δημιουργούν έντονες χαράξεις που εμβληματικά εντάσσονται στο άναρχο φυσικό τοπίο. Οι χαράξεις αυτές παράγουν εκτεταμένες επίπεδες επιφάνειες που λειτουργούν ως τεχνητές προεκτάσεις του επικλινούς εδάφους. Η αναγνώριση των δομών αυτών και η πρόθεση αναβίωσης ενός σεναρίου πολυεπίπεδης κατοίκησης κάτω από την επιφάνεια του φυσικού εδάφους αποτέλεσαν τον κεντρικό άξονα του σχεδιασμού», εξηγεί το αρχιτεκτονικό γραφείο Mold Architects.
Πώς έγινε ο έξυπνος σχεδιασμός και η κατασκευή μέσα στη γη
H ταλαντούχα και ευρηματική Ηλιάνα Κερεστετζή με την ομάδα της μελέτησαν το οικόπεδο και εντόπισαν τα στοιχεία εκείνα που θα τους επέτρεπαν να το αξιοποιήσουν πλήρως, δημιουργώντας ένα συγκρότημα που θα είναι εντυπωσιακό και παράλληλα θα είναι πλήρως λειτουργικό.
«Εκμεταλλευόμενοι την φυσική κοιλότητα του οικοπέδου χαράζουμε δύο τεθλασμένες γραμμές που χάνονται στο τοπίο. Οι δύο αυτές χαράξεις ορίζουν αντίστοιχα δύο επίπεδα πλατώματα, στα οποία χωροθετούνται τα καταλύματα (ένα στο πρώτο επίπεδο και δυο στο δεύτερο). Τα τρία καταλύματα τοποθετούνται σε μεταξύ τους στροφή εξασφαλίζοντας ιδιωτικότητα αλλά και ελαφρώς διαφοροποιημένες οπτικές προς την θάλασσα», λένε οι αρχιτέκτονες τουMold Architects.
Η είσοδος στα τρία καταλύματα γίνεται από το δώμα, μέσα μια γραμμική σκάλα που λειτουργεί σαν μια οπή που οδηγεί μέσα στη γη. Ο επισκέπτης νιώθει σαν να περνά μέσα σε ένα «νέο» επίπεδο κατοίκησης κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Τα αίθρια, οι σκάλες και οι πισίνες αποτελούν μια φυσικού φωτός που προσφέρει ευεξία στο εσωτερικό των κατοικιών.
Ένας επίγειος παράδεισος με άγρια ομορφιά
Οι τοίχοι έχουν επενδυθεί με έναν έγχρωμος σοβάς στο χρώμα του χώματος, τονίζοντας τον γήινο χαρακτήρα της κατασκευής και την άμεση συνάφεια με το στοιχείο της γης και του υπεδάφους.
Τα κτιστά έπιπλα, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό είναι από λευκό εμφανές σκυρόδεμα, ενώ «το ξύλο και τα φυσικά βράχια που πλαισιώνουν την κατασκευή υπογραμμίζουν την μονολιθικότητα μιας σύνθεσης που προέκυψε από την γλυπτική επεξεργασία του φυσικού εδάφους».
Αιώρες, ξύλινες σεζλόνγκ και αφράτα daybeds σαν γιγαντιαία μαξιλάρια, στολίζουν χωρίς να φορτώνουν τους λιτούς εξωτερικούς χώρους, ώστε να μην διαταράσσεται η άγρια ομορφιά του φυσικού περιβάλλοντος που χαρακτηρίζει την περιοχή.
Οι επισκέπτες απολαμβάνουν μια φιλοξενία που προσφέρει αυτονομία και μια αίσθηση χαλάρωσης σαν να είσαι μόνος, με την ιδανική παρέα, στη μέση ενός άγονου τόπου που βλέπει στο πέλαγος.
Info: Homa Villas, homaserifos.com
Tύπος: Αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα
Θέση: Βαγιά, Σέριφος
Οικόπεδο: 5.500μ²
Εμβαδόν: 180 μ²
Μελέτη: 2020
Kατασκευή: 2022
Αρχιτεκτονική μελέτη: Mold architects - Ηλιάνα Κερεστετζή
Ομάδα μελέτης: Ηλιάνα Κερεστετζή, Κωνσταντίνος Βλαχούλης, Μαρία Βρεττού
Στατική μελέτη: Technodynamics
Η/Μ μελέτη: Agapakis consultants
Μελέτη φωτισμού: IFI group
Φωτογράφος: Παναγίωτης Βουμβάκης & homaserifos.com