Μια μονώροφη κατοικία με υπόσκαφο τμήμα, στα Χουλάκια της Μυκόνου, παίζει δημιουργικά με τις γεωμετρικές φόρμες, κλέβοντας τις εντυπώσεις διεθνώς με τον ιδιαίτερο σχεδιασμό της.
Οι υπόσκαφοι κύβοι της κατοικίας Λατύπη έκαναν τον διεθνή Τύπο να ερωτευθεί αυτή τη μοντέρνα minimal κατοικία στα Χουλάκια της Μυκόνου, που γίνεται ένα με το άνυδρο φυσικό τοπίο. Η βίλα που σχεδίασε και κατασκεύασε το γραφείο Α31 Αρχιτεκτονική & Δόμηση επαναδιαπραγματεύεται την αρχετυπική αρχιτεκτονική κληρονομιά των Κυκλάδων, δίνοντας ένα έργο που σμιλεύει τη γη για να δημιουργήσει έναν όγκο σαν γλυπτό, ο οποίος αποτελείται από επιμέρους γεωμετρικά σχήματα, τα οποία κρύβονται σοφά μέσα στη γη.
Αξιοποιώντας τις τεχνικές της υπόσκαφης αρχιτεκτονικής που έχει σημαντικά οφέλη τόσο για το περιβάλλον όσο και για το φυσικό τοπίο που δεν διαταράσσεται, ο αρχιτέκτονας Πραξιτέλης Κονδύλης είχε σκοπό να δημιουργήσει μια κατοικία που διατάσσεται αμφιθεατρικά σαν αρχαίο θέατρο. Ακολουθώντας τη λογική που έχουν οι καλλιεργητικές πεζούλες στα νησιά του Αιγαίου, ενέταξε τους κτιριακούς όγκους σε μια πλαγιά σημαντικής κλίσης και νότιου προσανατολισμού, με εντυπωσιακή θέα στα νησιά της Δήλου και της Ρήνειας.
Έτσι, οι «σκληρές» και «μαλακές» επιφάνειες του έργου κρύβονται σαν χαμαιλέοντες μέσα στη γη, τόσο πολύ που δεν είναι καθόλου ορατές από το επίπεδο του δρόμου.
Η χαμηλή βλάστηση που ευδοκιμεί στην περιοχή ντύνει τις στέγες των λευκών μίνιμαλ κύβων ώστε να μην ξεχωρίζουν από την πλαγιά όπου είναι χτισμένοι.
Αν δει κάποιος μια φωτογραφία της κατοικίας από ψηλά, βλέπει μόνο λευκές φωτισμένες σκάλες που συνδέουν τα διαφορετικά επίπεδά της, υδάτινες κοιλότητες που αποτελούν τις τρεις πισίνες της βίλας, καθώς και διάφανους φεγγίτες, «σαν πηγάδια φωτός», όπως εξηγεί ο αρχιτέκτονας.
Με minimal κύβους χτισμένους μέσα στη γη
«Το έργο “Λατύπη” πραγματεύεται τον κυκλαδικό χώρο-τόπο-κλίμα και την αρχετυπική αρχιτεκτονική κληρονομιά και, ταυτόχρονα, λειτουργεί ως μια σύγχρονη “φυσική εγκατάσταση” στο τοπίο. Η δημιουργία του εμπνέεται από τη γλυπτική παράδοση χιλιάδων ετών στις Κυκλάδες, στις οποίες έμπειροι λιθοξόοι δημιουργούν “επί τόπου” διαχρονικά έργα», λέει ο Πραξιτέλης Κονδύλης.
Ως εκ τούτου, το όνομα της κατοικίας «Λατύπη» σημαίνει το αποπελέκημα λίθου, δηλαδή το σύντριμμα που μένει μετά την εξόρυξη ή το λάξευμα της πέτρας. Οι κύβοι που φιλοξενούν τα βασικά δωμάτια της κατοικίας και αναδύονται μέσα από την πλαγιά, μοιάζουν όντως με κομμάτι πετρώματος αιχμηρό και γωνιώδες, σαν να εξορύχθηκε μόλις από τα έγκατα της γης.
H βίλα Λατύπη έχει χτιστεί σε οικόπεδο τεσσάρων στρεμμάτων εκτός σχεδίου και αποτελείται από μια μονώροφη ισόγεια κατοικία με υπόσκαφο τμήμα. Το υπέργειο τμήμα της κατοικίας ανέρχεται σε 120 τετραγωνικά μέτρα, ενώ το υπόσκαφο σε περίπου 130 τ.μ. Όπως συμβαίνει με τα παραδοσιακά σπίτια του ελληνικού χώρου εδώ και τέσσερις χιλιετίες, η ζωή στην κατοικία αυτή έχει επίκεντρο και σημείο αναφοράς της την ύπαιθρο.
Συνεπώς, ο αρχιτέκτονας Πραξιτέλης Κονδύλης αντιμετώπισε τους εξωτερικούς χώρους ως την καρδιά του οικήματος, που βρίσκεται 64 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. «Όλοι οι χώροι αναπτύσσονται γύρω από ένα αίθριο, στο κέντρο του οποίου μία ελιά, ακατάβλητη και με ρίζες βαθιά μέσα στο μεσογειακό τοπίο, λειτουργεί ως στοιχείο μνήμης. Το τμήμα αυτό του κτιρίου περιλαμβάνει τους κύριους χώρους διημέρευσης της κατοικίας, καθιστικό, κουζίνα και τραπεζαρία, καθώς και δύο χώρους διανυκτέρευσης: έναν με άμεση πρόσβαση στον αύλειο χώρο και στην κολυμβητική δεξαμενή και έναν δεύτερο, ο φυσικός φωτισμός του οποίου επιτυγχάνεται μέσω ενός “πηγαδιού φωτός”. Στο ίδιο επίπεδο δημιουργείται υπαίθριο αμφιθέατρο περίπου 60 θέσεων με προσανατολισμό το ιερό νησί της Δήλου», εξηγεί ο αρχιτέκτονας.
Πιο ψηλά, στα 68 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας, αναπτύσσεται το δεύτερο τμήμα της κατοικίας, το οποίο είναι σχεδόν ολόκληρο υπόσκαφο και αποτελείται από δύο υπνοδωμάτια με συνεχόμενα λουτρά. Η σύνδεση με το κύριο τμήμα της κατοικίας γίνεται μέσα από ένα υπαίθριο μονοπάτι, σαν νησιώτικο σοκάκι, πλάτους δύο μέτρων.
Η θέα στο Αιγαίο πέλαγος είναι από παντού προνομιακή. Το απέραντο γαλάζιο κόβει την ανάσα και πρωταγωνιστεί, τόσο που κάθε στολίδι στον χώρο είναι περιττό. Η άγρια ομορφιά του άνυδρου μυκονιάτικου τοπίου καθώς και η θάλασσα υπογραμμίζονται από έναν απόλυτο μινιμαλισμό που κυριαρχεί σε κάθε γωνιά του σπιτιού, εσωτερικά ή εξωτερικά.
Η διακόσμηση στο εσωτερικό είναι λιτή με λίγα έργα Τέχνης και design έπιπλα να δεσπόζουν στους πολύ φωτεινούς χώρους με τους τοίχους από εμφανές σκυρόδεμα.
Στην κουζίνα σχεδόν όλα είναι κρυμμένα μέσα στα λευκά ντουλάπια και στη νησίδα που δεσπόζει στο δωμάτιο, πλάι σε ένα αίθριο με μια ελιά. Το παλιό στοιχείο με το σύγχρονο, οι Κυκλάδες της αρχαιότητας με τη Μύκονο του σήμερα συνομιλούν εδώ αρμονικά, σε μια μια συμβολική συνύπαρξη.
Στο σαλόνι, η θέα στο νησί και στη θάλασσα που εισβάλλει από τα μεγάλα κρυστάλλινα ανοίγματα, αποτελεί έναν ζωντανό καμβά που αλλάζει από ώρα σε ώρα ανάλογα με τις συνθήκες του φυσικού φωτός.
Η μοντέρνα κατοικία γίνεται ένα με το φυσικό τοπίο
Η άνυδρη γη που κυριαρχεί τριγύρω έρχεται και σκεπάζει την κατοικία, την αγκαλιάζει και την κρύβει, την αποικιοποιεί στρατηγικά. Ακόμα και οι πιο αμήχανοι και άχαροι χώροι της κατοικίας, όπως είναι οι θέσεις στάθμευσης, είναι εναρμονισμένες στο φυσικό τοπίο, καθώς είναι στεγασμένες με φυτεμένο δώμα ούτως ώστε η παρουσία των αυτοκινήτων να μην καθίσταται ορατή από ψηλά.
«Ο σχεδιασμός της φύτευσης βασίζεται στο υφιστάμενο φυσικό τοπίο, δανείζεται στοιχεία του και επανερμηνεύει τις διαπλάσεις, τις υφές και τα χρώματα των αυτοφυών φυτών για να δημιουργήσει μια νέα παλέττα. Στόχος είναι η όσο το δυνατόν μικρότερη αλλοίωση του φυσικού τοπίου σε συνδυασμό με την ανάταξη της υφιστάμενης βλάστησης στις περιοχές παρέμβασης. Οι προτεινόμενες “ξηρομορφικές” φυτεύσεις είναι δοκιμασμένης αντοχής σε παρόμοιες εδαφολογικές και κλιματικές συνθήκες, ενώ έχουν χαμηλές απαιτήσεις άρδευσης και συντήρησης εν γένει», λέει ο Πραξιτέλης Κονδύλης.
Τη νύχτα τα δωμάτια της κατοικίας μοιάζουν με φωτεινά τετράγωνα σε έναν τεράστιο κύβο του Ρούμπικ, σμιλεμένο στον βράχο ενός αιγαιοπελαγίτικου νησιού.
Σαν φωτισμένη σε αρχαίο ελληνικό δράμα, τα διάφορα επίπεδα του σπιτιού αποτελούν και μια άλλη πράξη του δράματος και όλα μαζί αφηγούνται όμως την ίδια ιστορία.
Info: Latypi Residence, Χουλάκια Μυκόνου
Αρχιτέκτονας: Πραξιτέλης Κονδύλης Ι Α31 ARCHITECTURE
Υπεύθυνος μελέτης: Πραξιτέλης Κονδύλης
Ομάδα μελέτης (αρχιτέκτονες): Davide Fois, Άννα Μπαλτζή
Στατική μελέτη: Κωνσταντίνος Γρηγοριάδης
Ηλεκτρομηχανολογική μελέτη: Γιάννης Μπεληγιάννης
Project Manager: Παναγιώτης Καρράς I A31 CONSTRUCTION
Κατασκευή: A31 ARCHITECTURE CONSTRUCTION
Επίβλεψη: Παναγιώτης Καρράς, Πραξιτέλης Κονδύλης, Νίκος Παππάς
Ομάδα διαχείρισης έργου: Ιωάννα Σιούτη
Αρχιτεκτονική Εσωτερικών Χώρων: I Art curation Πραξιτέλης Κονδύλης Ι Α31 ARCHITECTURE
Επίπλωση και εξοπλισμός: Πραξιτέλης Κονδύλης Ι Α31 ARCHITECTURE
Έργα Τέχνης: Σωκράτης Φατούρος
Αρχιτεκτονική τοπίου: ARCHETOPO / LANDSCAPE URBANISM, Σαρίκ Μπαρμπαριάν, Νίκολα Γαλιάτσου
Μελέτη φωτισμού: HALO Architectural Lighting
Φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης, Γιώργος Φάκαρος
Ιδιοκτήτης: ORIZON DEVELOPMENT
Επιφάνεια οικοπέδου: 4.000m²
Συνολική επιφάνεια: 349,65m²
Χρόνος μελέτης: 2018-2020
Χρόνος αποπεράτωσης: 2022