O καταξιωμένος αρχιτέκτονας Γιώργος Μπάτζιος, συνεργάτης επί σειρά ετών του Ζαν Νουβέλ, έχει σχεδιάσει, στο πλαίσιο διαγωνισμού της Νομαρχίας Αττικής, ένα πρωτοποριακό διάφανο δημόσιο κτίριο που έχει τραβήξει την προσοχή του ξένου Τύπου για την ευρηματικότητά του.
Ένα εντελώς διάφανο κτίριο μέσα σε ένα δάσος από λεύκες. Δεν είναι ακριβώς αυτό που έχουμε στο μυαλό μας για τις δημόσιες υπηρεσίες στην Ελλάδα, τις οποίες έχουμε ταυτίσει με απρόσωπα γραφειοκρατικά κτίρια που στερούνται αισθητικής. Η πρόταση του έμπειρου και καταξιωμένου αρχιτέκτονα Γιώργου Μπάτζιου για το κτίριο της Περιφέρειας Αττικής στην Ελευσίνα, η οποία έγινε στο πλαίσιο ενός σχετικού διαγωνισμού που διεξήγαγε πρόσφατα η Νομαρχία Αττικής, απέσπασε εγκωμιαστικά σχόλια στον ξένο Τύπο, ως μια πρωτοποριακή οπτική της δημόσιας διοίκησης.
Από το γραφείο του Jean Nouvel, στην Αθήνα
Ο βραβευμένος Γιώργος Μπάτζιος υπήρξε επί σειρά ετών στενός συνεργάτης του σταρ της διεθνούς αρχιτεκτονικής Ζαν Νουβέλ, συμμετέχοντας στον σχεδιασμό και στην κατασκευή εμβληματικών κτιρίων με την υπογραφή του γραφείου Ateliers Jean Nouvel: από το Μουσείο του Λούβρου στο Άμπου Ντάμπι και το κτίριο της Φιλαρμονικής στο Παρίσι, μέχρι τον εντυπωσιακό πύργο 53w53 του μουσείου MoMA στη Νέα Υόρκη.
Λίγα χρόνια πριν, ο καταξιωμένος δημιουργός επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου ίδρυσε το γραφείο Georges Batzios Architects (GBA), ακολουθώντας μια ενδιαφέρουσα, σύγχρονη φιλοσοφία αρχιτεκτονικής, που αντιμετωπίζει τα κτίρια όχι ως μνημεία πολιτισμού που επιβάλλουν την αισθητική τους ταυτότητα σε μια πόλη, αλλά ως ανοιχτούς συνομιλητές με την περιοχή, την ιστορία, τις ρίζες του τόπου στον οποίο κτίζονται.
Το Δημόσιο σε απόλυτη διαφάνεια
Ακολουθώντας την ίδια φιλοσοφία και σε αυτόν τον σχεδιασμό για το κτίριο της Περιφέρειας Αττικής στην Ελευσίνα, ο Γιώργος Μπάτζιος προτείνει ένα εντελώς διάφανο κτίριο σε σχήμα Π, το οποίο έχει στην καρδιά του ένα αίθριο σαν πλατεία, μια σύγχρονη Αγορά του Δήμου. Οι υπηρεσίες της Περιφέρειας, σύμφωνα με το αρχιτεκτονικό όραμα του Γιώργου Μπάτζιου, θα βρίσκονται σε ένα ανοιχτό στο κοινό περιβάλλον, μέσα σε ένα κτίριο με γυάλινους τοίχους, όπου ο πολίτης-επισκέπτης θα μπορεί να παρακολουθεί απρόσκοπτα τις λειτουργίες της δημόσιας υπηρεσίας. Έτσι, το δημόσιο σύστημα διοίκησης έρχεται στο φως, στην απόλυτη διαφάνεια μιας κοινωνίας πολιτών που αντιμετωπίζει την πολιτική με υγιή τρόπο και διεκδικεί έναν κομβικό ρόλο στη διοίκηση της πολιτείας, στο πλαίσιο μιας λειτουργικής δημοκρατικής κοινωνίας όπου οι δοσοληψίες πολιτών/κράτους είναι αρμονικές.
«Στόχος και ευθύνη μας είναι η διαμόρφωση ενός καινούργιου εκσυγχρονιστικού μοντέλου στη σχέση πολίτη/πολιτείας. Αυτή η σχέση υπερβαίνει κάθε μορφολογικής επίλυσης του κτιρίου. Το ερώτημα είναι ουσιαστικό και καθορίζει την καθημερινότητα του πολίτη στην αλληλεπίδραση του με την πολιτεία, μια σχέση που έχει διαστρεβλωθεί τα τελευταία 30 χρόνια», εξηγεί ο αρχιτέκτονας Γιώργος Μπάτζιος.
Όλη η προσέγγιση του αρχιτέκτονα βασίζεται σε έναν κομβικής σημασίας συμβολισμό: τη στροφή ενός κράτους που μεταρρυθμίζεται, δίνοντας έμφαση σε μια νέα σχέση με τον πολίτη. «Το κτίριο συμβολίζει την επιθυμία του κράτους να εκσυγχρονίσει τις δομές του, να πάρει θέση κι άποψη για την επίδραση που έχει ένα δημόσιο κτίριο στην πόλη. Το κτίριο αυτό αυτονομείται από τους δρόμους που το περιβάλλουν ακολουθεί την δική του λογική, την αυστηρότητα και την λιτότητα ενός εξαιρετικά οικονομικού κανάβου, και την λειτουργικότητα που αυτός επιτρέπει, αποκτώντας παράλληλα την βαρύτητα του δημόσιου κτιρίου στην κλίμακα όμως του περιβάλλοντος αστικού ιστού», επισημαίνει ο Γιώργος Μπάτζιος.
Μια πλατεία που συμβολίζει τον ανοιχτό διάλογο
Το σχήμα Π του κτιρίου επιτρέπει τη δημιουργία ενός περίκλειστου οικοδομήματος, αλλά αφήνει εντελώς ανοιχτή τη μια πλευρά, η οποία βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία με την πόλη της Ελευσίνας, συνομιλώντας με τον αστικό της ιστό και την καθημερινότητα των πολιτών της. Στην καρδιά του κτιρίου δημιουργείται ένας ζωτικός χώρος, ένα αίθριο σαν πλατεία, όπου υπογραμμίζει την ανάγκη των πολιτών για ανοιχτό δημοκρατικό διάλογο με το κράτος, σε δημοκρατικές βάσεις, αφού όπως επισημαίνει ο αρχιτέκτονας «η δημοκρατία είναι ελευθερία, ισότητα κι αλληλεγγύη».
Για το λόγο αυτό η πρόσοψη του κτιρίου, στο εσωτερικό του σχήματος Π, είναι εντελώς γυάλινη, διάφανη, καθαρή και διαυγής σαν το κρύσταλλο από το οποίο αποτελείται. Συμβολικά, η δομική ραχοκοκαλιά του κτιρίου, με τις ραδινές κολώνες και τα γυάλινα ελαφριά χωρίσματα των γραφείων, είναι απολύτως εμφανείς, εκτεθειμένες στα μάτια του πολίτη που βρίσκεται μέσα στο αίθριο. Αυτό έχει έναν συμβολικό χαρακτήρα προτάσσοντας το αίτημα για ένα εκσυγχρονισμένο κράτος που λειτουργεί με απόλυτη διαφάνεια και βρίσκεται σε ανοιχτό ισότιμο διάλογο με τους πολίτες.
Μια πράσινη στέγη με βιοκλιματικό χαρακτήρα
Το αίθριο θα είναι φυτεμένο με δέντρα και η στέγη του κτιρίου που το περιβάλει θα είναι πράσινη με χαμηλή βλάστηση, ενώ η είσοδος αυτού του αιθρίου θα είναι επενδυμένη με μια hi-tech πέργολα, ένα λιτό αλλά εντυπωσιακό στέγαστρο που θα ενώνει τις δύο άκρες του κτιρίου σε σχήμα Π.
«Ο σχεδιασμός του κτιρίου προσφέρει τη δυνατότητα, με χρήση τεχνολογικών μέσων, να σηματοδοτήσει τη λειτουργία του, ως τοπόσημο, στην πόλη της Ελευσίνας. Το νέο κτίριο ενσωματώνει τις αρχές του Βιοκλιματικού σχεδιασμού στους τομείς του φυσικού φωτισμού, του αερισμού, της φύτευσης και των συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας» , επισημαίνει ο Γιώργος Μπάτζιος.
Δημοκρατία και αρχιτεκτονική
Η έννοια της Δημοκρατίας, με τις ρίζες που αυτή έχει στην Αρχαία Ελλάδα, αποτελεί την έμπνευση για τον αρχιτέκτονα Γιώργο Μπάτζιο και την ομάδα του γραφείου του GBA.
Ο ανοιχτός διάλογος, η ισότητα στην αλληλοδιάδραση μεταξύ πολιτών και κρατικών λειτουργούν, η διαφάνεια ως απάντηση στην χαοτική γραφειοκρατία, αποτελούν στοιχεία που συμβολικά απεικονίζονται στο λευκό κτίριο που προτείνει ο αρχιτέκτονας, τόσο μέσω της διαφάνειας των κρυστάλλινων ανοιγμάτων όσο και μέσω της δημιουργίας ενός ανοιχτού αιθρίου που θα είναι ανοιχτό στο κοινό, λειτουργώντας παράλληλα ως το προαύλιο μιας δημοσίας υπηρεσίας, αλλά και ταυτόχρονα ως μια πλατεία, ένας χώρος πράσινου, μια όαση με υψηλή αισθητική και ντιζάιν που κοιτά στο μέλλον, έχοντας όμως εννοιολογικά βαθιές ρίζες στο παρελθόν.
Info: georgesbatzios.com