Η vibe working τάση μπορεί να είναι το επόμενο στάδιο του εργασιακού πολιτισμού: μια κουλτούρα όπου η ιεραρχία και η στατικότητα δίνουν τη θέση τους στην κινητικότητα και τον πειραματισμό.
Η τάση που ονομάζεται vibe working - δηλαδή η «δουλειά με vibe» - εμφανίζεται σήμερα ως η νέα μορφή εργασίας, εκεί όπου η δομή παραχωρεί τη θέση της στην αυθορμησία και η ανθρώπινη δημιουργικότητα συνεργάζεται με την τεχνητή νοημοσύνη με έναν πιο «ρευστό», επαναληπτικό τρόπο.
Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές ροές εργασίας, τις αυστηρές ιεραρχίες και τα καθορισμένα καθήκοντα, το vibe working δίνει έμφαση στο πώς οι ιδέες μπορούν να προκύψουν μέσα από την εμπλοκή του ανθρώπου και των AI εργαλείων - όχι με την επιμονή στην ακρίβεια εξ’ αρχής, αλλά με την περιγραφή ενός στόχου σε απλή γλώσσα και στη συνέχεια τη βελτίωσή του μέσω επαναλήψεων.
Από θολές σκέψεις σε δομημένα αποτελέσματα
Η βασική ιδέα είναι ότι η AI μπορεί να μετατρέψει θολές σκέψεις σε δομημένα αποτελέσματα - είτε πρόκειται για κώδικα, είτε για στρατηγικές, έγγραφα ή σχέδια - μέσα από ένα δημιουργικό feedback loop.
Η αρχή της τάσης τοποθετείται στον τομέα του προγραμματισμού, με τον όρο vibe coding, όπου η AI άρχισε να αλλάζει τον τρόπο που γράφεται λογισμικό. Μεταξύ των τεχνολογικών ηγετών, ο Sundar Pichai δηλώνει ότι «vibe codeάρει» ιστοσελίδες, ο Mark Zuckerberg δηλώνει ότι η AI «αντικαθιστά μηχανικούς μεσαίου επιπέδου», και ο CEO της Klarna υποστηρίζει ότι η AI τον μετέτρεψε σε ερασιτέχνη προγραμματιστή.
Μοιάζει με τζαζ μουσική
Η τάση επεκτάθηκε γρήγορα πέρα από τις μηχανές και το λογισμικό. Η Microsoft ανακοίνωσε τη λειτουργία Agent Mode για το Word και το Excel, καθώς και το Office Agent στο Copilot Chat: εργαλεία που επιτρέπουν σε μη ειδικούς να «μιλήσουν Excel» ή να «vibe-γράψουν» έγγραφα, μέσα από απλά prompts και τη δυναμική επαναφορά με την AI.
Στο ίδιο πλαίσιο, startups προσλαμβάνουν ρόλους όπως «Vibe Growth Manager» ή «Vibe Creator», και εφαρμογές όπως η Mea και η Sora δημιουργούν «vibe» video με AI.
Ωστόσο, η τάση δεν έρχεται χωρίς αμφισβητήσεις. Ο Ben Armstrong από το MIT Industrial Performance Center προειδοποιεί πως «κάθε άνθρωπος μπορεί να έχει διαφορετική αντίληψη του τι είναι το "vibe"».
Η καθηγήτρια Emily DeJeu αναφέρει στο Business Insider ότι το vibe working μοιάζει με τζαζ: η αυτοσχεδιασμός λειτουργεί μόνο επειδή υπάρχει μακρόχρονη τεχνική εκπαίδευση. Η δουλειά πίσω από το vibe παραμένει πραγματική και απαιτητική.
Η τάση συνδυάζει δύο διαστάσεις
Στην ουσία, η τάση του vibe working συνδυάζει δύο διαστάσεις: την ελευθερία και την ευελιξία που επιδιώκει η Γενιά Ζ («Gen Z») - που δεν ενδιαφέρεται πια για τον συμβατικό 9-5 ωράριο - και την τεχνολογική επανάσταση της AI που δίνει νέα εργαλεία δημιουργίας. Η γενιά αυτή θέλει να «vibeάρει»: να συμμετέχει, να πειραματίζεται, να μην εγκλωβίζεται σε προδιαγεγραμμένα μοντέλα.
Αλλά το να δουλεύεις με vibe δεν σημαίνει ότι η εργασία γίνεται εύκολη. Αντίθετα, σημαίνει ότι η εργασία απαιτεί νέα είδη δεξιοτήτων: στρατηγική σκέψη, καθορισμός στόχων, επαναληπτική αξιοποίηση εργαλείων AI. Όπως εξηγεί η ερευνήτρια της αγοράς Emilie DiFranco, «όταν έχεις μια ιδέα, πρέπει επίσης να έχεις στρατηγική και στόχους και να χρησιμοποιήσεις την AI για να "ξεφορτωθείς" την ιδέα». Χωρίς αυτό, η AI μπορεί να παράγει μόνο «workslop» - στοίβες από όμορφα πράγματα, αλλά χωρίς αξία.
Σε μια οργανωτική έκδοση, η vibe working επαναπροσδιορίζει τον ρόλο του χώρου εργασίας και της παραγωγικότητας: δεν είναι πλέον ο στατικός χώρος στο γραφείο ή η καθορισμένη ώρα, αλλά η ροή, η αυθορμησία, η συνεργασία ανθρώπου και μηχανής. Η συμπληρωματική έννοια του vibe officing (όπου το άτομο επιλέγει χώρο και χρόνο με βάση το «vibe» της στιγμής) αναδεικνύει αυτή την αλλαγή συμπεριφοράς.
Πώς αξιολογείς τη «ροή» ή το «συναίσθημα» εργασίας;
Όμως, ακριβώς επειδή το vibe είναι υποκειμενικό, γίνεται δύσκολο να μετρηθεί. Πώς αξιολογείς τη «ροή» ή το «συναίσθημα» εργασίας; Και τι σημαίνει για την πρόσληψη, την αξιολόγηση και τη διαχείριση ανθρώπων όταν το vibe γίνεται μέρος της ιεραρχίας με τίτλους όπως «Chief Vibe Officer» ή «Vibe Manager»; Οι προκλήσεις είναι πολλές: από τη διαχείριση προσδοκιών έως την εκπαίδευση εργαζομένων στη χρήση εργαλείων AI και τη διαχείριση του νέου ρόλου τους.
Κι ενώ η έμφαση πέφτει στην ταχύτητα και την ευελιξία, υπάρχει και ο κίνδυνος της εκμετάλλευσης: εάν η εταιρεία εκμεταλλεύεται την έλλειψη δομής για να απαιτεί περισσότερη παρουσία χωρίς σαφή κατεύθυνση, τότε η vibe working εργασία μπορεί να αποδειχθεί περισσότερο marketing παρά ουσία.
Ταυτόχρονα, η έλλειψη εκπαίδευσης στην AI και η ανομοιομορφία δεξιοτήτων μπορεί να οδηγήσουν σε ανισότητες: 71% των επιχειρηματικών ηγετών δηλώνουν ότι θα προσλάμβαναν λιγότερο έμπειρο υποψήφιο με δεξιότητες AI από πιο έμπειρο χωρίς αυτές.
Η τεχνητή νοημοσύνη και η αφθονία της αυτοματοποίησης δεν καταργούν την εργασία - τη μετασχηματίζουν. H vibe working τάση αναδεικνύει πως η εργασία δεν είναι πλέον απλώς παραγωγή, αλλά διάλογος μεταξύ ανθρώπου, μηχανής και ιδέας.
Είναι ένας τρόπος εργασίας που δίνει έμφαση στο «πώς» παρά στο «πόσο», στο «δυναμικό» παρά στο «παραδοσιακό». Όμως απαιτεί περισσότερο, όχι λιγότερο: εξειδίκευση στην επαναληπτικότητα, αυτοκατεύθυνση, ευελιξία και στρατηγική σκέψη.
Με άλλα λόγια, η vibe working τάση μπορεί να είναι το επόμενο στάδιο του εργασιακού πολιτισμού: μια κουλτούρα όπου η ιεραρχία και η στατικότητα δίνουν τη θέση τους στην κινητικότητα και τον πειραματισμό, και η AI γίνεται συνεργάτης αντί ανταγωνιστής.
Αλλά για να μην παραμείνει μόδα-λέξη, πρέπει να συνοδευτεί από εκπαίδευση, μετρήσιμους δείκτες, σαφή καθήκοντα και σεβασμό στην ανθρώπινη εργασία. Στο τέλος, το vibe μπορεί να σου φέρει έμπνευση - αλλά χωρίς τη δουλειά, παραμένει απλώς αίσθηση.