Ξέραμε το ghosting, την... εξαφάνιση ενός μέλους από μια σχέση. Ειδικοί ωστόσο αναλύουν και το Banksying, μια άλλη τοξική συμπεριφορά.
Τι είναι το Banksying; Όταν κάποιος από το ζευγάρι έχει αποφασίσει ότι η σχέση έχει τελειώσει για εκείνον, ωστόσο δεν δίνει ένα τέλος, αλλά αφήνει τη σχέση να φθείρεται μέχρι σημείου που το άλλο μέλος του ζευγαριού θα πάρει την απόφαση να την τελειώσει.
Μια πρακτική γνωστή, που γεμίζει αγωνία και πίεση το άλλο μέλος της σχέσης και το βάζει σε μια κατάσταση υπερπροσπάθειας για να τη σώσει, ενώ ουσιαστικά δεν υπάρχει κανένας λόγος και πιθανότατα να διασωθεί, αφού το άλλο μέλος έχει λάβει ήδη την απόφασή του.
Ανέντιμη στάση τη χαρακτηρίζουν κάποιοι, σίγουρα όχι θαρραλέα, καθώς υποβάλλει την άλλη πλευρά σε μια κατάσταση διαρκούς και αργής αγωνίας.
Μια κατάσταση που μπορεί να κρατήσει μήνες ή και χρόνια και είναι εξαιρετικά επώδυνη για το άτομο που τη βιώνει.
Το άτομο, δε, που έχει λάβει την απόφαση να αφήσει τη σχέση να αργοπεθαίνει έχει τον χρόνο του να συνειδητοποιήσει το τέλος, και στο τέλος νιώθει και ανακούφιση, σε αντίθεση με το άλλο μέλος της σχέσης, που νιώθει μια αδιανόητη πίεση κατά τη διάρκεια και βιώνει τη θλίψη του χωρισμού στο τέλος.
«Με την πάροδο του χρόνου, η διάθεσή της μειώνεται και αρχίζει να βιώνει χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω της έλλειψης επικοινωνίας, μη γνωρίζοντας αν είναι δικό της λάθος και αν υπάρχει κάτι που μπορεί να κάνει για να κάνει τον σύντροφό της να αλλάξει τη συμπεριφορά του», λέει η ψυχολόγος Teresa Pousada, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «El País».
Από πού προέκυψε ο όρος «Banksying»
Ο όρος έχει μια σαφή αναφορά στον καλλιτέχνη Banksy. Όπως και τα έργα του καλλιτέχνη, οι σχέσεις που είναι θύματα του Banksying εξαφανίζονται σταδιακά από το τοπίο μέχρι να αυτοκαταστραφούν. Έτσι, το λεγόμενο «Banksying» αναφέρεται στον αργό αλλά σκόπιμο θάνατο μιας ρομαντικής σχέσης, χωρίς ο ένας από τους συντρόφους να έχει επίγνωση της διαδικασίας μέχρι το τέλος, γράφει η El Pais.
Τι λένε οι ψυχολόγοι
«Συχνά συμβαίνει επειδή το άλλο άτομο εξαρτάται πολύ συναισθηματικά και οικονομικά από το άλλο», λέει η María Moragón, ψυχολόγος που ειδικεύεται στις σχέσεις και τις οικογενειακές σχέσεις μιλώντας στην El Pais. «Τείνουν να παρατείνουν τη σχέση για να αναγκάσουν το άλλο άτομο να αποφασίσει να χωρίσει».
Mια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology, με τίτλο «Τερματική Πτώση Ικανοποίησης στις Ρομαντικές Σχέσεις, εξηγεί ότι η παρακμή μιας σχέσης συμβαίνει σε δύο φάσεις: την αρχική προτελική φάση, η οποία μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια, και την τελική φάση, η οποία μπορεί να διαρκέσει από επτά έως 28 μήνες.
«Η διάρκεια εξαρτάται από τα όρια συναισθηματικής αντοχής κάθε ατόμου και μπορεί πράγματι να διαρκέσει για χρόνια», λέει η Teresa Pousada, ψυχολόγος που ειδικεύεται στις συναισθηματικές διαταραχές. Η Pousada λέει ακόμη στην Εl Pais, ότι το άτομο αυτό μπορεί να μην γνωρίζει πώς να χειρίζεται τις συγκρούσεις ή να μην έχει επικοινωνιακές δεξιότητες. «Φοβούνται για το πώς το βιώνει ο άλλος και τείνουν να εμπλέκονται σε συνεχείς καβγάδες που δεν οδηγούν πουθενά, και μπορούν να συνεχίσουν να το κάνουν αυτό για χρόνια», λέει.
Από την άλλη πλευρά, η μελέτη περιγράφει πώς και οι δύο σύντροφοι βιώνουν διαφορετικά τη μεταβατική φάση. «Το θύμα συχνά αισθάνεται άγχος επειδή γνωρίζει ότι κάτι έχει αλλάξει, αλλά δεν ξέρει τι να κάνει, επομένως το άγχος του μπορεί να αυξηθεί λόγω της ανάγκης να καταλάβει», λέει ο Pousada. «Με την πάροδο του χρόνου, η διάθεσή του μειώνεται και αρχίζουν να βιώνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω της έλλειψης επικοινωνίας, μη γνωρίζοντας αν είναι δικό του λάθος και αν θα μπορούσε να κάνει κάτι για να κάνει τον σύντροφό του να αλλάξει τη συμπεριφορά του».
Το Banksying, ως τρόπος αποχώρησης από τη σχέση χωρίς να το πει ανοιχτά, παράγει ακόμη πιο σύνθετες ψυχολογικές επιπτώσεις για το άλλο μέλος της σχέσης. «Μπορεί να αισθάνεται ευερέθιστος, αποπροσανατολισμένος, να χάνει την αυτοεκτίμησή του, ακόμη και να αγωνίζεται να αποκαταστήσει τη σχέση, νομίζοντας ότι το λάθος βαρύνει τον ίδιο», υποστηρίζει ο Raúl Padilla, ψυχολόγος, σεξολόγος και θεραπευτής ζευγαριών στην El Pais. Και αν η κατάσταση συνεχιστεί, οι συνέπειες μπορεί να είναι ακόμη χειρότερες: «Η τριγωνοποίηση μπορεί να ξεκινήσει [όταν ο ένας σύντροφος συνδεθεί συναισθηματικά ή σεξουαλικά με άλλο άτομο], γεγονός που αυξάνει την ανασφάλεια και τις παθολογίες όπως η ζήλια, αλλά καθοδηγείται από πραγματικά γεγονότα».
Η Amy Chan, σύμβουλος γνωριμιών, μιλώντας στο USA Τοday, ανέφερε ότι «το Banksying συμβαίνει περισσότερο τώρα, ειδικά με τον πολλαπλασιασμό των εφαρμογών γνωριμιών, όπου οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει κακές πρακτικές γνωριμιών», λέει η Chan. «Το άτομο που αποσύρεται έχει τη δυνατότητα να επεξεργαστεί τον χωρισμό με τους δικούς του όρους, προτού δώσει το σήμα στο άλλο άτομο, το οποίο καταλήγει να είναι σε απόλυτο σοκ. Είναι εγωιστικό. Δείχνει έλλειψη συναισθηματικής ωριμότητας και ενός τρόπου αντιμετώπισης των συγκρούσεων».
Η Έμα Χάθορν, ειδικός σχέσεων στο Seeking.com, πιστεύει ότι «το Βanksying είναι κάτι που όλοι έχουμε βιώσει κάποια στιγμή. Προηγουμένως, δεν υπήρχε τρόπος να εκφράσουμε αυτό το ανεπαίσθητο συναίσθημα φόβου όταν ένας σύντροφος έχει αρχίσει να απομακρύνεται, ουσιαστικά μας κάνει να ξεπαγώνουμε. Συναισθηματικά χειριστικό, συναισθηματικά απόμακρο - υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι έχουν προσπαθήσει να το ορίσουν».