Το να συγκρουστείτε με τους ανωτέρους σας στην εργασία σας μπορεί να μην είναι καθημερινό φαινόμενο, αλλά υπάρχουν φορές που είναι απαραίτητο.
Το αφεντικό σας προτείνει μια νέα πρωτοβουλία που πιστεύετε ότι δεν θα «πιάσει» -και επιπλέον, θα σας βγάλει εκτός των «νερών» σας. Ο ανώτερος συνάδελφός σας σχεδιάζει ένα χρονοδιάγραμμα έργου που θεωρείτε ως μη ρεαλιστικό.
Τι λέτε όταν διαφωνείτε με κάποιον που έχει περισσότερη δύναμη από εσάς; «Πώς αποφασίζετε αν αξίζει να μιλήσετε; Και αν το κάνετε, τι ακριβώς πρέπει να πείτε;», αναρωτιέται το Harvard Business Review.
Είναι μια φυσική ανθρώπινη αντίδραση να αποφεύγετε να διαφωνήσετε με έναν ανώτερό σας. «Το σώμα μας ειδικεύεται στην επιβίωση, οπότε έχουμε μια φυσική προδιάθεση να αποφεύγουμε καταστάσεις που μπορεί να μας βλάψουν», λέει ο Joseph Grenny, συν-συγγραφέας του «Crucial Conversations» και συνιδρυτής της VitalSmarts, μιας εταιρικής εταιρείας εκπαίδευσης.
«Πιστεύετε ότι θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις», προσθέτει η Holly Weeks, συγγραφέας του βιβλίου «Failure to Communicate». Σκεφτόμαστε αμέσως: "Θα νομίζει ότι είμαι μπελάς" ή ίσως ακόμη και "Θα απολυθώ".
Αν και είναι απλά πιο εύκολο να συμφωνήσουμε μαζί του, η Weeks λέει ότι αυτό δεν είναι πάντα το σωστό. Δείτε πώς μπορείτε να διαφωνήσετε εποικοδομητικά με κάποιον πιο ισχυρό από εσάς.
Να είστε ρεαλιστές όσον αφορά στα πιθανά ρίσκα
Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να υπερεκτιμούν τους κινδύνους που ενέχει το να μιλήσει κανείς. «Η φυσική μας προδιάθεση είναι να αρχίσουμε να φανταζόμαστε όλα τα πράγματα που θα πάνε στραβά», λέει ο Grenny. Ναι, ο συνομιλητής σας μπορεί να εκπλαγεί λίγο στην αρχή. Αλλά οι πιθανότητες είναι ότι δεν πρόκειται να απολυθείτε ή να δημιουργήσετε... έναν ισόβιο εχθρό. Προτείνει να σκεφτείτε πρώτα «τους κινδύνους του να μην μιλήσετε» - ίσως το έργο να εκτροχιαστεί στην πορεία ή να χάσετε την εμπιστοσύνη της ομάδας - και στη συνέχεια να τους ζυγίσετε ρεαλιστικά έναντι των πιθανών συνεπειών της διαφωνίας σας αυτής.
Αποφασίστε αν θα περιμένετε
Μετά από αυτή την αξιολόγηση των κινδύνων, μπορεί να αποφασίσετε ότι είναι καλύτερο να περιμένετε να εκφράσετε τη γνώμη σας. Ίσως «δεν έχετε ολοκληρώσει τη σκέψη σας για το πρόβλημα, η όλη συζήτηση σας εξέπληξε ή θέλετε να αποκτήσετε μια σαφέστερη αίσθηση του τι σκέφτεται η ομάδα», λέει η Weeks. «Αν πιστεύετε ότι και άλλοι άνθρωποι θα διαφωνήσουν, ίσως να θέλετε να περιμένετε αυτούς πρώτα. Οι άνθρωποι μπορούν να συνεισφέρουν εμπειρίες ή πληροφορίες στη σκέψη σας - όλα τα πράγματα που θα έκαναν τη διαφωνία σας ισχυρότερη». Είναι επίσης καλή ιδέα να καθυστερήσετε τη συζήτηση αν βρίσκεστε σε μια συνάντηση ή σε άλλο δημόσιο χώρο. Η συζήτηση του θέματος σε ιδιωτικό επίπεδο θα κάνει το ισχυρό πρόσωπο να αισθάνεται λιγότερο απειλημένο.
Προσδιορίστε έναν κοινό στόχο
Πριν μοιραστείτε τις σκέψεις σας, σκεφτείτε τι ενδιαφέρει το ισχυρό πρόσωπο - μπορεί να είναι «η αξιοπιστία της ομάδας του ή η έγκαιρη ολοκλήρωση ενός έργου», λέει ο Grenny. Είναι πιο πιθανό να εισακουστείτε αν μπορείτε να συνδέσετε τη διαφωνία σας με έναν «ανώτερο σκοπό». Όταν μιλάτε, μην υποθέτετε ότι η σύνδεση θα είναι σαφής, αλλιώς θα σας δουν απλώς ως έναν διαφωνούντα υφιστάμενο και όχι ως έναν συνάδελφο που προσπαθεί να προωθήσει έναν κοινό στόχο. Η συζήτηση πρέπει να μοιάζει «περισσότερο σαν παρτίδα σκάκι παρά σαν αγώνας πυγμαχίας», λέει η Weeks.
Ζητήστε την άδεια να διαφωνήσετε
Αυτό το βήμα μπορεί να ακούγεται υπερβολικά υποτιμητικό, αλλά, σύμφωνα με τον Grenny, είναι ένας έξυπνος τρόπος για να δώσετε στο ισχυρό πρόσωπο «ψυχολογική ασφάλεια» και έλεγχο. Μπορείτε να πείτε κάτι σαν: «Ξέρω ότι φαίνεται να κινούμαστε προς τα μπροστά αλλά έχω λόγους να πιστεύω ότι αυτό δεν θα λειτουργήσει. Θα ήθελα να σας εκθέσω το σκεπτικό μου. Θα ήταν εντάξει;» Αυτό δίνει στο άτομο μια επιλογή, «επιτρέποντάς του να επιλέξει προφορικά», λέει ο Grenny. Και, αν υποθέσουμε ότι θα πει ναι, θα σας κάνει να νιώσετε πιο σίγουροι για την έκφραση της διαφωνίας σας.
Μείνετε ψύχραιμοι
Μπορεί να νιώσετε την καρδιά σας να χτυπάει δυνατά ή το πρόσωπό σας να κοκκινίζει, αλλά κάντε ό,τι μπορείτε για να παραμείνετε ουδέτεροι τόσο στα λόγια όσο και στις πράξεις σας. Όταν η γλώσσα του σώματός σας επικοινωνεί απροθυμία ή άγχος, υπονομεύει το μήνυμα, λέει η Weeks. Στέλνει «ένα ανάμεικτο μήνυμα», εξηγεί. Οι βαθιές αναπνοές μπορούν να βοηθήσουν, όπως και το να μιλάτε πιο αργά και συνειδητά. «Όταν νιώθουμε πανικό έχουμε την τάση να μιλάμε πιο δυνατά και πιο γρήγορα. Δεν θέλετε να μιλάτε ψιθυριστά, αλλά μιλώντας σε έναν ομοιόμορφο τόνο βοηθάτε τον άλλον να ηρεμήσει», λέει ο Grenny. Επίσης, σας κάνει να δείχνετε σίγουροι, ακόμη και αν δεν είστε.
Μην κρίνετε
Όταν προχωρήσετε στην έκφραση των ανησυχιών σας, προσέξτε προσεκτικά τη γλώσσα σας. Ο Grenny λέει να αποφεύγετε λέξεις κρίσης όπως «κοντόφθαλμος», «ανόητος» ή «βιαστικός» που μπορεί να εκνευρίσουν το συνομιλητή σας- μια από τις συμβουλές του είναι να κόψετε όλα τα επίθετα, καθώς «έχουν τη δυνατότητα να παρερμηνευτούν ή να ληφθούν προσωπικά». Μοιραστείτε μόνο γεγονότα. Για παράδειγμα, αντί να πείτε: «Νομίζω ότι η προθεσμία του πρώτου τριμήνου είναι μη ρεαλιστική», μπορείτε να πείτε: «Έχουμε δοκιμάσει τέσσερα τέτοια έργα στο παρελθόν και καταφέραμε να κάνουμε δύο σε παρόμοιο χρονικό διάστημα».
Μείνετε προσγειωμένοι
Τονίστε ότι προσφέρετε απλά τη γνώμη σας, όχι την «απόλυτη αλήθεια», λέει ο Grenny. «Μπορεί να είναι μια καλά πληροφορημένη, καλά τεκμηριωμένη γνώμη, αλλά δεν παύει να είναι μια γνώμη». Αντί να πείτε κάτι όπως: «Αν θέσουμε μια προθεσμία για το τέλος του τριμήνου, δεν θα την προλάβουμε ποτέ», πείτε: «Αυτή είναι απλώς η γνώμη μου, αλλά δεν βλέπω πώς θα προλάβουμε αυτή την προθεσμία». Αφού επιβεβαιώσετε τη θέση σας (ως θέση και άποψη και όχι ως γεγονός), «επιδείξτε την ίδια περιέργεια για τις άλλες απόψεις», λέει ο Grenny. Υπενθυμίστε στο άτομο ότι αυτή είναι η δική σας άποψη και, στη συνέχεια, προσκαλέστε την κριτική του. Η Weeks προτείνει να δοκιμάσετε κάτι σαν: «Πείτε μου πού κάνω λάθος με αυτό». Να είστε ειλικρινά ανοιχτοί στο να ακούσετε άλλες απόψεις.
Αναγνωρίστε την εξουσία τους
Τελικά, το άτομο που έχει την εξουσία πιθανώς είναι αυτό που εντέλει θα λάβει την τελική απόφαση, οπότε αναγνωρίστε το. Μπορείτε να πείτε: «Ξέρω ότι εσείς θα πάρετε την απόφαση εδώ. Αυτό εξαρτάται από εσάς». Αυτό όχι μόνο θα δείξει ότι γνωρίζετε τη θέση σας, αλλά και θα τους υπενθυμίσει ότι έχουν επιλογές, λέει ο Grenny. Μην υποχωρήσετε όμως στη γνώμη σας. «Θέλετε να δείξετε σεβασμό στο άτομο, διατηρώντας παράλληλα τον δικό σας αυτοσεβασμό», επισημαίνει η Weeks.
«Ναι» και «όχι» που πρέπει να θυμάστε
Ναι:
- Εξηγήστε ότι έχετε διαφορετική γνώμη και ρωτήστε αν μπορείτε να την εκφράσετε.
- Επαναδιατυπώστε την αρχική άποψη ή απόφαση, ώστε να είναι σαφές ότι την καταλαβαίνουν όλοι οι εμπλεκόμενοι.
- Μιλήστε αργά - το να μιλάτε με ομοιόμορφο τόνο ηρεμεί εσάς και το άλλο άτομο.
Όχι:
- Μην υποθέτετε ότι η διαφωνία θα βλάψει την καριέρα σας - οι συνέπειες είναι συχνά λιγότερο αρνητικές από ό,τι νομίζουμε.
- Μην δηλώσετε τις απόψεις σας ως γεγονότα - απλά εκφράστε την άποψή σας και να είστε ανοιχτοί σε διάλογο.
- Μην χρησιμοποιήσετε λέξεις όπως «βιαστικός», «ανόητος» ή «λάθος», που μπορεί να αναστατώσουν τον συνομιλητή σας.