Μια νέα μελέτη που βασίστηκε σε χιλιάδες κτηνιατρικά δεδομένα αποδεικνύει ότι η ηλικία, όπως και η υγεία, δεν είναι μονοδιάστατη υπόθεση, αλλά εξαρτάται από παράγοντες όπως το μέγεθος και η ράτσα του ζώου.
Η ιδέα ότι κάθε σκυλίσιος χρόνος ισοδυναμεί με επτά ανθρώπινους είναι ένας μύθος που έχει ριζώσει βαθιά στην καθημερινή μας κουλτούρα, αλλά τα επιστημονικά δεδομένα τον καταρρίπτουν αποφασιστικά.
Μέχρι πρόσφατα, οι ιδιοκτήτες σκύλων συχνά ανησυχούσαν υπερβολικά όταν το κατοικίδιό τους έφτανε τα επτά ή τα οκτώ έτη ζωής, θεωρώντας πως έχει ήδη εισέλθει στη «τρίτη ηλικία».
Εξαρτάται από παράγοντες όπως το μέγεθος και η ράτσα
Ωστόσο, μια νέα μελέτη που βασίστηκε σε χιλιάδες κτηνιατρικά δεδομένα αποδεικνύει ότι η ηλικία, όπως και η υγεία, δεν είναι μονοδιάστατη υπόθεση, αλλά εξαρτάται από παράγοντες όπως το μέγεθος και η ράτσα του ζώου.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, η οποία ανέλυσε εκτενώς το αρχείο Small Animal Surveillance Network, τα σκυλιά δεν μεγαλώνουν με τον ίδιο ρυθμό σε σχέση με τους ανθρώπους, ούτε όλα τα σκυλιά μεγαλώνουν μεταξύ τους με τους ίδιους ρυθμούς.
Γενικά, ένας σκύλος μπορεί να θεωρηθεί «ηλικιωμένος» περίπου στα 12,5 έτη - με διακυμάνσεις, βέβαια, ανάλογα με τη ράτσα. Οι μικρόσωμοι σκύλοι, όπως τα Τζακ Ράσελ, γερνούν πιο αργά κι ενδέχεται να φτάσουν τα 14 πριν θεωρηθούν «ηλικιωμένοι». Αντίθετα, μεγαλόσωμες ράτσες όπως τα Λαμπραντόρ πληρούν τα κριτήρια «γήρατος» περίπου δύο χρόνια νωρίτερα, γύρω στα 12.
Η πιο διαδεδομένη εξίσωση είναι ουσιαστικά απλουστευτική
Η πιο διαδεδομένη παλιά «εξίσωση» των 7 σκυλίσιων ετών για κάθε ανθρώπινο έτος είναι ουσιαστικά απλουστευτική και παραπλανητική. Σύμφωνα με την American Veterinary Medical Association, η ανάπτυξη ενός σκύλου δεν είναι γραμμική όπως συχνά υποθέτουμε. Τ
ο πρώτο έτος της ζωής ενός μεσαίου μεγέθους σκύλου ισοδυναμεί με περίπου 15 ανθρώπινα έτη. Το δεύτερο με ακόμη 9. Από εκεί και πέρα, κάθε ανθρώπινος χρόνος αντιστοιχεί σε περίπου πέντε σκυλίσιους. Έτσι, ένας σκύλος τριών ετών είναι συγκρίσιμος με έναν άνθρωπο 24 ετών, ενώ ένας δεκάχρονος σκύλος είναι περίπου 64 σε «ανθρώπινη ισοδυναμία».
Αυτό δείχνει πως οι πρώτες δύο χρονιές είναι εξαιρετικά κρίσιμες στην ανάπτυξη και ωρίμανση του σκύλου, ενώ αργότερα η διαδικασία της γήρανσης επιβραδύνεται - και αυτό ποικίλλει σημαντικά αναλόγως της φυλής, της φυσικής δραστηριότητας και της υγείας του ζώου.
Μια εξειδικευμένη εικόνα της γήρανσης των σκύλων
Το ενδιαφέρον είναι ότι πλέον οι κτηνίατροι έχουν στη διάθεσή τους μια πιο εξειδικευμένη εικόνα της γήρανσης των σκύλων, αλλά και σαφή δεδομένα για τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθώς μεγαλώνουν.
Από την ανάλυση των ηλεκτρονικών αρχείων προκύπτει ότι τα πέντε κυριότερα προβλήματα υγείας των ηλικιωμένων σκύλων συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με ζητήματα βάρους (35%), μυοσκελετικές δυσκολίες όπως δυσκαμψία ή μειωμένη κινητικότητα (33%), οδοντικά προβλήματα όπως πέτρα και φλεγμονές (31%), δερματικές παθήσεις (28%), και γαστρεντερικές ενοχλήσεις (22%).
Αυτά τα ποσοστά, ωστόσο, δεν αφορούν μόνο την πιθανότητα εμφάνισης οργανικών προβλημάτων: αντανακλούν επίσης την ποιότητα ζωής του ζώου και την ανάγκη για έγκαιρη παρέμβαση του ιδιοκτήτη και του κτηνιάτρου.
Βασιζόμενη στη μελέτη, η ερευνητική ομάδα ανέπτυξε το διαδικτυακό εργαλείο Ageing Canine Toolkit ώστε οι ιδιοκτήτες να αναγνωρίζουν πότε το σκυλί τους εισέρχεται στην ηλικία που χρειάζεται περισσότερη προσοχή.
Η παρακολούθηση συμπεριφορών όπως η νυχτερινή ανησυχία, η αλλαγή στη διάθεση, η δυσκολία στην κίνηση ή ακόμη και η συχνότητα της ούρησης μπορεί να αποτελέσει ένδειξη όχι απαραίτητα γήρανσης, αλλά και πιθανών παθήσεων που απαιτούν άμεση διάγνωση.
Αυτό το είδος παρατήρησης, σε συνδυασμό με τακτικές επισκέψεις στον κτηνίατρο και γνώση των ιδιαιτεροτήτων της κάθε ράτσας, μπορεί να εξασφαλίσει μια ευτυχισμένη και υγιή τρίτη ηλικία για τον σκύλο.
Σημαντικό είναι επίσης να αναγνωρίζουμε ότι, όπως συμβαίνει και στους ανθρώπους, η γήρανση στους σκύλους δεν είναι μόνο βιολογική, αλλά και συμπεριφορική. Η μειωμένη ενέργεια, η αλλαγή στις κοινωνικές συνήθειες, ο πιθανός φόβος ή η ανασφάλεια απέναντι σε νέες συνθήκες, αποτελούν τρόπους με τους οποίους ο σκύλος «μιλάει» στους ανθρώπους του. Η παρατήρηση αυτών των μηνυμάτων μπορεί να είναι τόσο σημαντική όσο και η άμεση ιατρική παρακολούθηση.
Με την κατάρριψη του μύθου των «επτά χρόνων», αυτή η μελέτη δεν αλλάζει μόνο τον τρόπο που υπολογίζουμε την ηλικία των σκύλων μας· μας καλεί να σκεφτούμε πιο βαθιά τι σημαίνει πραγματικά να μεγαλώνουμε πλάι σε ένα ζώο που ζει λιγότερο από εμάς, αλλά γερνά με τρόπους που είναι αναγνωρίσιμοι και ανθρώπινοι.