Μην είστε «υπερβολικά ευγενικοί» στον χώρο εργασίας σας - Aντιθέτως, προσπαθήστε να είστε όσο το δυνατόν πιο αυθεντικοί και με πραγματική ενσυναίσθηση.
Η κοινωνική αμηχανία - ειδικά στον εργασιακό χώρο - είναι τόσο διαδεδομένη που κοινωνικοί ψυχολόγοι έχουν κάνει... κοτζάμ καριέρα μελετώντας την. Μπορούμε να τη βρούμε σχεδόν παντού, όπως στις διαπραγματεύσεις για το μισθό ή στις συζητήσεις με τους συναδέλφους μας - που συνήθως έχουν πολλές αμήχανες παύσεις.
Σχεδόν όλοι θα βρεθούν κάποια στιγμή σε μια αλληλεπίδραση που τους κάνει να νιώθουν άβολα. Και στη δουλειά, αυτές οι καταστάσεις προκύπτουν καθημερινά. Δίνουμε και λαμβάνουμε σχόλια, διαχειριζόμαστε τη δυναμική της ομάδας και αντιμετωπίζουμε τις διαφορές στην ιεραρχία.
Οι περισσότεροι από εμάς ακολουθούμε μια απλή προσέγγιση για να καταστείλουμε την αμηχανία: χαμογελάμε όσο μπορούμε και γελάμε ακόμα και όταν δεν υπάρχει λόγος. Αυτή η αλληλεπίδραση είναι θετική, σκέφτεστε. «Είμαι καλός συνάδελφος», προσθέτετε μέσα σας.
Ίσως όμως... πάρα πολύ καλός;
Το πρόβλημα με το να είσαι υπερβολικά καλός
«Υπάρχει μια θλιβερή ειρωνεία εδώ: Όσο πιο πολύ προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε την ευγένεια για να καλύψουμε την αμηχανία μας, τόσο πιο εύκολα μας "διαβάζουν" οι άλλοι», σημειώνει η Tessa West, κοινωνική ψυχολόγος και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, η οποία έχει αφιερώσει χρόνια στη χρήση της επιστήμης για να βοηθά τους ανθρώπους να επιλύουν διαπροσωπικές συγκρούσεις στο χώρο εργασίας.
Οι άνθρωποι είναι αρκετά καλοί στο να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα, τα οποία διαρρέουν μέσω της μη λεκτικής συμπεριφοράς μας, όπως ο τόνος της φωνής. Νομίζουμε ότι κρύβουμε καλά το άγχος μας με κομπλιμέντα, αλλά όταν αυτά τα κομπλιμέντα συνοδεύονται από ψεύτικα χαμόγελα, κανείς δεν τα πιστεύει.
Συχνά, ρυθμίζουμε την αμηχανία μας κάνοντας σχόλια που είναι τόσο γενικά, που δεν είναι χρήσιμα. Σκεφτείτε το κλασικό «Καλή δουλειά!». Σε πολλές περιπτώσεις, είναι και αχρείαστο αλλά και αδικαιολόγητο.
Τα υπερβολικά θετικά σχόλια δείχνουν ότι δεν προσέχετε τον άλλον που σας μιλάει — και πιθανότατα όντως δεν προσέχετε, αν είστε πολύ απασχολημένοι με κάτι άλλο. Με την πάροδο του χρόνου, ο αποδέκτης των σχολίων σας αρχίζει να δυσπιστεί και να δυσφορεί απέναντί σας. Πολλοί άνθρωποι όμως εργάζονται σε περιβάλλοντα όπου το να είσαι υπερβολικά ευγενικός είναι ο κανόνας.
Ακολουθούν τρία πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αλλάξετε αυτή την κουλτούρα σε μια κουλτούρα όπου εκτιμάται η ειλικρινής και χρήσιμη ανατροφοδότηση.
1. Αμφισβητήστε την «κουλτούρα της ευγένειας»
Ρωτήστε τον εαυτό σας: Όλοι γύρω μου απολαμβάνουν πραγματικά αυτή την υπερβολικά ευγενική «κουλτούρα» ή το κάνουν επειδή το κάνουν όλοι οι άλλοι;
Οι κοινωνικές νόρμες είναι ένας σημαντικός παράγοντας που καθορίζει τη συμπεριφορά και όσο πιο γρήγορα οι νεοεισερχόμενοι υιοθετούν αυτές τις νόρμες, τόσο πιο γρήγορα θα θεωρηθούν «ενταγμένοι». Αν ένας νεοεισερχόμενος παρατηρήσει ότι όλοι κάνουν κομπλιμέντα μετά από μια (πολύ μέτρια) παρουσίαση ενός συναδέλφου, θα κάνει το ίδιο.
Αν κανείς δεν αμφισβητήσει ρητά αυτή τη συμπεριφορά, το αποτέλεσμα είναι αυτό που οι κοινωνικοί ψυχολόγοι αποκαλούν «πληθυντική άγνοια»: όλοι υποθέτουν ότι όλοι οι άλλοι κάνουν υπερβολικά ευγενικά σχόλια επειδή το θέλουν. Αλλά κρυφά, σε κανέναν δεν αρέσει.
Ξεκινήστε εσείς μια συζήτηση σχετικά με την αλλαγή της κουλτούρας αυτής. Κατανοήστε τι αισθάνονται πραγματικά οι άνθρωποι για την κουλτούρα της ευγένειας. Ένας τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι να προτείνετε εναλλακτικές λύσεις.
Πριν από το επόμενο μίτινγκ, για παράδειγμα, μπορείτε να ρωτήσετε τους συμμετέχοντες: «Πώς θα αισθανόσασταν αν ο καθένας από εμάς έγραφε στο τέλος της παρουσίασης τρία συγκεκριμένα πράγματα που θα μπορούσατε να βελτιώσετε ο καθένας από εσάς και τρία συγκεκριμένα πράγματα που πρέπει οπωσδήποτε να διατηρήσετε;»
2. Να είστε ακριβείς και συγκεκριμένοι
Είναι φυσικό να εξάγουμε συμπεράσματα από συμπεριφορές για να σχηματίσουμε εντυπώσεις και να κάνουμε υποθέσεις. Για παράδειγμα, μπορεί να αποφασίσουμε ότι κάποιος που αργεί συνεχώς είναι τεμπέλης. Ωστόσο, οι εντυπώσεις είναι συχνά πολύ γενικές για να είναι χρήσιμες, ακόμα και αν είναι θετικές.
Προσπαθήστε να δώσετε μια πολύ συγκεκριμένη ανατροφοδότηση που βασίζεται στη συμπεριφορά. Όσο πιο ακριβής είστε στο να εντοπίσετε το πρόβλημα — για παράδειγμα, ότι μια παρουσίαση είχε «υπερβολική χρήση τεχνικής ορολογίας», αντί να πείτε «ήταν βαρετή» — τόσο πιο χρήσιμη θα είναι η ανατροφοδότηση.
Το ίδιο ισχύει και για τα επαίνους. Αν πείτε σε κάποιον ακριβώς τι έκανε καλά ή γιατί η δουλειά του ήταν εξαιρετική, θα φανείτε πιο ειλικρινής και η ανατροφοδότησή σας θα είναι πιο ουσιαστική.
Η απομάκρυνση των γενικεύσεων από την εξίσωση έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι μειώνει την αίσθηση απειλής για τον αποδέκτη, ειδικά αν η ανατροφοδότηση είναι (επι)κριτική.
3. Αν είστε καινούργιοι σ' αυτό, ξεκινήστε με ουδέτερα πράγματα
Η μετάβαση από μια υπερβολικά ευγενική κουλτούρα ανατροφοδότησης σε μια ειλικρινή μπορεί να μοιάζει με... άλμα από γκρεμό.
Ξεκινήστε με μικρά βήματα. Επιλέξτε θέματα που είναι καθημερινά, αλλά που εξακολουθούν να ενδιαφέρουν τους ανθρώπους, όπως τι να αποθηκεύσετε στην κουζίνα του γραφείου. Τίποτα που θα κάνει κάποιον να θυμώσει. Ο στόχος είναι να αναπτύξετε την ικανότητα να δίνετε πολύτιμη ανατροφοδότηση και χρήσιμο feedback στους συναδέλφους σας. Με αυτόν τον τρόπο, όταν περάσετε στα πιο δύσκολα θέματα, οι κανόνες γύρω από την ειλικρίνεια θα έχουν ήδη αρχίσει να αλλάζουν.
Καθώς εργάζεστε για να αλλάξετε την κουλτούρα γύρω σας, να είστε υπομονετικοί. Οι κανόνες χρειάζονται πολύ χρόνο για να διαμορφωθούν και πολύ χρόνο για να αλλάξουν.