Για «κλοπή» πολιτιστικού περιεχομένου κατηγορεί το Μεξικό τα διάσημα brand Zara, Anthropologie και Patowl, ισχυριζόμενο ότι «χρησιμοποίησαν» σχέδια που δημιουργήθηκαν από τους αυτόχθονες πληθυσμούς της χώρας.
Σε μια σειρά επιστολών που εστάλησαν στις εταιρείας, το υπουργείο Πολιτισμού του Μεξικού ζήτησε μια «δημόσια εξήγηση». Ζήτησε επίσης τα κέρδη να επιστραφούν στις «δημιουργικές κοινότητες» που πιστεύει ότι εφηύραν τις τεχνικές αυτές κεντήματος καθώς και τα συγκεκριμένα μοτίβα που χρησιμοποιήθηκαν.
Οι επιστολές, οι οποίες υπογράφονται από την υπουργό Πολιτισμού Αλεχάντρα Φράουστο Γκερέρο με ημερομηνία 13 Μαΐου, δόθηκαν στη δημοσιότητα την Παρασκευή. Σε αυτές υπάρχουν σχέδια με είδη ένδυσης από τις τρεις μάρκες, μαζί με αντίστοιχα παραδείγματα ενδυμάτων που δημιουργήθηκαν από αυτόχθονες βιοτέχνες από την περιοχή Οαξάκα.
Το μπλε κεντημένο φόρεμα των Zara με τα προγονικά σύμβολα
Σε δελτίο Τύπου, το υπουργείο Πολιτισμού αναφέρεται σε ένα μπλε κεντημένο μίντι φόρεμα των Zara. Ισχυρίζεται ότι η ισπανική εταιρεία είχε χρησιμοποιήσει τα προγονικά σύμβολα και τα παραδοσιακά φορέματα «huipil» που παρήγαγαν οι κάτοικοι του Σαν Χουάν Κολοράντο στο Μεξικό, προσθέτοντας πως τα φορέματα συνήθως απαιτούν δουλειά ενός μήνα για να φτιαχτούν. Το εν λόγω είδος δεν είναι πλέον διαθέσιμο προς πώληση στην ιστοσελίδα των Zara.
Εκτός όμως από αυτό το φόρεμα, ένα ζευγάρι κεντημένο σορτς από το brand Anthropologie επισημαίνεται ως παράδειγμα πολιτιστικής ιδιοκτησίας. Η κυβέρνηση του Μεξικού ισχυρίστηκε ότι το σορτς, το οποίο κοστίζει 70 δολάρια, περιλαμβάνει σύμβολα που θυμίζουν εκείνα που χρησιμοποιούνται από την κοινότητα Mixe, στη Santa Maria Tlahuitoltepec.
Αντίστοιχα, τα πουκάμισα με τα κεντημένα λουλούδια του brand Patowl φέρονται να έχουν λάβει την έμπνευσή τους από τις τεχνικές κεντήματος της κοινότητας Ζαποτέκ, του San Antonino Castillo Velasco.
Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι το χειροποίητο λουλουδάτο κέντημα στα πουκάμισα του Patowl ήταν μια μίμηση μιας σύνθετης τεχνικής, γνωστής ως «hazme si puedes» («κάνε με αν μπορείς»).
Τι απαντά το Zara και τι ζητεί το Μεξικό
Σε δήλωση που στάλθηκε μέσω email στο CNN, η μητρική εταιρεία της Zara, Inditex, δήλωσε πως «τρέφει τον υψηλότερο σεβασμό για το υπουργείο Πολιτισμού και τις κοινότητες εντός του Μεξικού», αλλά πρόσθεσε πως «το εν λόγω σχέδιο δεν είχε σε καμία περίπτωση σκόπιμα δανειστεί ή επηρεαστεί από την καλλιτεχνία των κατοίκων του Μεξικού».
Στο δελτίο Τύπου του πάντως, το υπουργείο Πολιτισμού ανέφερε ότι η «συλλογική ιδιοκτησία» των αυτοχθόνων κοινοτήτων «ιδιωτικοποιήθηκε» από τα εμπορικά brands, καλώντας τα να δημιουργήσουν ένα «ηθικό πλαίσιο» για να συνεργαστούν απευθείας με τους τεχνίτες του.