Τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις με διαφορά ηλικίας έχουν τραβήξει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας.
Ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι μελετούν όλο και περισσότερο τους μηχανισμούς πίσω από τις ερωτικές σχέσεις με ηλικιακή απόκλιση, φωτίζοντας ενδιαφέρουσες πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα ευρήματα είναι ότι όσο μεγαλώνει ένας άνθρωπος τόσο περισσότερο τείνει να προτιμά μικρότερους συντρόφους και αυτή η τάση είναι πολύ πιο έντονη στους άνδρες απ’ ό,τι στις γυναίκες.
Επιπλέον, σε σχέσεις με διαφορά ηλικίας, ο μεγαλύτερος σύντροφος τείνει να είναι πιο ευτυχισμένος από τον νεότερο, ιδίως όταν πρόκειται για άνδρα.
Αυτό όμως που γεννά μια πιο πρακτική απορία είναι: Ποια είναι τελικά η μέση διαφορά ηλικίας στα ζευγάρια παγκοσμίως;
Μέση διαφορά ηλικίας στα ζευγάρια: έρευνα σε 130 χώρες
Σε αυτή την ερώτηση απαντά μια εκτεταμένη διεθνής μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Population Studies (Ausubel και συνεργάτες, 2022), με τίτλο: «Μετρώντας τη διαφορά ηλικίας μεταξύ ετερόφυλων ζευγαριών: Σε όλες τις θρησκείες και σε 130 χώρες, οι άνδρες είναι μεγαλύτεροι από τις γυναίκες συντρόφους τους».
Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από 130 χώρες, εστιάζοντας αποκλειστικά σε ετερόφυλα ζευγάρια, ώστε να καταγράψει με επιστημονική ακρίβεια την ηλικιακή διαφορά στις σχέσεις.
Παγκόσμιος μέσος όρος: 4,2 χρόνια μεγαλύτεροι οι άνδρες
Το βασικό εύρημα ήταν ξεκάθαρο. Σε όλο τον κόσμο, οι άνδρες είναι κατά μέσο όρο 4,2 χρόνια μεγαλύτεροι από τις συντρόφους τους. Ωστόσο, αυτή η μέση τιμή αποκρύπτει μεγάλες αποκλίσεις ανά γεωγραφική περιοχή.
Στη Βόρεια Αμερική, η διαφορά είναι σχετικά μικρή (2,2 έτη), ενώ στην Ευρώπη φτάνει τα 2,7 έτη. Στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική η διαφορά είναι 3,6 χρόνια, ενώ στην Ασία και τον Ειρηνικό αγγίζει τα 4 έτη.
Οι μεγαλύτερες διαφορές ηλικίας καταγράφηκαν στην Υποσαχάρια Αφρική, όπου οι άνδρες είναι κατά μέσο όρο 8,7 χρόνια μεγαλύτεροι, και στη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, όπου η διαφορά φτάνει τα 6,1 χρόνια.
Οι χώρες με τις μικρότερες και μεγαλύτερες διαφορές
Σε εθνικό επίπεδο, οι χώρες με τις χαμηλότερες μέσες διαφορές ηλικίας είναι:
- Τσεχία: 2,0 χρόνια
- Ηνωμένες Πολιτείες: 2,2 χρόνια
- Κίνα: 2,2 χρόνια
Αντίθετα, οι μεγαλύτερες διαφορές ηλικίας παρατηρήθηκαν σε:
- Γκάμπια: 14,8 χρόνια
- Νιγηρία: 11,8 χρόνια
- Μπαγκλαντές: 8,7 χρόνια
Ο ρόλος της οικονομίας και της ισότητας των φύλων
Οι ερευνητές εξέτασαν και τους παράγοντες που επηρεάζουν τη διαφορά ηλικίας.
Δύο μεταβλητές ξεχώρισαν:
- το κατά κεφαλήν ΑΕΠ
- και ένας δείκτης ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, χώρες με υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης και εισοδήματος έχουν μικρότερη διαφορά ηλικίας στα ζευγάρια. Αντίθετα, σε χώρες με έντονη ανισότητα των φύλων, οι ηλικιακές διαφορές είναι σημαντικά μεγαλύτερες.
Συμπέρασμα
Η μελέτη προσφέρει μια μοναδική ματιά στις κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες που διαμορφώνουν τις ανθρώπινες σχέσεις. Η ηλικία φαίνεται να παραμένει ένας παράγοντας εξουσίας και κοινωνικής δομής και όχι απλώς ένα αριθμητικό δεδομένο.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία, η διαφορά ηλικίας στα ζευγάρια δεν είναι τυχαία, αλλά αντικατοπτρίζει βαθύτερες κοινωνικές πραγματικότητες και ανισότητες.