Η ώρα των χριστουγεννιάτικων δώρων έφτασε και χιλιάδες γονείς είναι αντιμέτωποι με οικονομικά και ηθικά διλήμματα για να ικανοποιήσουν τις ευχές των παιδιών τους για πολλά παιχνίδια.
Πολλοί γονείς μπορεί να αισθάνονται πίεση να γεμίσουν τα σπίτια τους με παιχνίδια, ειδικά αυτή την εποχή του χρόνου, για να δώσουν χαρά στα παιδιά τους. Όμως, μετά από έρευνα για το θέμα με την ομάδα της στο Πανεπιστήμιο του Τολέδο, η Alexia Metz, καθηγήτρια εργοθεραπείας, έμαθε ότι η ύπαρξη λιγότερων παιχνιδιών είναι καλύτερη επιλογή για τα παιδιά.
Η αμερικανική εφημερίδα, Washington Post, μίλησε με ειδικούς στην παιδική ανάπτυξη για να καταλάβει πώς το παιχνίδι βοηθά τον εγκέφαλο των παιδιών να γίνει πιο δημιουργικός και ευέλικτος και να μάθει σημαντικές δεξιότητες όπως η επίλυση προβλημάτων και η συνεργασία. Ένα από τα συμπεράσματα είναι ότι η ύπαρξη λιγότερων παιχνιδιών οδηγεί σε βαθύτερη ενασχόληση με το καθένα από αυτά, γεγονός που προάγει τη δημιουργική σκέψη.
Τα νήπια είναι προγραμματισμένα να εξερευνούν και να ψάχνουν ευκαιρίες
«Αυτό που τα νήπια είναι προγραμματισμένα να κάνουν είναι να εξερευνούν το περιβάλλον τους και να βλέπουν τι είδους ευκαιρίες υπάρχουν», δήλωσε η Metz. Σε ένα δωμάτιο γεμάτο παιχνίδια, θα θέλουν να ασχοληθούν με κάθε ένα από αυτά, αλλά αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν θα ασχοληθούν σε βάθος με κανένα από αυτά.
Η Metz, η οποία επίσης παρακολουθούσε ασθενείς ως εργοθεραπεύτρια άρχισε να ενδιαφέρεται για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο τα παιδιά αλληλεπιδρούν με τα παιχνίδια τους αφού άκουσε ανησυχίες από γονείς ότι τα νήπια τους δεν έπαιζαν ποτέ με ένα μόνο παιχνίδι για πολύ καιρό. Μετακινούνταν γρήγορα από το ένα παιχνίδι στο άλλο, χωρίς ποτέ να επενδύουν αρκετό χρόνο σε κάποιο από αυτά.
Λόγω των γνώσεών της στις νευροεπιστήμες και την παιδική ανάπτυξη, η Metz υποψιάστηκε ότι ίσως το περιβάλλον ήταν ο οδηγός αυτής της συμπεριφοράς. Για να ελέγξουν αυτή την υπόθεση, η Metz και μια ομάδα ερευνητών έβαλαν μια ομάδα νηπίων να έρθει να παίξει στο εργαστήριό τους.
Έβαλαν κάθε νήπιο να παίξει κάτω από δύο διαφορετικά σενάρια: στο ένα πρόσφεραν τέσσερα παιχνίδια και στο άλλο 16.
Σε ένα δωμάτιο με λιγότερα παιχνίδια, τα νήπια κάθισαν και ασχολήθηκαν βαθύτερα με το κάθε παιχνίδι, αλληλεπιδρώντας με το ίδιο αντικείμενο για περισσότερη ώρα και με περισσότερους τρόπους. Μπορεί πρώτα να πατούσαν ένα κουμπί και στη συνέχεια να τραβούσαν έναν μοχλό. Στη συνέχεια το γύριζαν ανάποδα ή στο πλάι. Αν έπαιζαν με ένα φορτηγό, δεν θα το έριχναν απλώς, θα το έριχναν, θα το στοιβάζανε, θα το αναποδογύριζαν, θα το έκαναν να καλπάζει σαν άλογο, με άλλα λόγια, θα προσποιούνταν ότι έπαιζαν και με κάτι άλλο.
Όταν υπήρχαν περισσότερα παιχνίδια, τα νήπια περνούσαν λιγότερο χρόνο με το καθένα από αυτά και δοκίμαζαν λιγότερα πράγματα.
Τα απλά παιχνίδια προσφέρουν πιο ποιοτική ψυχαγωγία
Η Heather Kuhaneck, εργοθεραπεύτρια και καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Southern Connecticut State University που μελετά το παιχνίδι, το παρομοίασε με την εμπειρία του να δίνεις σε ένα μικρό παιδί ένα παιχνίδι ως δώρο, αλλά να διαπιστώνεις ότι ενδιαφέρεται περισσότερο για το χαρτί περιτυλίγματος και το κουτί, παρά για το δώρο αυτό καθ' αυτό.
Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ένα κουτί δίνει περισσότερες επιλογές: Θα μπορούσε να είναι ένα σπίτι, ή ένα καπέλο, ή μια ράμπα για ένα αυτοκινητάκι. Τα απλούστερα παιχνίδια (και τα λιγότερα παιχνίδια) αφήνουν χώρο για ποιοτικότερο παιχνίδι.
Η Kuhaneck δήλωσε ότι παρόμοιες αρχές ισχύουν και για τα μεγαλύτερα παιδιά.
«Για τα μεγαλύτερα παιδιά, ειλικρινά, το καλύτερο είδος παιχνιδιού είναι να βρίσκονται έξω στη φύση», είπε. «Τα παιδιά θα φτιάξουν τα δικά τους παιχνίδια και θα διασκεδάσουν με τα πράγματα που βρίσκουν. Αυτό προτρέπει τη δημιουργικότητά τους ανάλογα με το τι είναι διαθέσιμο στη φύση που τυχαίνει να είναι κοντά».
Για τη Metz, η έρευνά της σχετικά με τα νήπια και τα παιχνίδια, την οποία διεξήγαγε το 2017, άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο αναθρέφει τα δικά της παιδιά, ειδικά κατά τη διάρκεια των διακοπών. Η ίδια και η οικογένειά της άρχισαν να εστιάζουν περισσότερο σε εμπειρίες, όπως ένας διαγωνισμός κατασκευής σπιτιού από μελομακάρονα ή μια πεζοπορία, αντί για «ένα σωρό πράγματα που αργότερα γεμίζουν ντουλάπες, ντουλάπια και συρτάρια».
Εναλλαγή παιχνιδιών
Η Metz και η Kuhaneck αναγνωρίζουν ότι αυτό δεν είναι εύκολο. «Δεν θα ήθελα να ερμηνευτεί ότι τα παιδιά μπορούν να έχουν μόνο τέσσερα παιχνίδια», δήλωσε η Metz. Υπάρχουν συγκεκριμένα πράγματα που μπορεί να κάνει για να μειώσει τα παιχνίδια ένας γονιός.
Λόγω του πόσο γρήγορα αναπτύσσονται τα μικρά παιδιά, τα περσινά παιχνίδια θα φαίνονται ολοκαίνουργια. Τα παιδιά θα μπορέσουν να εξερευνήσουν παίζοντας μαζί τους με νέους τρόπους, σημειώνει το ρεπορτάζ της Washington Post.
«Έξι μήνες αργότερα, είναι ένα εντελώς νέο νήπιο. Έχουν ένα εντελώς νέο σύνολο δεξιοτήτων και μια εντελώς νέα άποψη για τον κόσμο», δήλωσε η Metz. «Έτσι, αυτό το «παλιό» παιχνίδι μπορεί να τους προσφέρει νέες ευκαιρίες που δεν είχαν την τελευταία φορά όταν πρωτοασχολήθηκαν μαζί του.
Συνέστησε ακόμα και την ανταλλαγή παιχνιδιών με μια άλλη οικογένεια. «Ακολουθήστε το ένστικτό σας, γιατί εσείς γνωρίζετε καλύτερα το παιδί σας», δήλωσε η Metz. «Αν δείχνουν συγκλονισμένα, φρενήρη, αποδιοργανωμένα … βάλτε τα πράγματα στην άκρη για λίγο»
Παιχνίδια που διαρκούν
Η Elizabeth Mahon, ιδρύτρια του παιδικού καταστήματος Three Littles στην Ουάσινγκτον, προτείνει την αναζήτηση παιχνιδιών που είναι φτιαγμένα για να διαρκούν, όχι μόνο όσον αφορά τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένα, αλλά και όσον αφορά το πόσα πράγματα μπορούν να κάνουν τα παιδιά με αυτά.
Προτείνει παιχνίδια που καλύπτουν ένα ευρύ ηλικιακό φάσμα, ώστε τα παιδιά να μην τα ξεπερνούν γρήγορα, και στη συνέχεια να τα εναλλάσσουν ώστε να μην τα βαριούνται. Αυτό μειώνει επίσης τα απορρίμματα, δήλωσε η Mahon.
Η Kuhaneck είπε οι γονείς να αναζητούν παιχνίδια που ενθαρρύνουν πολλά διαφορετικά είδη παιχνιδιού. Πρότεινε ως καλό παράδειγμα τα τουβλάκια ή άλλα παιχνίδια κατασκευών. «Τα τουβλάκια μπορούν να γίνουν οτιδήποτε».
Τα παιχνίδια δεν χρειάζονται πολλά κουδούνια και σφυρίχτρες, δήλωσε η Sudha Swaminathan, καθηγήτρια και διευθύντρια του Κέντρου Εκπαίδευσης για την Πρώιμη Παιδική Ηλικία στο Eastern Connecticut State University, η οποία εκπόνησε μια μελέτη για τα καλύτερα παιχνίδια για την ανάπτυξη των παιδιών κάθε χρόνο επί μια δεκαετία.
«Το παιχνίδι μπορεί να έχει σχεδιαστεί για μια συγκεκριμένη χρήση, αλλά στη συνέχεια τα παιδιά με την έμφυτη περιέργειά τους, τη δημιουργικότητά τους και το δικό τους αναπτυξιακό επίπεδο θα αλληλεπιδράσουν με το παιχνίδι με τρόπους που εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε σκεφτεί ποτέ», δήλωσε η Swaminathan. «Ένα καροτσάκι μπορεί ξαφνικά να γίνει καρότσι για ψώνια ή ένα τουβλάκι μπορεί ξαφνικά να γίνει τηλέφωνο».
Η Swaminathan δήλωσε ότι πολλές από αυτές τις αρχές ισχύουν και για τους ενήλικες. Στη δική της τάξη ως καθηγήτρια, συχνά ξεκινάει ζητώντας από τους φοιτητές της να παίξουν ελεύθερα για να μπουν σε ένα δημιουργικό χώρο στο μυαλό τους. «Φτάνουμε κατά κάποιον τρόπο σε αυτό χωρίς προδιαγεγραμμένα μονοπάτια», είπε.
Προτεραιότητα στην έξοδο
«Τα παιχνίδια μπορεί να μην είναι τόσο σημαντικά», δήλωσε η Kuhaneck. Τα παιδιά είναι πολυμήχανα και δημιουργικά. «Αν δεν είχαν παιχνίδια, θα έβρισκαν έναν τρόπο να παίξουν με ό,τι βρισκόταν έξω».
Η Kuhaneck δεν είναι μεγάλος οπαδός των οθονών ή των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, εν μέρει επειδή υπάρχουν λιγότεροι τρόποι να παίξει κανείς με αυτά, σημειώνεται στο αμερικανικό δημοσίευμα.
«Το παιχνίδι που απαιτεί κάποια δημιουργικότητα και επίλυση προβλημάτων, πράγματα που είναι λίγο πιο ανοιχτά», δήλωσε η Kuhaneck, θα εξυπηρετήσει καλύτερα τα παιδιά μακροπρόθεσμα.