Μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Τόκιο έκανε μια απροσδόκητη ανακάλυψη σχετικά με την προέλευση των γκρίζων μαλλιών, η οποία φαίνεται να συνδέεται με έναν φυσικό μηχανισμό άμυνας ενάντια στον καρκίνο.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Cell Biology, υποστηρίζει ότι η απώλεια χρωστικής στα μαλλιά μπορεί να λειτουργεί ως μορφή κυτταρικής προστασίας απέναντι στις γενετικές βλάβες.
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε πειραματικά μοντέλα ποντικών, εξέτασε τη συμπεριφορά των βλαστοκυττάρων των τριχοθυλακίων όταν εκτίθενται σε διαφορετικούς τύπους βλαβών του DNA. Οι ειδικοί παρατήρησαν ότι όταν αυτά τα κύτταρα υφίστανται ρήξεις στις αλυσίδες του DNA, σταματούν να αναγεννώνται και μετατρέπονται σε διαφοροποιημένα κύτταρα — μια διαδικασία που οδηγεί στο γκριζάρισμα των μαλλιών.
Αυτή η αντίδραση, γνωστή ως «διαφοροποίηση που συνδέεται με τη γήρανση» (differentiation coupled with senescence), εμποδίζει τα κατεστραμμένα κύτταρα να συνεχίσουν να διαιρούνται και, συνεπώς, αποτρέπει την πιθανή δημιουργία όγκων.
Ένας βιολογικός μηχανισμός άμυνας
Η καθηγήτρια Έμι Νισιμούρα, συν-συγγραφέας της μελέτης, υπογράμμισε τη διττή φύση της κυτταρικής διαδικασίας σε δελτίο Τύπου: «Ο ίδιος πληθυσμός βλαστοκυττάρων μπορεί να ακολουθήσει αντίθετες πορείες (εξάντληση ή πολλαπλασιασμό), ανάλογα με τον τύπο του στρες και τα σήματα του μικροπεριβάλλοντος».
Με αυτόν τον τρόπο, τα γκρίζα μαλλιά και το μελάνωμα θα μπορούσαν να θεωρηθούν διαφορετικά αποτελέσματα της ίδιας κυτταρικής απόκρισης απέναντι στη γενετική επιβάρυνση.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν τα κύτταρα εκτίθενται σε ορισμένους καρκινογόνους παράγοντες, μπορούν να παρακάμψουν αυτή τη διαδικασία και να διατηρήσουν την ικανότητά τους να ανανεώνονται. Ωστόσο, αυτή η «επιλογή» αυξάνει τον κίνδυνο ανεξέλεγκτου πολλαπλασιασμού, αποδεικνύοντας την εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στη γήρανση των μαλλιών και την πρόληψη του καρκίνου.
Κατά συνέπεια, η εμφάνιση των γκρίζων μαλλιών μπορεί να ερμηνευθεί ως σημάδι ότι οι φυσικοί αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού λειτουργούν σωστά.
Σχέση μεταξύ γήρανσης και κυτταρικής προστασίας
Η ερευνητική ομάδα υπογραμμίζει ότι τα αποτελέσματά της δεν σημαίνουν πως τα γκρίζα μαλλιά προλαμβάνουν την εμφάνιση καρκίνου, αλλά αντικατοπτρίζουν μια προσαρμοστική αντίδραση του οργανισμού στη βλάβη του DNA.
Η διαδικασία αυτή δείχνει πώς το σώμα δίνει προτεραιότητα στη γενετική σταθερότητα έναντι της αναγέννησης της χρωστικής των μαλλιών, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί τα γκρίζα μαλλιά εμφανίζονται συνήθως σε φάσεις αυξημένης έκθεσης σε κυτταρικό και περιβαλλοντικό στρες.
Αν και η μελέτη πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά σε ζώα, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι τα ευρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που συνδέουν τη γήρανση, την κυτταρική γήρανση και τον καρκίνο στους ανθρώπους.
Η κατανόηση αυτών των συνδέσεων θα μπορούσε να ανοίξει νέους δρόμους έρευνας στη αναγεννητική ιατρική και στην πρόληψη του καρκίνου, προσφέροντας μια πιο σύνθετη και βαθιά οπτική για τη βιολογική διαδικασία που οδηγεί στην εμφάνιση των γκρίζων μαλλιών.