Στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου οι ομπρέλες χρησιμοποιούνται για την προστασία των ανθρώπων από τη βροχή ή τον ήλιο, όμως στην Ιαπωνία υπάρχει και μία διαφορετική χρήση.
Σύμφωνα με τον Τατσούο Ντανιγίο, ομότιμο καθηγητή ανθρωπιστικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Beppu στην επαρχία Οΐτα , η ιαπωνική παράδοση υποστηρίζει ότι ορισμένα αντικείμενα, μεταξύ αυτών και η ομπρέλες, μπορούν να χρησιμεύσουν ως Yorishiro, δηλαδή ως αντικείμενα που προσελκύουν θεούς ή πνεύματα.
Η πρώτη εμφάνιση ομπρέλας στην Ιαπωνία και ο ιδιαίτερος συμβολισμός
Οι ομπρέλες εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Ιαπωνία μεταξύ του 9ου και του 11ου αιώνα, αλλά αντί να προστατεύουν τους ανθρώπους από τις καιρικές συνθήκες, χρησίμευαν ως σύμβολα πνευματικής ή πολιτικής εξουσίας.
Οι πρώτες ομπρέλες, όπως η sashikake-gasa με μακρύ χερούλι, προορίζονταν για θρησκευτικές και πολιτικές προσωπικότητες και τις κρατούσαν υπηρέτες πάνω από την ελίτ.
«Οι Ιάπωνες έχουν την τάση να σκέφτονται με έναν ανιμιστικό τρόπο», δήλωσε ο Ντανιγίο στο BBC και συνέχισε: «Το κυκλικό σχήμα της ομπρέλας, που μοιάζει με το σχήμα μιας ψυχής, και η λαβή, που μοιάζει με κολώνα θεωρούνταν ως ένα προσβάσιμο μέρος για να κατέβει μια ψυχή».
Επιπλέον, σημειώνει ότι μέχρι τον 12ο αιώνα οι ομπρέλες άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρύτερα από το ευρύ κοινό και κατά τη διάρκεια των επόμενων αιώνων η πνευματική τους σημασία παρέμεινε.
Τα φεστιβάλ στην Ιαπωνία που αναδεικνύουν την «πνευματική σημασία» της ομπρέλας
Η ίδια πνευματική σημασία ζωντανεύει σήμερα σε φεστιβάλ σε όλη την Ιαπωνία. Στο Γιασουράι Ματσούρι του Κιότο, που διοργανώνεται κάθε χρόνο τη δεύτερη εβδομάδα του Απριλίου, πιστεύεται ότι οι ομπρέλες διακοσμημένες με λουλούδια απομακρύνουν τις ασθένειες και τις αρρώστιες από τους ανθρώπους.
Στο φεστιβάλ Χακάτα Ντοντάκου, που πραγματοποιείται κάθε 3-4 Μαΐου στη βόρεια πόλη της Φουκουόκα, τεράστια καβαμπόκο (kasaboko) παρελαύνουν στους δρόμους. Λέγεται ότι το να περάσει κανείς από κάτω τους φέρνει ευλογίες καλής υγείας και καλής τύχης.
Και στο νησί Οκινοσίμα της επαρχίας Κότσι, κάθε 13-16 Αυγούστου οι κάτοικοι δημιουργούν ζωηρά διακοσμημένες κατασκευές από ομπρέλες για να φιλοξενήσουν τα πνεύματα των πρόσφατα αποθανόντων κατά τη διάρκεια του ετήσιου φεστιβάλ Ομπόν.
Κάθε δύο χρόνια, τη νύχτα της 16ης Αυγούστου, αυτές οι ομπρέλες μεταφέρονται σε έναν τελετουργικό χορό γύρω από μια κεντρική πλατφόρμα, οδηγώντας συμβολικά τα πνεύματα με ασφάλεια πίσω στον κόσμο των πνευμάτων.
Έμπνευση για υπερφυσικές φιγούρες στην Ιαπωνία
Οι ομπρέλες έχουν εμπνεύσει ακόμη και μία από τις πιο αναγνωρίσιμες υπερφυσικές φιγούρες της Ιαπωνίας, που είναι γνωστά ως kasa yokai (μτφρ. πνεύμα της ομπρέλας).
Αυτά τα υπερφυσικά πνεύματα εμφανίζονται σε ιστορικά έργα τέχνης, όπως η Νυχτερινή Παρέλαση των Μυριάδων Γκόμπλιν, όπου ζωντανεύουν εγκαταλελειμμένα οικιακά αντικείμενα.
Συχνά απεικονίζονται με ένα μόνο μάτι και ιδιόμορφα χαρακτηριστικά, τα kasa yokai αντικατοπτρίζουν την ανιμιστική πεποίθηση της Ιαπωνίας ότι ακόμη και τα αντικείμενα μπορούν να έχουν πνεύμα, ειδικά αυτά που έχουν χρησιμοποιηθεί, αγαπηθεί και τελικά απορριφθεί.
Οι ταξιδιώτες που ενδιαφέρονται για την ιστορία και τη χειροτεχνία των παραδοσιακών ομπρελών της Ιαπωνίας μπορούν να τις εξερευνήσουν από πρώτο χέρι σε εργαστήρια και μουσεία σε όλη τη χώρα.
Έτσι, την επόμενη φορά που θα ανοίξετε μια ομπρέλα στην Ιαπωνία, ειδικά μια παραδοσιακή wagasa, θυμηθείτε ότι μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο από το να σας κρατάει στεγνούς.