Ένα άκρως πρωτοποριακό σπίτι έφτιαξαν η ακτιβίστρια Έντνα Ντάντας και η κόρη της Μαρία Γκαμπριέλι στη Βραζιλία, χρησιμοποιώντας απορρίμματα, μεταξύ των οποίων και 8.000 γυάλινες φιάλες.
Η κατοικία στο νησί Ιταμαράκα, γνωστή και ως Casa de Sal (μτφρ. Σπίτι του Αλατιού) αποτελεί μια τολμηρή πράξη περιβαλλοντικής αντίστασης και καινοτομίας, σε μια χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα διαχείρισης αποβλήτων.
Η κατασκευή διήρκεσε δύο χρόνια και υλοποιήθηκε με ελάχιστους οικονομικούς πόρους, αλλά μεγάλη αφοσίωση. Οι φιάλες, που διαφορετικά θα κατέληγαν σε χωματερές ή στο θαλάσσιο περιβάλλον, χρησιμοποιήθηκαν ως τοίχοι, προσφέροντας θερμομόνωση, φυσικό φωτισμό και μοναδική αισθητική.
Οι γυναίκες συγκέντρωσαν τα υλικά από παραλίες και σκουπιδότοπους, ευαισθητοποιώντας την τοπική κοινότητα για το πρόβλημα του πλαστικού και του γυαλιού.
Από τη second hand μπουτίκ στο «Σπίτι του Αλατιού»
Η Έντνα και η Μαρία κατάγονται από το εσωτερικό του Περναμπούκο, μια περιοχή γνωστή για το ξηρό κλίμα και την αγροτική ζωή. Η οικολογική τους συνείδηση έχει ρίζες στην παράδοση.
«Η γιαγιά μου, η Σεβερίνα, μάς δίδαξε να αξιοποιούμε και να επαναχρησιμοποιούμε ό,τι έχουμε. Μάς μύησε στην ιδέα της φροντίδας για το περιβάλλον πολύ πριν γίνει μόδα», είπε συγκινημένη η 27χρονη Μαρία στο Marie Claire.
Το 2014, οι δύο γυναίκες ίδρυσαν τη «Cabrochas», ένα βιώσιμο brand που ξεκίνησε ως second hand μπουτίκ και εξελίχθηκε σε πηγή οικονομικής ανεξαρτησίας.
Το 2019 μετακόμισαν στη φυσικά προικισμένη αλλά παραμελημένη Περιβαλλοντικά Προστατευόμενη Περιοχή της Praia do Sossego, στην Ίλια ντε Ιταμαρακά. Εκεί ήρθαν αντιμέτωπες με μια σκληρή πραγματικότητα: ρύπανση, εγκατάλειψη και ρατσισμός απέναντι στις παραδοσιακές κοινότητες.
Η απάντησή τους ήταν δημιουργική και ριζοσπαστική. Άρχισαν να μετατρέπουν σημεία παράνομης απόρριψης σκουπιδιών σε κήπους. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, ανακάλυψαν πως το πιο συχνό απόβλητο στην περιοχή ήταν τα γυάλινα μπουκάλια. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα της «Casa de Sal».
Η κατασκευή ξεκίνησε την Πρωτομαγιά του 2020, και μέσα σε δύο χρόνια είχαν ολοκληρωθεί τα επτά δωμάτια του σπιτιού. Η αρχιτεκτονική της κατοικίας είναι πρωτοποριακή: τα μπουκάλια τοποθετήθηκαν κάθετα, γεγονός που προσφέρει εξαιρετική φωτεινότητα και έναν μοναδικό σχεδιασμό. Παράλληλα, χρησιμοποιήθηκαν ξύλα και έπιπλα που είχαν απορριφθεί. «Είναι μια μορφή λαϊκής αρχιτεκτονικής, ένα έργο τέχνης, αλλά και ένα λειτουργικό σπίτι», λέει η Γκαμπριέλι με υπερηφάνεια.
Σήμερα, έχουν επαναχρησιμοποιήσει περισσότερα από 13.000 μπουκάλια, με 8.000 να έχουν ενσωματωθεί στο ίδιο το σπίτι και τα υπόλοιπα σε τέσσερις οικολογικούς κάδους συλλογής απορριμμάτων. Υπολογίζεται ότι έχουν ανακτήσει περίπου 8 τόνους γυαλιού. Η δράση τους έχει ήδη επεκταθεί σε άλλες κοινότητες στην περιφέρεια του Ρεσίφε, και στόχος τους είναι να εμπνεύσουν παρόμοια εγχειρήματα σε άλλες περιοχές.
«Το Σπίτι του Αλατιού»: Ένα σύμβολο μεταμόρφωσης του προβλήματος σε λύση
Παράλληλα, το σπίτι λειτουργεί ως πολυχώρος εκπαίδευσης και πολιτισμού για τοπικούς κατοίκους, φιλοξενώντας εργαστήρια ανακύκλωσης και βιώσιμης διαβίωσης.
Η «Σπίτι του Αλατιού» δεν είναι απλώς μια οικολογική κατοικία. Eίναι ένα σύμβολο μεταμόρφωσης των «σκουπιδιών» σε καταφύγιο και του προβλήματος σε λύση.
Το παράδειγμα της Έντνα και της Μαρία αναδεικνύει τη σημασία της δράσης σε τοπικό επίπεδο και την ανάγκη για βιώσιμες πολιτικές διαχείρισης αποβλήτων στη Βραζιλία και παγκοσμίως.