Η τάση αυτή, που αρχικά συνδέθηκε με επαγγελματίες διακοσμητές εσωτερικών χώρων και χώρους φιλοξενίας, έχει πλέον περάσει δυναμικά στον κόσμο των social media και σε ιστότοπους χειροποίητων ή vintage προϊόντων, όπως το Etsy.
Τα τελευταία χρόνια, καθώς οι κοινωνικές πλατφόρμες διαμορφώνουν όχι μόνο τις αγοραστικές μας συνήθειες αλλά και την αισθητική μας, μια ιδιαίτερη τάση έχει αρχίσει να ξεχωρίζει: το λεγόμενο "Book by the Meter" ή στα ελληνικά «Βιβλία με το μέτρο».
Πρόκειται για την αγορά βιβλίων όχι με βάση το περιεχόμενο, αλλά κυρίως για διακοσμητικούς σκοπούς, με το κριτήριο να είναι η εμφάνιση και ο όγκος. Η ιδέα είναι απλή: αγοράζεις βιβλία σε ποσότητα που υπολογίζεται ανά μέτρο μήκους ραφιού, ώστε να γεμίσεις βιβλιοθήκες, βιτρίνες ή άλλους χώρους.
Η τάση αυτή, που αρχικά συνδέθηκε με επαγγελματίες διακοσμητές εσωτερικών χώρων και χώρους φιλοξενίας, έχει πλέον περάσει δυναμικά στον κόσμο των social media και σε ιστότοπους χειροποίητων ή vintage προϊόντων, όπως το Etsy. Εκεί, πολλοί πωλητές προσφέρουν "πακέτα" βιβλίων που ταιριάζουν σε συγκεκριμένη παλέτα χρωμάτων, στυλ ή εποχή έκδοσης, με στόχο να προσδώσουν σε έναν χώρο ατμόσφαιρα, κύρος και αισθητική συνοχή.
Από την κλασική βιβλιοθήκη στην αισθητική βιτρίνας
Η έννοια της βιβλιοθήκης ως επίπλου γεμάτου με αναγνώσιμα βιβλία έχει αλλάξει σημαντικά. Στον κόσμο του book by the meter, τα βιβλία μετατρέπονται σε διακοσμητικά αντικείμενα. Στην πραγματικότητα, αυτή η προσέγγιση δεν είναι εντελώς καινούρια. Πολυτελή ξενοδοχεία, εστιατόρια και λέσχες από τον 19ο αιώνα και μετά χρησιμοποιούσαν "σκηνικά βιβλία" για να δημιουργήσουν μια αίσθηση καλλιέργειας. Σήμερα, η ίδια λογική επιστρέφει με νέα ένταση, λόγω της διάδοσης των social media και της εμμονής μας με την εικόνα.
Ο ρόλος των social media
Πλατφόρμες όπως το Instagram, το Pinterest και το TikTok έδωσαν μεγάλη ώθηση στην τάση του book by the meter. Στο Instagram, influencers που ειδικεύονται στη διακόσμηση παρουσιάζουν βίντεο με γρήγορες μεταμορφώσεις χώρων, όπου η τοποθέτηση "ταιριασμένων" βιβλίων αλλάζει την ατμόσφαιρα ενός δωματίου μέσα σε δευτερόλεπτα. Στο TikTok, η τάση εμφανίζεται κυρίως μέσα από τα λεγόμενα satisfying restock videos, όπου δημιουργοί δείχνουν την τοποθέτηση ολόκληρων σειρών βιβλίων σε ράφια, συχνά ομαδοποιημένα ανά χρώμα, μέγεθος ή υφή εξωφύλλου.
Στο Pinterest, η αισθητική του "color-coordinated bookshelf" (βιβλιοθήκη με βιβλία σε αποχρώσεις του ίδιου χρώματος) είναι δημοφιλής εδώ και χρόνια, αλλά πλέον οι χρήστες αναζητούν έτοιμα πακέτα βιβλίων προς αγορά. Η εικόνα κυριαρχεί: σε μια εποχή όπου οι φωτογραφίες και τα βίντεο κοινοποιούνται μαζικά, το περιεχόμενο των βιβλίων συχνά περνά σε δεύτερη μοίρα. Η οπτική αρμονία και η "Instagrammable" εμφάνιση έχουν προτεραιότητα.
Στο Etsy, η τάση έχει πάρει ιδιαίτερες διαστάσεις. Πωλητές από όλο τον κόσμο προσφέρουν πακέτα vintage βιβλίων, συχνά δεμένα με κορδέλες ή τοποθετημένα σε θεματικές σειρές.
Οι αγοραστές περιλαμβάνουν από διακοσμητές εσωτερικών χώρων μέχρι απλούς χρήστες που θέλουν να αναβαθμίσουν την εμφάνιση του σαλονιού τους. Ειδικά σε χώρους Airbnb ή boutique ξενοδοχείων, το book by the meter λειτουργεί ως οικονομικός και άμεσος τρόπος για να δοθεί η αίσθηση της κουλτούρας και του κύρους.
Οι κριτικές, οι αντιδράσεις και η εμπορική διάσταση
Όπως κάθε τάση, έτσι και αυτή έχει τους υποστηρικτές και τους επικριτές της. Οι υποστηρικτές τονίζουν ότι τα βιβλία, ακόμη και αν δεν διαβάζονται, έχουν πολιτιστική και αισθητική αξία. Επίσης, θεωρούν πως η παρουσία τους σε έναν χώρο μπορεί να εμπνεύσει την ανάγνωση, έστω και έμμεσα. Οι επικριτές βλέπουν την τάση ως επιφανειακή και κενή περιεχομένου, υποστηρίζοντας ότι υποβαθμίζει την πνευματική αξία του βιβλίου, μετατρέποντάς το απλώς σε "σκηνικό".
Ένα ακόμη ζήτημα που προκύπτει αφορά την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση. Πολλοί πωλητές στο Etsy και αλλού αγοράζουν παλιά βιβλία που αλλιώς θα κατέληγαν σε κάδους και τους δίνουν μια δεύτερη ζωή. Από αυτή την άποψη, η τάση συμβάλλει στη διάσωση έντυπου υλικού.
Η αγορά του book by the meter έχει σημαντικές οικονομικές προεκτάσεις. Για τους πωλητές, είναι ένας τρόπος να αξιοποιήσουν στοκ παλιών βιβλίων με μικρή εμπορική αξία ως ανάγνωσμα. Για τις πλατφόρμες όπως το Etsy, πρόκειται για μια κατηγορία προϊόντων με χαμηλό κόστος κτήσης και σχετικά υψηλή τιμή πώλησης, ειδικά αν ληφθεί υπόψη η αξία που δίνεται στην αισθητική παρουσίαση. Για τους αγοραστές, προσφέρει μια προσιτή λύση για εντυπωσιακή διακόσμηση χωρίς να απαιτείται επένδυση σε σπάνια ή συλλεκτικά βιβλία.
Η τάση του book by the meter φανερώνει πόσο η εποχή μας συνδυάζει το παλιό με το νέο, το πολιτιστικό με το εμπορικό, το περιεχόμενο με την εμφάνιση. Είτε την βλέπει κανείς ως αισθητική αναβάθμιση είτε ως επιφανειακή μόδα, δεν μπορεί να αρνηθεί ότι αντανακλά τις σύγχρονες συνήθειες κατανάλωσης και διακόσμησης.
Σε έναν κόσμο όπου η εικόνα έχει τόσο μεγάλη σημασία, τα βιβλία – ακόμα κι όταν δεν ανοίγονται ποτέ – συνεχίζουν να αφηγούνται ιστορίες. Μπορεί να μην είναι οι ιστορίες που βρίσκονται γραμμένες στις σελίδες τους, αλλά είναι σίγουρα ιστορίες για το πώς ζούμε, τι επιλέγουμε να δείχνουμε και πώς τοποθετούμε τον εαυτό μας στην οπτική αφήγηση των social media.