H υπογονιμότητα έχει αναγνωριστεί στην ΕΕ ως πρόβλημα δημόσια υγείας με σημαντικές κοινωνικές προεκτάσεις.
Περίπου 1 στα 4 ζευγάρια το αντιμετωπίζει
Ως υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία ενός ζευγαριού να αποκτήσει τέκνο ύστερα από τουλάχιστον ένα χρόνο συστηματικών σεξουαλικών επαφών, χωρίς προφύλαξη και χρήση αντολλυπτικών μέσων. Δεν πρέπει να ταυτίζεται με την στειρότητα που αφορά την απόλυτη αδυναμία σύλληψης.
Σύμφωνα με στοιχεία που δίνει το Ερυρωκοινοβούλιο, 1 στα 4 ζευγάρια παγκοσμίως εκτιμάται ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες όσον αφορά στη σύλληψη ή/και στον τοκετό. Το ποσοστό είναι πολύ μεγάλο και επιβεβαιώνεται ότι το πρόβλημα της υπογονιμότητας ταλανίζει εκατομμύρια ζευγάρια που φιλοδοξούν να κάνουν παιδί.
Το Ευρωκοινοβούλιο μπροστά
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναγνωρίσει ότι πρόκειται και για κοινωνικό πρόβλημα, πέρα από ζήτημα δημόσιας υγείας. Στη μεγάλη εικόνα, η υπογονιμότητα συνδέεται με την υπογεννητικότητα και το δημογραφικό πρόβλημα στην Ευρώπη. Υπενθυμίζεται ότι η γηραιά ήπειρος είναι πράγματι γηραία, καθώς χρόνο με το χρόνο ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός συρρικνώνεται, οι γεννήσεις μειώνονται και ο ευρωπαϊκός πληθυσμός ανανεώνεται πολύ αργά.
Μέχρι πριν κάποια χρόνια η αδυναμία τεκνοποίησης περιορίζονταν ως πρόβλημα των γυναικών. Οι σύγχρονες προσεγγίσεις όμως, με τη βοήθεια της επιστημονικής κοινότητας αλλά και η αναγνώριση του κοινωνικού και ψυχολογικού αντικτύπου της υπογονιμότητας και στα δύο φύλα, θέτει το πρόβλημα σε νέα βάση.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, τα ωράρια, οι διατροφικές επιλογές, οι οικονομικές και επαγγελματικές προτεραιότητες και η καθημερινότητα του στρες για εκατομμύρια ανθρώπους και νέα ζυγάρια δεν ευνοούν την δημιουργία οικογένειας. Η υπογονιμότητα μπορεί να οφείλεται σε γυναικείο παράγοντα, σε ανδρικό, και στους δύο ή και σε απροσδιόριστη αιτία.
Οι ΕΕ χρηματοδοτεί έρευνες από τον προϋπολογισμό της σχετικά με την υπογονιμότητα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει καλέσει τις χώρες της ΕΕ να διασφαλίσουν το δικαίωμα των ζευγαριών στην καθολική πρόσβαση σε αγωγές γονιμότητας.
Όπλο η επιστήμη
Στις λύσεις που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας συγκαταλέγονται οι τεχνολογίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ART). Πρόκειται για ιατρικές αγωγές που αφορούν τόσο τα ωάρια της γυναίκας όσο και το σπέρμα του άντρα. Μία από τις πλέον διαδεδομένες τέτοιες τεχνικές είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF).
Οι ART επεμβαίνουν σε ανθρώπινους ιστούς και κύτταρα. Οι κανόνες της ΕΕ έχουν κατοχυρώσει μια εναρμονισμένη ρυθμιστική προσέγγιση όσον αφορά τους ιστούς και τα κύτταρα σε ολόκληρη την Ευρώπη («οδηγία για τους ιστούς και τα κύτταρα»).
Η νομοθεσία αυτή διασφαλίζει ότι εφαρμόζονται υψηλά πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας σε όλη την ΕΕ όταν ασθενείς υποβάλλονται σε αγωγή γονιμότητας. Εφόσον καταφεύγει κάποιος σε ART, κατά πάσα πιθανότητα χρειάζεται και φάρμακα. Η ΕΕ έχει θεσπίσει ένα κεντρικό σύστημα για τον έλεγχο της ποιότητας των φαρμάκων που διατίθενται στην ευρωπαϊκή αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων διενεργεί επιστημονικές αξιολογήσεις και παρακολουθεί την ασφάλεια των φαρμάκων.
Από εκεί και πέρα παραμένει ευθύνη των κυβερνήσεων των κρατών μελών πώς θα στηρίξουν τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν τις συγκεκριμένες προκλήσεις και πώς θα εξασφαλίζουν την πρόσβαση στα εργαλεία και τα μέσα που θα στηρίξουν την υποβοήθηση.