Μία νέα έκθεση για θέματα δημόσιας υγείας έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα, παρουσιάζοντας ένα ιστορικό χαμηλό στα ποσοστά καπνίσματος.
Μία εξειδικευμένη διεθνής ομάδα μελέτης, από καταξιωμένους επιστήμονες σε θέματα υγείας και ιατρούς, εστίασε στον πληθυσμό της Σουηδίας και τις συνήθειές του. Το αξιοσημείωτο στο πόρισμα της έκθεσης είναι ότι τους επόμενους μήνες τα ποσοστά καπνίσματος αναμένεται να αγγίξουν το όριο κάτω του 5%, κάτι που δεν συναντάμε σε καμία άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όμως, ποια ήταν η πρωτοποριακή στρατηγική που ακολούθησε η χώρα και επέφερε την ελαχιστοποίηση των βλαβερών επιπτώσεων του καπνίσματος και την προστασία της ανθρώπινης υγείας; Στην πρόσφατη έκθεση με τίτλο «Η Σουηδική Εμπειρία: ένας οδικός χάρτης για μια κοινωνία χωρίς καπνό» (The Swedish Experience: A roadmap for a smoke-free society), που παρουσιάστηκε στην Στοκχόλμη βρίσκουμε αναλυτική περιγραφή. Στο πλαίσιο αυτής, ο Δρ. Anders Milton - ένας από τους συντάκτες της έκθεσης – ανέφερε χαρακτηριστικά: «Κάθε χρόνο πάνω από 3.400 ζωές δεν χάνονται στη Σουηδία. Εάν όλες οι χώρες της ΕΕ ακολουθούσαν το παράδειγμά της, θα μπορούσαν να έχουν σωθεί περισσότερες από 3,5 εκατομμύρια ζωές την επόμενη δεκαετία».
Ο χρυσός κανόνας
Το σουηδικό μοντέλο συνδυάζει τις συστάσεις της σύμβασης-πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τον έλεγχο του καπνού (FCTC), όπως την απαγόρευση του καπνίσματος σε εσωτερικούς χώρους, ενώ προσθέτει και ένα σημαντικό στοιχείο: την αποδοχή προϊόντων χωρίς καπνό ως λιγότερο επιβλαβείς εναλλακτικές λύσεις.
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά που έκανε η επιστήμονας Δρ. Marewa Glover για την αυστηρή πολιτική που ακολουθούν διάφορες χώρες ανά τον κόσμο όσον αφορά την αποτελεσματικότητά τους, σημειώνοντας: «Οι σημερινοί νεο-απαγορευτικοί νόμοι θα κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό».
Ποια είναι τα οφέλη για τη δημόσια υγεία και την κοινωνία;
Η Σουηδία αποκομίζει σημαντικά οφέλη σε πολλαπλά επίπεδα από την ευέλικτη πολιτική της. Αρχικά, όπως σημειώνεται έχει το χαμηλότερο ποσοστό ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα στην ΕΕ και 41% χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα, όπως άλλωστε αναφέρεται στην αποκαλυπτική έκθεση, το ποσοστό των καπνιστών στη Σουηδία μειώθηκε από 15% σε 5,6% του πληθυσμού σε 15 χρόνια.
«Η Σουηδία έχει μια πολύ επιτυχημένη στρατηγική για τον καπνό που πρέπει να εξαχθεί», επεσήμανε ο καθηγητής Karl Fagerström, ένας εκ των συντακτών της έκθεσης. Και πρόσθεσε με ειλικρίνεια: «Θα ήταν τεράστιο όφελος για τον κόσμο αν περισσότερες χώρες ακολουθούσαν το παράδειγμα της Σουηδίας».
Συμπερασματικά, τονίζεται πως αδιαμφισβήτητα ο καλύτερος και πλέον αποτελεσματικός τρόπος για να μειωθεί η βλάβη από το κάπνισμα είναι μέσω της διακοπής του. Ωστόσο, για τους καπνιστές που δεν μπορούν ή δε θέλουν να το κόψουν, η στροφή σε εναλλακτικά προϊόντα νικοτίνης μπορεί να είναι σωτήρια, όπως με την περίπτωση της Σουηδίας.