«Το καλύτερο αντηλιακό είναι αυτό που είστε πρόθυμοι να εφαρμόζετε και να ξαναβάζετε».
Το καλοκαίρι έρχεται και πολλοί από εμάς θα περάσουμε τώρα πολύ περισσότερο χρόνο απολαμβάνοντας τη φύση, πηγαίνοντας στην παραλία, κολυμπώντας ή κάνοντας πεζοπορία.
Ενώ η έξοδος στην ύπαιθρο είναι απολύτως απαραίτητη για τη σωματική και ψυχική μας υγεία, η προσοχή στις βλαβερές επιπτώσεις της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη υγεία μας. Η ασφαλής έκθεση στον ήλιο περιλαμβάνει τη χρήση αντηλιακού κάθε μέρα, ακόμη και κατά τους υπόλοιπους εννέα μήνες του έτους.
Πώς λειτουργεί το αντηλιακό;
Η χρήση αντηλιακού χρονολογείται από χιλιάδες χρόνια. Ωστόσο, το πώς λειτουργεί και τι κάνει είναι ένα βασικό ερώτημα που πολλοί από εμάς θέτουμε στον εαυτό μας καθώς περιηγούμαστε στο ράφι με τα αντηλιακά στο φαρμακείο. Ευτυχώς, η απάντηση είναι αρκετά απλή.
«Βασικά, η Γη βομβαρδίζεται από το φως του ήλιου, το οποίο έχει διάφορα συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των μήκων κύματος ενέργειας στο υπεριώδες [UV] φάσμα», λέει ο δρ Sameer G. Gupta, δερματολόγος χειρουργός στο Massachusetts Eye and Ear Hospital στη Βοστώνη, στο Popular Science. «Η ιδέα πίσω από τα αντηλιακά είναι να προστατεύουν το δέρμα και το σώμα από μέρος αυτής της ηλιακής ακτινοβολίας. Αυτό το επιτυγχάνουν φιλτράροντας το υπεριώδες φως και άλλα μήκη κύματος».
Αυτές οι ακτίνες μπορούν να βλάψουν το DNA μας και να προκαλέσουν πρόωρη γήρανση στην καλύτερη περίπτωση, και καρκίνο του δέρματος στη χειρότερη. Η χρήση αντηλιακού για να φιλτράρει την ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας στο δέρμα έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία.
«Προλαμβάνει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της γήρανσης, οπότε μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των ηλιακών εγκαυμάτων και, σε κάποιον βαθμό, του μαυρίσματος», λέει η δρ Abigail Waldman, δερματολόγος χειρουργός στο Brigham and Women's Hospital της Βοστώνης, στο Popular Science. «Είναι σημαντικό ότι μπορεί να μειώσει την επίπτωση του καρκίνου του δέρματος κατά περίπου 50%».
Πρέπει να το βάζω κάθε μέρα;
Για ευκολία, η απάντηση είναι: «ναι». Πολλές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η καθημερινή χρήση αντηλιακού, ακόμη και κατά τη διάρκεια του χειμώνα και όταν βρίσκεστε σε εσωτερικούς χώρους, μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος. Το να συνηθίσετε να το βάζετε κάθε μέρα είναι ο καλύτερος κανόνας που πρέπει να ακολουθείτε.
«Η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία είναι 365 ημέρες τον χρόνο», λέει ο δρ Gupta. «Είτε βρέχει, είτε έχει συννεφιά, είτε ο ουρανός είναι εντελώς καθαρός, η υπεριώδης ακτινοβολία περνάει. Γι' αυτό συνιστώ στους ασθενείς μου να χρησιμοποιούν αντηλιακή προστασία, αντηλιακό, όλο τον χρόνο».
Η ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη μετράται με τον Δείκτη UV, μια κλίμακα από 1 έως 11+. Είναι σημαντικό να φοράτε αντηλιακό κάθε μέρα που ο δείκτης UV είναι πάνω από 2. Σύμφωνα με την Waldman, αν είναι χειμώνας και δεν πρόκειται να βγείτε έξω για σκι ή μένετε μέσα όλη την ημέρα και ο δείκτης UV είναι χαμηλότερος, γενικά δεν χρειάζεται να φοράτε αντηλιακό.
«Νομίζω ότι ο λόγος για τον οποίο συνιστάται η καθημερινή χρήση είναι ότι υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας», λέει η δρ Waldman. «Ο δείκτης UV μπορεί να είναι 2 στις 9:00 το πρωί όταν βγαίνετε από το σπίτι, αλλά μπορεί να φτάσει στο 4 στη μέση της ημέρας, ακόμα και αν είναι χειμώνας. Επομένως, γενικά προτιμάται να αποκτήσετε τη συνήθεια και να το χρησιμοποιείτε κάθε μέρα», συνοψίζει.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ των ακτίνων UVA και UVB;
Είναι καλύτερο να αγοράζετε αντηλιακό με την ένδειξη «ευρέος φάσματος», που σημαίνει ότι προστατεύει τόσο από τις ακτίνες UVA όσο και από τις ακτίνες UVB.
«Οι ακτίνες UVB προκαλούν εγκαύματα και συχνότερα καρκίνο του δέρματος, ενώ οι ακτίνες UVA προκαλούν μαύρισμα και μακροπρόθεσμα σημάδια γήρανσης, όπως ρυτίδες, υπερχρωματισμό, αποχρωματισμό και άλλα παρόμοια», εξηγεί η δρ Waldman.
Σύμφωνα με το MD Anderson Cancer Center, οι ακτίνες UVA αποτελούν το 95% όλων των ακτίνων UV που φτάνουν στην επιφάνεια της Γης. Διεισδύουν βαθιά στο δέρμα μας και μπορούν ακόμη και να διαπεράσουν το γυαλί. Βλάπτουν το δέρμα και είναι η κύρια ακτινοβολία που χρησιμοποιείται στα σολάριουμ.
Οι ακτίνες UVA προκαλούν, επίσης, τις περισσότερες μορφές γήρανσης του δέρματος, συμπεριλαμβανομένων των ρυτίδων και βλάπτουν το κολλαγόνο και την ελαστίνη του δέρματος.
Ενώ οι ακτίνες UVB αποτελούν μόνο το υπόλοιπο 5% των ακτίνων UV, έχουν πολύ υψηλή ενέργεια. Δεν διεισδύουν στο δέρμα τόσο βαθιά όσο οι ακτίνες UVA, αλλά μπορούν να βλάψουν σοβαρά τα ανώτερα στρώματα του δέρματος.
Οι ακτίνες UVB βλάπτουν τα κύτταρα του δέρματος και προκαλούν μεταλλάξεις στο DNA που μπορούν τελικά να οδηγήσουν σε μελάνωμα και άλλους τύπους καρκίνου του δέρματος, καθώς και σε καταρράκτη στα μάτια.
Ποιο είναι το καλύτερο αντηλιακό;
«Το καλύτερο αντηλιακό είναι αυτό που είστε διατεθειμένοι να εφαρμόζετε και να ξαναβάζετε», λέει ο δρ Gupta. «Πρέπει να βρείτε ένα που σας αρέσει πραγματικά και που είστε διατεθειμένοι να επαναλαμβάνετε, με ευρεία κάλυψη φάσματος».
Κάθε φιάλη φέρει την ένδειξη SPF ή δείκτης προστασίας από τον ήλιο. Σύμφωνα με τα πρότυπα που έχει θέσει η FDA, ο SPF είναι μια μέτρηση της ποσότητας ηλιακής ενέργειας που απαιτείται για να προκληθεί ηλιακό έγκαυμα στο δέρμα που προστατεύεται με αντηλιακό, σε σχέση με την ποσότητα ηλιακής ενέργειας που απαιτείται για να προκληθεί ηλιακό έγκαυμα στο δέρμα χωρίς αντηλιακό. Όσο αυξάνεται η τιμή του SPF, αυξάνεται γενικά η προστασία από τα ηλιακά εγκαύματα.
Οι καταναλωτές πρέπει να χρησιμοποιούν αντηλιακό με SPF 30 ή υψηλότερο και ευρέος φάσματος προστασίας από τις ακτίνες UVA και UVB. Και η επανάληψη της εφαρμογής είναι κρίσιμη. Όλα τα αντηλιακά χάνουν την αποτελεσματικότητά τους με την πάροδο του χρόνου λόγω της εφίδρωσης, του κολύμβησης και της γενικής απολέπισης του δέρματος.
«Αν είστε έξω στον ήλιο, το αντηλιακό σας έχει ουσιαστικά μετατραπεί σε μια απλή ενυδατική κρέμα μετά από δύο ώρες», λέει η δρ Waldman. «Εξακολουθεί να έχει κάποια επίδραση μετά από δύο ώρες. Απλώς, πιθανώς δεν είναι αυτή που αναγράφεται στο μπουκάλι».