Παθήσεις βαλβίδων καρδιάς: Η σιωπηλή πάθηση της καρδιάς

Γράφει ο Δρ.Άνταμ Τάλεμπ, Επεμβατικός Καρδιολόγος - Τμήμα Σύμπλοκης Στεφανιαίας Νόσου, Δομικών Καρδιοπαθειών και Πνευμονικής Αγγειοπλαστικής Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Η καρδιά μας είναι ένα ακούραστο όργανο που εργάζεται αδιάκοπα για να εξασφαλίζει την κυκλοφορία του αίματος σε ολόκληρο το σώμα. Σε αυτήν τη διαδικασία, οι καρδιακές βαλβίδες παίζουν κρίσιμο ρόλο, καθώς λειτουργούν σαν «πύλες» που ρυθμίζουν τη ροή του αίματος μέσα στις τέσσερις κοιλότητες της καρδιάς.

Όταν όμως οι βαλβίδες αυτές παρουσιάζουν δυσλειτουργία, προκύπτουν παθήσεις γνωστές ως βαλβιδοπάθειες.

Τι είναι η βαλβιδοπάθεια;

Η βαλβιδοπάθεια είναι η νόσος που αφορά τη δυσλειτουργία μίας ή περισσότερων βαλβίδων της καρδιάς, με αποτέλεσμα να μην ανοίγουν καλά ή να μην κλείνουν στεγανά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη ροή του αίματος, είτε προς τα εμπρός (στένωση), είτε προς τα πίσω (ανεπάρκεια). Οι τέσσερις βαλβίδες της καρδιάς που επηρεάζονται είναι η μιτροειδής, η αορτική, η τριγλώχινα και η πνευμονική. Από αυτές η αορτική και η μιτροειδής είναι οι βαλβίδες που νοσούν συχνότερα.

Ποια συμπτώματα πρέπει να μας ανησυχήσουν;

Η βαλβιδοπάθεια μπορεί να εξελίσσεται σιωπηλά για πολλά χρόνια, χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα. Ωστόσο, καθώς η λειτουργία της καρδιάς επηρεάζεται, μπορεί να εμφανιστούν τα εξής προειδοποιητικά σημάδια:

• Δύσπνοια κατά τη σωματική άσκηση ή ακόμα και σε ηρεμία.
• Κούραση και αδυναμία.
• Ζάλη ή τάση λιποθυμίας.
• Πόνος στο στήθος.
• Αίσθημα φτερουγίσματος ή ακανόνιστου καρδιακού ρυθμού (αρρυθμίες).
• Οίδημα (πρήξιμο) σε πόδια ή αστραγάλους.

Σε κάθε περίπτωση, όταν εμφανίζονται τέτοια συμπτώματα, είναι σημαντικό να απευθυνόμαστε σε ειδικούς, καθώς η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές.

Ποιοι παράγοντες προκαλούν βαλβιδοπάθεια;

Οι αιτίες της βαλβιδοπάθειας ποικίλλουν και εξαρτώνται από την ηλικία, το ιστορικό και άλλους παράγοντες. Οι πιο συχνοί περιλαμβάνουν:

• Εκφυλιστικές αλλοιώσεις λόγω ηλικίας (ιδιαίτερα στην αορτική και τη μιτροειδή βαλβίδα).
• Ρευματικός πυρετός, που μπορεί να προκαλέσει βλάβες στις βαλβίδες σε νεαρότερες ηλικίες.
• Συγγενείς ανωμαλίες, όπως η δίπτυχη αορτική βαλβίδα.
• Μολύνσεις της καρδιάς (ενδοκαρδίτιδα).
• Κληρονομικότητα και οικογενειακό ιστορικό καρδιοπαθειών.
• Αρτηριακή υπέρταση, υπερχοληστεριναιμία και διαβήτης, που επιβαρύνουν το καρδιαγγειακό σύστημα.

Μπορεί να εμφανιστεί και σε νεαρή ηλικία;

Αν και η βαλβιδοπάθεια συνδέεται συχνότερα με την τρίτη ηλικία, δεν αποκλείεται να εμφανιστεί και σε νεότερους ανθρώπους. Οι συγγενείς μορφές της πάθησης, αλλά και οι επιπλοκές από λοιμώξεις ή αυτοάνοσες νόσους, μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρη φθορά των βαλβίδων.

Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να γίνει μέσα από έναν απλό προληπτικό καρδιολογικό έλεγχο, με ακρόαση καρδιάς και υπερηχοκαρδιογράφημα. Ειδικά αν υπάρχουν συμπτώματα ή οικογενειακό ιστορικό, είναι σημαντικό να μην παραμελούμε την παρακολούθηση.

Υπάρχει θεραπεία για την βαλβιδοπάθεια;

Η βαλβιδοπάθεια δεν είναι πάντα άμεσα απειλητική για τη ζωή, αλλά όταν προκαλεί σημαντική δυσλειτουργία, η θεραπεία είναι απαραίτητη. Η προσέγγιση εξαρτάται από τον τύπο της βλάβης, τη σοβαρότητά της και τη γενική κατάσταση του ασθενούς.

Οι βασικές θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Συντηρητική παρακολούθηση, όταν η πάθηση είναι ήπια ή δεν προκαλεί συμπτώματα, με τακτικούς καρδιολογικούς ελέγχους και υπερηχογράφημα καρδιάς.
• Φαρμακευτική αγωγή, για τη ρύθμιση της πίεσης, της καρδιακής λειτουργίας και την ανακούφιση από συμπτώματα όπως, δύσπνοια ή αρρυθμίες.
• Χειρουργική επέμβαση, σε περιπτώσεις προχωρημένης νόσου, με στόχο, είτε την επιδιόρθωση, είτε την αντικατάσταση της βαλβίδας με τεχνητή (μηχανική ή βιολογική).

Τα τελευταία χρόνια, όμως, η ιατρική τεχνολογία έχει κάνει τεράστια άλματα και έχει προσφέρει λιγότερο επεμβατικές λύσεις, ειδικά για ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας ή με σοβαρά υποκείμενα προβλήματα, οι οποίοι δεν μπορούν να υποβληθούν σε ανοιχτή καρδιοχειρουργική επέμβαση.

Ανάμεσα στις πλέον σύγχρονες μεθόδους περιλαμβάνονται:

• TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implantation): Πρόκειται για τη διαδερμική τοποθέτηση βαλβίδας στην αορτική θέση, μέσω καθετήρα από τη μηριαία αρτηρία, χωρίς την ανάγκη για στερνοτομή. Αποτελεί επανάσταση στη θεραπεία της στένωσης της αορτικής βαλβίδας, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους ή ευπαθείς ασθενείς.
• TMVR (Transcatheter Mitral Valve Replacement): Διαδερμική αντικατάσταση της μιτροειδούς βαλβίδας για ασθενείς που δεν μπορούν να χειρουργηθούν, εφαρμόζεται σε επιλεγμένες περιπτώσεις και με αυστηρά κριτήρια.
• PVR (Pulmonary Valve Replacement): Πρόκειται για τη διαδερμική αντικατάσταση της πνευμονικής βαλβίδας, συχνότερα σε νεαρούς ασθενείς με συγγενείς καρδιοπάθειες ή προηγούμενες καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις.
• MitraClip: Μια εξαιρετικά σύγχρονη τεχνική που επιτρέπει τη διαδερμική επιδιόρθωση της ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας, χωρίς να αφαιρεθεί ή να αντικατασταθεί η βαλβίδα. Με τοποθέτηση ενός μικρού “κλιπ” που μειώνει τη διαφυγή του αίματος, το MitraClip προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα και βελτίωση της ποιότητας ζωής, χωρίς τους κινδύνους της κλασικής εγχείρησης.

Αυτές οι διαδερμικές τεχνικές προσφέρουν ταχύτερη ανάρρωση, μικρότερο χειρουργικό τραύμα και λιγότερες επιπλοκές, ενώ σε πολλές περιπτώσεις η νοσηλεία δεν ξεπερνά τις 3 με 5 ημέρες. Είναι εντυπωσιακό ότι πολλοί ασθενείς επανέρχονται σε βασικές καθημερινές δραστηριότητες μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες.

Συμπερασματικά

Η βαλβιδοπάθεια είναι μια ύπουλη αλλά αντιμετωπίσιμη πάθηση της καρδιάς. Η πρόληψη, η ενημέρωση και η έγκαιρη διάγνωση αποτελούν τα βασικά μας «όπλα» για τη διατήρηση της καρδιαγγειακής μας υγείας.

Αν νιώσετε πως η καρδιά σας «χτυπά διαφορετικά» ή παρουσιάσετε οποιοδήποτε σχετικό σύμπτωμα, μην το αμελήσετε. Ένα ραντεβού με τον καρδιολόγο μπορεί να σας προσφέρει όχι μόνο σιγουριά, αλλά και μια ζωή γεμάτη ενέργεια και ασφάλεια.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας εδώ.