Ο καθηγητής Πολιτικής Υγείας του LSE, Ηλίας Μόσιαλος, απαντά σε οκτώ ερωτήσεις γύρω από τη μετάλλαξη του κορωνοϊού, που προκάλεσε αναστάτωση στη Βρετανία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Όπως αναφέρει ο καθηγητής, η εξάπλωση του νέου στελέχους του κορωνοϊού ευθύνεται για την εισαγωγή αυστηρών περιοριστικών κανόνων της κατηγορίας 4 για εκατομμύρια ανθρώπους στο Λονδίνο και στη Ν. Αγγλία καθώς και την επιβολή ταξιδιωτικών απαγορεύσεων από άλλες χώρες προς στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Τι γνωρίζουμε για τη μετάλλαξη του κορωνοϊού
Με τα δεδομένα μέχρι τώρα φαίνεται πως είναι το κυρίαρχο στέλεχος στο Λονδίνο, και εξ όσων γνωρίζουμε:
- μάλλον μεταδίδεται πιο εύκολα, αλλά ακόμα συλλέγονται στοιχεία,
- τα εμβόλια φαίνεται πως θα εξακολουθούν να λειτουργούν και κατά του νέου στελέχους,
- δεν δημιουργεί βαρύτερη κλινική εικόνα και δεν υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος επαναλοίμωξης από αυτό το στέλεχος,
- η ανησυχία έγκειται στο ότι αν μεταδίδεται πιο εύκολα ίσως περισσότεροι άνθρωποι νοσήσουν σε συντομότερο χρονικό διάστημα, και αυτό θα δημιουργήσει μεγαλύτερη πίεση στο σύστημα υγείας τις επόμενες εβδομάδες.
Παράλληλα, ο Ηλίας Μόσιαλος αναφέρεται στις δηλώσεις του Βρετανού πρωθυπουργού, Μπόρις Τζόνσον, που σημείωσε πως η μετάλλαξη μπορεί να είναι έως και 70% πιο μεταδοτική, κάτι που δεν έχει επιβεβαιωθεί πλήρως.
«Επί του παρόντος, όλες οι μελέτες βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο και υπάρχουν αβεβαιότητες και μια λίστα αναπάντητων ερωτημάτων», τονίζει ο κ. Μόσιαλος.
9 ερωταπαντήσεις για τη μετάλλαξη
Όπως λέει ο Ηλίας Μόσιαλος, είναι σύνηθες φαινόμενο οι ιοί να αλλάζουν.
«Το σημαντικό δεν είναι οι αλλαγές, αλλά εάν μας αφορούν: αν οι αλλαγές που ανιχνεύονται στον ιό επηρεάζουν τελικά την κλινική εικόνα, δηλαδή τη συμπτωματολογία και την ίδια τη νόσο» σημειώνει, και απαντά σε 9 ερωτήσεις-κλειδιά αναφορικά με τη μετάλλαξη που ταρακούνησε τη Βρετανία.
- Πώς εμφανίστηκε η μετάλλαξη του κορωνοϊού;
Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο κ. Μόσιαλος, η παραλλαγή είτε εμφανίστηκε σε έναν ασθενή στο Ηνωμένο Βασίλειο είτε έχει εισαχθεί από χώρα με χαμηλότερη ικανότητα παρακολούθησης των μεταλλάξεων του κορωνοϊού.
2. Πώς έφτασε να εξαπλωθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο;
Το νέο στέλεχος εντοπίστηκε για πρώτη φορά γύρω στον Σεπτέμβριο, μέχρι τον Νοέμβριο αντιστοιχούσε περίπου στο ένα τέταρτο των περιπτώσεων στο Λονδίνο, και έφτασε σχεδόν τα δύο τρίτα των περιπτώσεων στα μέσα Δεκεμβρίου. Επίσης, δεδομένα από το Nextstrain, το οποίο παρακολουθεί τις γενετικές αλληλουχίες δειγμάτων σε όλο τον κόσμο, υποδηλώνουν ότι περιπτώσεις στη Δανία και την Αυστραλία προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο.
3. Πόσο πιο γρήγορα εξαπλώνεται;
Ο Ηλίας Μόσιαλος παραθέτει γράφημα που καταδεικνύει πώς το νέο στέλεχος, η λεγόμενη μετάλλαξη του κορωνοϊού, έχει κυριαρχήσει στα αποτελέσματα των τεστ σε ορισμένα διαγνωστικά κέντρα, όπως το εργαστήριο Milton Keynes Lighthouse.
4. Γιατί προκαλεί ανησυχία η μετάλλαξη του κορωνοϊού;
Όπως εξηγεί ο Ηλίας Μόσιαλος, εκείνο που ανησυχεί τους επιστήμονες είναι εργαστηριακά αποτελέσματα που δείχνουν πως κάποιες από τις μεταλλάξεις που φέρει πιθανότατα να επηρεάζουν την ικανότητα του ιού να μολύνει ευκολότερα τα κύτταρα.
Ωστόσο, δεν υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα και απαιτούνται εργαστηριακά πειράματα. Σε κάθε περίπτωση, τα περιοριστικά μέτρα είναι ο μόνος τρόπος πρόληψης εν μέσω τόσο σοβαρών ανησυχιών μέχρι να αποδειχθεί εάν το νέο στέλεχος είναι πιο μεταδοτικό ή πιο επικίνδυνο.
5. Έχουν υπάρξει άλλες παραλλαγές του κορωνοϊού που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ουχάν;
Ο Ηλίας Μόσιαλος απαντά κατηγορηματικά πως «ναι». Η μετάλλαξη D614G εμφανίστηκε στην Ευρώπη τον Φεβρουάριο και έγινε η παγκόσμια κυρίαρχη μορφή του ιού. Η A222V εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη και συνδέθηκε με καλοκαιρινές διακοπές των ανθρώπων στην Ισπανία. Μια άλλη μετάλλαξη -μια διαγραφή H69/V70, στην οποία αφαιρείται ένα μικρό μέρος της ακίδας- έχει εμφανιστεί αρκετές φορές πριν.
6. Τι γνωρίζουμε για το νέο στέλεχος;
Μια αρχική ανάλυση εντοπίζει διάφορες αλλαγές, αλλά αν οι αλλαγές στην πρωτεΐνη ακίδα διευκολύνουν την είσοδο του ιού στα κύτταρα είναι πιθανό να του δώσουν πλεονέκτημα. Αλλά αυτό δεν έχει ακόμα αποδειχτεί ότι ισχύει.
7. Κάνει τη μόλυνση πιο θανατηφόρα;
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι το κάνει, αλλά προφανώς και μελετάται και παρακολουθείται. Ωστόσο, και μόνον η αύξηση της μετάδοσης θα ήταν αρκετή για να προκαλέσει προβλήματα στα νοσοκομεία λόγω αύξησης των εισαγωγών.
8. Υπάρχει κίνδυνος επαναλοίμωξης;
Σύμφωνα με το ECDC (threat assessment brief 20/12/20), δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν πως αυξάνεται η πιθανότητα επαναλοίμωξης.
9. Θα λειτουργήσουν τα εμβόλια ενάντια στη νέα μετάλλαξη;
Για την ώρα, οι ειδικοί θεωρούν πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Τα εμβόλια εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα για να επιτεθούν σε διάφορα σημεία της ακίδας, οπότε, αν ένα μέρος της έχει αλλάξει, τα εμβόλια θα πρέπει να εξακολουθούν να λειτουργούν.
Αυτό θα μας έφερνε σε μια θέση παρόμοια με τη γρίπη, όπου τα εμβόλια τροποποιούνται τακτικά και συνεχίζουν να μας προστατεύουν. Οι ειδικοί λένε πως τα εμβόλια που έχουν εγκριθεί και αναπτύσσονται είναι εύκολο να τροποποιηθούν.