Οι γονείς στις μέρες μας είναι πιο ενημερωμένοι για ψυχικές διαταραχές που σχετίζονται με την εικόνα σώματος, όπως η ανορεξία.
Ωστόσο, όπως διαβάζουμε στο huffpost.com, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ένα λιγότερο γνωστό πρόβλημα παρουσιάζει αυξητική τάση, ιδιαίτερα στα αγόρια. Πρόκειται για τη μυϊκή δυσμορφία, γνωστή και ως μεγαλορεξία (bigorexia).
«Η μεγαλορεξία (bigorexia) είναι μια ψυχολογική κατάσταση και μορφή διαταραχής σωματικής δυσμορφίας, κατά την οποία το άτομο έχει διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα του, εστιάζοντας υπερβολικά στο μέγεθος των μυών και την εμφάνιση» εξηγεί η Kara Becker, εξειδικευμένη θεραπεύτρια διατροφικών διαταραχών στο Newport Healthcare.
Τι είναι η ψυχική διαταραχή «bigorexia»;
Τα άτομα με μυϊκή δυσμορφία εμμονικά επιδιώκουν να γίνουν πιο μυώδη και πιστεύουν ότι το σώμα τους δεν είναι αρκετά δυνατό, ακόμη κι αν έχουν ήδη σωματοδομή bodybuilder.
«Συχνά θεωρούν ότι είναι μικρότεροι ή λιγότερο μυώδεις απ’ ό,τι πραγματικά είναι» σημειώνει η κλινική ψυχολόγος Amy Gooding. Αυτή η πεποίθηση μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική άσκηση και αυστηρό έλεγχο της διατροφής.
Αν και η διαταραχή μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες και φαίνεται να αυξάνεται.
Μελέτη του 2019 έδειξε ότι το 22% των εφήβων αγοριών παρουσίαζε διατροφικές συμπεριφορές με στόχο την αύξηση μυϊκής μάζας, ενώ η χρήση συμπληρωμάτων και στεροειδών δεν ήταν σπάνια στους νεαρούς ενήλικες.
Ο παιδίατρος Jason Nagata επισημαίνει ότι οι διατροφικές διαταραχές στα αγόρια συχνά δεν αναγνωρίζονται έγκαιρα, ενώ καναδικά στοιχεία δείχνουν σημαντική αύξηση νοσηλειών ανδρών για τέτοιες διαταραχές από το 2002 και μετά.
Ένας λόγος που η μυϊκή δυσμορφία συχνά περνά απαρατήρητη είναι ότι συνδέεται με συμπεριφορές που κοινωνικά ενθαρρύνονται, όπως η έντονη προπόνηση στο γυμναστήριο. Παράλληλα, το αίσθημα ντροπής και η κανονικοποίηση αυτών των πρακτικών δυσκολεύουν την αναζήτηση βοήθειας.
Καθοριστικό ρόλο στην άνοδο του φαινομένου παίζει η επιρροή των κοινωνικών δικτύων. «Οι νέοι δεν καταναλώνουν απλώς ιδανικά σώματα, αλλά νιώθουν πίεση να εκθέτουν και το δικό τους», τονίζει ο Nagata. Η συνεχής σύγκριση με εξιδανικευμένες εικόνες influencer ενισχύει τη δυσαρέσκεια για το σώμα.
Ιδιαίτερα τα μικρότερα αγόρια συχνά δεν αντιλαμβάνονται ότι οι εικόνες αυτές αποτελούν επαγγελματικό προϊόν, συντηρούμενο από προσωπικούς γυμναστές, διατροφολόγους, φίλτρα και επεξεργασία. «Τίποτα από αυτά δεν είναι πραγματικά» σημειώνει ο καθηγητής ψυχολογίας Joseph Trunzo, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο που ενέχει αυτή η διαρκής έκθεση σε μη ρεαλιστικά πρότυπα.
Τα σχόλια στα social media, συχνά επικριτικά για την εμφάνιση, επιτείνουν την ανασφάλεια και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση. Για άτομα με μυϊκή δυσμορφία, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη πιο έντονη και καταναγκαστική άσκηση.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς -Πώς βοηθά ο περιορισμός των social media
Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι γονείς μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο. Ο περιορισμός της χρήσης των social media, οι ανοιχτές συζητήσεις για όσα βλέπουν τα παιδιά και η αποδόμηση των μη ρεαλιστικών εικόνων είναι βασικά βήματα. Παράλληλα, είναι σημαντικό να τονίζονται αξίες που δεν σχετίζονται με την εμφάνιση, όπως η καλοσύνη, η δημιουργικότητα και το χιούμορ.
Η καλλιέργεια ενός ασφαλούς περιβάλλοντος διαλόγου, η θετική στάση των γονιών απέναντι στο δικό τους σώμα και η προώθηση της «σεβαστής σχέσης με το σώμα» βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν υγιή αντίληψη. Η συζήτηση γύρω από τη διαφορετικότητα των σωμάτων είναι εξίσου σημαντική.
Αν ένα παιδί πέφτει θύμα κοροϊδίας για την εμφάνισή του ή εμφανίζει εμμονή με το βάρος, την άσκηση ή τη διατροφή σε βαθμό που επηρεάζεται η καθημερινότητά του, απαιτείται άμεση παρέμβαση. «Η έγκαιρη αντιμετώπιση είναι κρίσιμη», υπογραμμίζουν οι ειδικοί.
Σε περιπτώσεις υποψίας μυϊκής δυσμορφίας, η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας είναι απαραίτητη. Η υποστήριξη από διεπιστημονική ομάδα ψυχικής υγείας, ιατρών και διατροφολόγων μπορεί να κάνει καθοριστική διαφορά. Όπως σημειώνει ο Trunzo, «όσο νωρίτερα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα τόσο καλύτερα, διαφορετικά οι συνέπειες μπορεί να είναι καθοριστικές για τη ζωή του παιδιού».