Με βάση τα δεδομένα ότι οι μη χειρουργικές μάσκες συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση της μετάδοσης του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2, σε πολλά κράτη του κόσμου έχει επιβληθεί η υποχρεωτική χρήση της μάσκας στον πληθυσμό ως μέτρο πρόληψης μετάδοσης του ιού.
Ωστόσο, διάφορες απόψεις έχουν εκφραστεί σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η χρήση των μασκών σχετίζεται με υποξία, δηλαδή με μείωση της οξυγόνωσης του αίματος του ατόμου που χρησιμοποιεί μάσκα προσώπου. Τέτοιες ειδήσεις δημιουργούν φόβο και ανασφάλεια για την καθολική καθημερινή χρήση μάσκας προσώπου. Για να διαπιστωθεί αν έχει βάση ο ισχυρισμός αυτός, διενεργήθηκε μία μελέτη για να ελεγχθεί αν υπάρχει διαφορά στον κορεσμό του οξυγόνου σε όσους φορούν μάσκα προσώπου.
Τι δείχνει η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA
Τα αποτελέσματα της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό JAMA (Noel C. Chan, Karen Li, Jack Hirsh. Peripheral Oxygen Saturation in Older Persons Wearing Nonmedical Face Masks in Community Settings. JAMA. October 30, 2020) συνοψίζουν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Παναγιώτης Μαλανδράκης, Ιωάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ). Στην μελέτη συμμετείχαν άτομα 65 ετών και άνω οι οποίοι μετρούσαν μόνοι τους τον κορεσμό του οξυγόνου με οξύμετρο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη χρήση της μάσκας. Ασθενείς με καρδιολογικές ή πνευμονολογικές παθήσεις, οι οποίες μπορεί να οδηγούσαν σε δύσπνοια ή υποξία στην ανάπαυση εξαιρέθηκαν από τη μελέτη. Κάθε συμμετέχων είχε μια μη χειρουργική μάσκα 3 στρωμάτων και ένα φορητό παλμικό οξύμετρο, το οποίο χρησιμοποιούσε για να προσδιορίσει τον κορεσμό της αιμοσφαιρίνης στο αίμα (SpO2) σε 3 τρεις μετρήσεις με διαφορά 20 λεπτών μία ώρα πριν, μία ώρα κατά τη διάρκεια και μια ώρα μετά τη χρήση της μάσκας. Συνολικά εντάχθηκαν 25 ασθενείς, 9 εκ των οποίων είχαν κάποια συννοσηρότητα.
Τι έδειξε για τα άτομα άνω των 65 ετών
Η μέση τιμή SpO2 ήταν 96,1% πριν, 96,5% κατά τη διάρκεια, και 96,3% μετά τη χρήση της μάσκας. Κανένας συμμετέχων δεν εμφάνισε κορεσμό κάτω από 92% όσο φορούσε τη μάσκα. Οι διαφορές του κορεσμού στους συμμετέχοντες πριν και τη διάρκεια της χρήσης της μάσκας ήταν μηδαμινές (εύρος διαφορών 0,06% έως 0,87%), όσο και συγκριτικά με την τιμή μετά την αφαίρεση της μάσκας (εύρος διαφορών 0,07% έως 0,5%). Αξίζει να αναφερθούν και οι περιορισμοί της μελέτης αυτής που συνίστανται στο μικρό δείγμα συμμετεχόντων, στη χρήση ενός μόνο είδους μάσκας, στην απουσία αξιολόγησης του κορεσμού οξυγόνου κατά τη διάρκεια εντατικής φυσικής άσκησης, και στον αποκλεισμό όσων δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μάσκα για ιατρικούς λόγους. Συμπερασματικά, η χρήση της μάσκας σε αυτή τη μελέτη δεν φάνηκε να σχετίζεται με πτώση του κορεσμού της αιμοσφαιρίνης σε άτομα 65 ετών και άνω.