Ο εμβολιασμός των παιδιών ενάντια σε δυνητικά θανατηφόρες ασθένειες παρουσιάζει ανησυχητική επιβράδυνση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με έκθεση που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, οι επίμονες οικονομικές ανισότητες, οι συνέπειες της πανδημίας Covid-19 και η διαρκής παραπληροφόρηση γύρω από τα εμβόλια συντελούν στην καθυστέρηση των εμβολιαστικών προγραμμάτων, εκθέτοντας εκατομμύρια παιδιά σε σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους.
Πρόοδοι τα τελευταία 50 χρόνια στον παιδικό εμβολιασμό
Αυτή η παγκόσμια επισκόπηση του παιδικού εμβολιασμού από το 1980 έως το 2023, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet, παρέχει ενημερωμένες εκτιμήσεις για 204 χώρες και εδάφη, ενόψει μιας διάσκεψης δωρητών για τη Συμμαχία Εμβολίων (Gavi) που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις Βρυξέλλες.
Τα τελευταία πενήντα χρόνια έχουν σημειωθεί πρωτοφανείς πρόοδοι και το βασικό πρόγραμμα ανοσοποίησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) έχει σώσει περίπου 154 εκατομμύρια ζωές παιδιών. Για παράδειγμα, η εμβολιαστική κάλυψη κατά ασθενειών όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα και η φυματίωση διπλασιάστηκε παγκοσμίως μεταξύ του 1980 και του 2023, αναφέρουν οι ερευνητές.
Αλλά «αυτή η πρόοδος κρύβει πρόσφατες προκλήσεις και αξιοσημείωτες ανισότητες», σημειώνει το επιστημονικό περιοδικό.
Τεράστιες οι ανισότητες στον εμβολιασμό, κυρίως στις φτωχότερες χώρες
Ο εμβολιασμός κατά της ιλαράς μειώθηκε μεταξύ του 2010 και του 2019 σχεδόν στις μισές χώρες, κυρίως στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, και το ποσοστό των παιδιών που έλαβαν τουλάχιστον μία δόση εμβολίου κατά της διφθερίτιδας, του τετάνου, του κοκκύτη, της ιλαράς, της πολιομυελίτιδας ή της φυματίωσης μειώθηκε στις περισσότερες πλούσιες χώρες. Στη συνέχεια ξέσπασε η πανδημία της Covid-19, επιδεινώνοντας τις δυσκολίες.
Ενδεικτικό των επιπτώσεων της πανδημίας: από το 2020 ως το 2023 σχεδόν επιπλέον 13 εκατομμύρια παιδιά δεν έλαβαν ούτε μία δόση εμβολίου και περίπου 15,6 εκατομμύρια παιδιά δεν έλαβαν τις τρεις πλήρεις δόσεις του εμβολίου για τη διφθερίτιδα, τον τετάνου και τον κοκκύτη ή του εμβολίου κατά της ιλαράς.
Και οι τεράστιες ανισότητες παραμένουν, ιδίως εις βάρος των φτωχότερων χωρών. Το 2023 περισσότερα από τα μισά από τα 15,7 εκατομμύρια ανεμβολίαστα παιδιά στον κόσμο ζούσαν σε μόλις οκτώ χώρες, κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική και τη Νότια Ασία.
«Ο τακτικός εμβολιασμός στην παιδική ηλικία είναι μια από τις πιο ισχυρές και οικονομικά αποδοτικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας», δήλωσε ο Τζόναθαν Μόσερ, βασικός συντάκτης της μελέτης και μέλος του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας των ΗΠΑ (IHME).
«Ωστόσο οι επίμονες παγκόσμιες ανισότητες, οι προκλήσεις που έθεσε η πανδημία Covid και η αυξανόμενη παραπληροφόρηση και η διστακτικότητα απέναντι στα εμβόλια έχουν συμβάλει στην αποδυνάμωση της προόδου στον εμβολιασμό», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
Σε αυτούς τους παράγοντες προστίθενται «ένας ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός εκτοπισμένων και οι αυξανόμενες ανισότητες λόγω ένοπλων συγκρούσεων, πολιτικής αστάθειας, οικονομικής αβεβαιότητας και κλιματικών κρίσεων», επεσήμανε η Έμιλι Χέουζερ, μια άλλη συντάκτρια της έρευνας και ερευνήτρια στο IHME.
Ως αποτέλεσμα, τα κρούσματα ασθενειών που προλαμβάνονται με εμβολιασμό αυξάνονται παγκοσμίως, θέτοντας σε κίνδυνο ζωές και εκθέτοντας τις πληγείσες χώρες σε αυξανόμενο κόστος για την αντιμετώπισή τους.
Αυξήθηκαν τα κρούσματα ιλαράς σε ΕΕ και ΗΠΑ
Η ΕΕ κατέγραψε σχεδόν δεκαπλάσια κρούσματα ιλαράς το 2024 σε σχέση με το 2023 και οι ΗΠΑ ξεπέρασαν τα 1.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα τον περασμένο μήνα, ήδη πολύ περισσότερα από ό,τι ολόκληρο το 2024. Ένας αυξανόμενος αριθμός κρουσμάτων πολιομυελίτιδας -μια ασθένεια που έχει εξαλειφθεί εδώ και καιρό σε πολλά μέρη του κόσμου χάρη στον εμβολιασμό- αναφέρεται στο Πακιστάν και το Αφγανιστάν, ενώ επιδημία πλήττει την Παπούα Νέα Γουινέα.
Όλα αυτά απειλούν να εμποδίσουν τον ΠΟΥ να επιτύχει τους παγκόσμιους στόχους ανοσοποίησης για το 2030, μεταξύ των οποίων είναι η παροχή των απαραίτητων εμβολίων στο 90% των παιδιών και των εφήβων.
Ο ΠΟΥ έχει επίσης στόχο τη μείωση στο μισό του αριθμού των παιδιών κάτω του ενός έτους που δεν έχουν λάβει ούτε μία δόση του εμβολίου διφθερίτιδας, τετάνου και κοκκύτη σε σύγκριση με το 2019. Μόνο 18 χώρες το έχουν επιτύχει μέχρι στιγμής, σύμφωνα με την έκθεση, η οποία χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Γκέιτς και τη Gavi.
Η παγκόσμια κοινότητα υγείας έχει επίσης πληγεί από την αναστολή της χρηματοδότησης διεθνών προγραμμάτων αρωγής από τις ΗΠΑ μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία.
«Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες ο αριθμός των παιδιών που πεθαίνουν παγκοσμίως είναι πιθανό να αυξηθεί φέτος, αντί να μειωθεί», δήλωσε ο Μπιλ Γκέιτς σε ξεχωριστή ανακοίνωση χθες Τρίτη.
«Πρόκειται για μια τραγωδία», πρόσθεσε ενώ υποσχέθηκε να προσφέρει 1,6 δισεκατομμύριο δολάρια στη Gavi. Το ίδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς συμβάλλει επίσης στη χρηματοδότηση του ΠΟΥ και στη μάχη κατά της πολιομυελίτιδας.
ΑΠΕ-ΜΠΕ