Ανησυχητικό εμβολιαστικό κενό στα εμβόλια ρουτίνας που πραγματοποιούνται στα παιδιά παρατηρείται κατά την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού στη χώρα μας. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι ιδιαίτερα επίκαιρο το μήνυμα της Παγκόσμιας Εβδομάδας Εμβολιασμού, την οποία διανύουμε (24-30 Απριλίου).
Φαίνεται πως οι διάφορες ανυπόστατες πληροφορίες στο διαδίκτυο, αναφορικά με την αποτελεσματικότητα, αλλά και τους κινδύνους των εμβολίων έναντι του κορωνοϊού, αλλά και το παρατεταμένο lockdown, επηρέασαν σημαντικά το πρόγραμμα εμβολιασμού των παιδιών στην Ελλάδα.
Μιλώντας για το θέμα πριν από λίγο καιρό, ο πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρίας, καθηγητής Παιδιατρικής, Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, εμφανίστηκε ιδιαίτερα θορυβημένος καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία, κατά την περίοδο της πρώτης καραντίνας ο βασικός εμβολιασμός (διφθερίτιδα, τέτανος, κοκίτης, ερυθρά, παρωτίτιδα, μηνιγγίτιδα) ελαττώθηκε σημαντικά.
Σύμφωνα με τον ίδιο, μόλις 20% των νηπίων κάτω των 18 μηνών εμβολιάστηκε μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου του 2020, ενώ το ποσοστό εμβολιασμού σε παιδιά 4 ετών και άνω και εφήβους σχεδόν εκμηδενίστηκε.
40% μειώθηκαν οι εμβολιασμοί μεταξύ των εφήβων
Παρά την προσπάθεια των παιδιάτρων να παροτρύνουν τους γονείς να κάνουν τα εμβόλια ρουτίνας στα παιδιά τους, η οποία και απέδωσε καρπούς τον περασμένο Οκτώβρη, η δεύτερη επιβολή περιορισμών μετακίνησης έναν μήνα αργότερα, επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Το Νοέμβριο, τα ποσοστά των βασικών εμβολιασμών ρουτίνας στα παιδιά κάτω των 18 μηνών μειώθηκαν και πάλι κατά 17%-20%, ενώ στα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους μειώθηκαν κατά 40%, σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντόπουλο.
«Έχει δημιουργηθεί ένα ανησυχητικό εμβολιαστικό κενό. Στο τρίτο lockdown του Φεβρουαρίου 2021 τα πρώτα δεδομένα δείχνουν ότι υπάρχει σχεδόν μηδενικός εμβολιασμός στην εφηβική ηλικία» σημειώνει ο καθηγητής Παιδιατρικής και προσθέτει: «Αυτό σημαίνει ότι αν δεν δράσουμε άμεσα, θα εμφανισθούν παλιά (ξεχασμένα) λοιμώδη νοσήματα, όπως ιλαρά, κοκκύτης, μηνιγγίτιδα κ.λπ».
Εντονότερο το πρόβλημα αναφορικά με την μηνιγγίτιδα Β
Τα στοιχεία είναι ακόμη πιο ανησυχαστικά αναφορικά με τον εμβολιασμό έναντι της Μηνιγγίτιδας Β, που αποτελεί και τον μοναδικό τρόπο πρόληψης και προστασίας από τη νόσο. Καθώς παιδιά και έφηβοι δεν εμβολιάζονται, η εμβολιαστική κάλυψη για τη νόσο έχει μειωθεί δραματικά. «Το πρόβλημα θα είναι πιο έντονο για τη μηνιγγίτιδα Β, που η κάλυψη είχε φθάσει στο 40%» αναφέρει ο κ. Κωνσταντόπουλος.
Κρίνεται λοιπόν επείγον για τους γονείς να επισκεφθούν τον παιδίατρο τους και να τον συμβουλευτούν για το πρόγραμμα εμβολιασμού των παιδιών, σύμφωνα τις κατευθυντήριες οδηγίες του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών.
Τι είναι η Μηνιγγίτιδα Β
Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, ο μηνιγγιτιδόκοκκος, ο πνευμονιόκοκκος και ο αιμόφιλος ινφλουέντζας τύπου Β είναι υπεύθυνοι για πάνω από 75% όλων των κρουσμάτων βακτηριακής μηνιγγίτιδας καθώς και για το 90% της βακτηριακής μηνιγγίτιδας στα παιδιά.
Η νόσος προσβάλει βρέφη, νήπια, αλλά και νεαρούς ενήλικες, ενώ χαρακτηριστικό της είναι πως αναπτύσσεται ταχύτατα, σε διάστημα μόλις 24 ωρών, με κίνδυνο να προκαλέσει μόνιμες αναπηρίες ή να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο.
Τα βρέφη και τα νήπια αποτελούν τις πιο ευάλωτες ηλικιακές ομάδες, ενώ στην ομάδα υψηλού κινδύνου συγκαταλέγονται εν συνεχεία οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες. Βρέφη μικρότερα σε ηλικία του 1 έτους, διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα και ακολουθούν τα νήπια ηλικίας 1 έως 4 ετών. Οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο προσβολής από τη νόσο.
Ποια τα συμπτώματα της Μηνιγγίτιδας
Στα αρχικά στάδια, τα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας Β μπορεί να προσομοιάζουν με εκείνα μιας απλής γρίπης, γεγονός που ίσως οδηγήσει τους γονείς, ακόμη και τον γιατρό σε εσφαλμένα συμπεράσματα με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος για την αντιμετώπιση της νόσου.
Μελέτες δείχνουν ότι 1 στους 10 ενηλίκους φέρει το βακτήριο της Μηνιγγίτιδας Β ασυμπτωματικά και μπορεί να μεταφέρει τη νόσο σε νεαρά μέλη της οικογένειας του μέσω καθημερινών συνηθειών όπως το φιλί, ο βήχας και το φτάρνισμα. Ο εμβολιασμός είναι ο μοναδικός τρόπος για αποτελεσματική και ασφαλή πρόληψη της μηνιγγίτιδας Β.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών, το εμβόλιο κατά της μηνιγγίτιδας Β δύναται να γίνει από την ηλικία των 2 μηνών και άνω. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εμβολιασμός κατά των υπολοίπων τύπων μηνιγγίτιδας είναι επίσης απαραίτητος, αλλά δεν προστατεύει τα παιδιά από τη μηνιγγίτιδα Β.