Παρά τις γνώσεις γύρω από τον διαβήτη, πολλοί εξακολουθούν να μη γνωρίζουν τα πρώτα συμπτώματα της νόσου, σημάδια που μπορούν να κάνουν τη διαφορά μεταξύ έγκαιρης πρόληψης και σοβαρών επιπλοκών.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που προκαλείται από υπερβολικά υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι: ο διαβήτης τύπου 1, όπου το πάγκρεας παράγει ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη, και ο διαβήτης τύπου 2, όπου η ινσουλίνη είτε δεν επαρκεί είτε δεν αξιοποιείται σωστά από τον οργανισμό.
Η αναγνώριση των πρώτων συμπτωμάτων έχει ζωτική σημασία.
Ειδικά στον διαβήτη τύπου 2, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια και να περάσουν απαρατήρητα, καθώς συχνά η διάγνωση γίνεται τυχαία, μέσω εξετάσεων αίματος ή ιατρικών ελέγχων.
Εάν δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, ο διαβήτης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως καρδιοπάθειες, νεφρική ανεπάρκεια, νευροπάθειες και βλάβες στην όραση. Έχει επίσης συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κάποιων μορφών καρκίνου.
Τα 10 πιο κοινά πρώιμα συμπτώματα του διαβήτη
- Έντονη δίψα (πολυδιψία): Η συχνή ούρηση οδηγεί σε αφυδάτωση και, κατά συνέπεια, σε αυξημένη ανάγκη για νερό.
- Κόπωση και έλλειψη ενέργειας: Οι κυτταρικές ανάγκες για ενέργεια δεν καλύπτονται λόγω μειωμένης δράσης της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα μειωμένη παραγωγή ενέργειας.
- Απώλεια βάρους: Ιδιαίτερα συχνή στον τύπο 1, καθώς η απουσία ινσουλίνης αποτρέπει την αποθήκευση λίπους και μυϊκής μάζας.
- Αυξημένη πείνα (πολυφαγία): Ο οργανισμός αντιδρά σαν να βρίσκεται σε κατάσταση λιμοκτονίας, αναζητώντας ενέργεια μέσω της τροφής.
- Θολή όραση: Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης επηρεάζουν τον φακό του ματιού. Το σύμπτωμα συνήθως υποχωρεί με τον έλεγχο του σακχάρου.
- Αργή επούλωση πληγών: Η γλυκόζη παρεμβαίνει στην αναγέννηση των ιστών και στην κυτταρική επιδιόρθωση.
- Συχνές λοιμώξεις: Η αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού κάνει τον οργανισμό ευάλωτο σε λοιμώξεις όπως μυκητιάσεις, ουρολοιμώξεις και δερματικές φλεγμονές.
- Κακοσμία στόματος: Η καύση λίπους λόγω έλλειψης ινσουλίνης δημιουργεί κετόνες, οι οποίες προκαλούν χαρακτηριστική οσμή στην αναπνοή.
- Διαβητική κετοξέωση: Ιδιαίτερα στον τύπο 1, είναι επείγουσα ιατρική κατάσταση με συμπτώματα όπως ναυτία, εμετό, σύγχυση και δύσπνοια.
- Παρουσία κετονών στα ούρα: Δείκτης σοβαρής διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης.
Οι διαφορετικοί τύποι διαβήτη
Διαβήτης τύπου 1
Αυτοάνοση πάθηση όπου το ανοσοποιητικό καταστρέφει τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Συνήθως διαγιγνώσκεται σε παιδιά ή νέους ενήλικες. Απαιτεί καθημερινή χορήγηση ινσουλίνης.
Διαβήτης τύπου 2
Ο πιο συχνός τύπος, αφορά περίπου το 90–95% των περιπτώσεων. Οφείλεται σε αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη ή/και σε ανεπαρκή παραγωγή της. Συνδέεται άμεσα με καθιστική ζωή και παχυσαρκία, ενώ τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να αγνοηθούν για χρόνια.
Διαβήτης κύησης
Εμφανίζεται κατά την εγκυμοσύνη και συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό. Ωστόσο, αυξάνει τον κίνδυνο μελλοντικής εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 τόσο στη μητέρα όσο και στο παιδί.
Προδιαβήτης
Ενδιάμεση κατάσταση όπου τα επίπεδα σακχάρου είναι αυξημένα αλλά όχι σε επίπεδο διαβήτη. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε διαβήτη τύπου 2 και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών.
Η έγκαιρη αναγνώριση και διαχείριση του διαβήτη είναι καθοριστική για την αποτροπή σοβαρών επιπλοκών.
Η γνώση είναι το πρώτο βήμα προς την πρόληψη.