Την επόμενη φορά που θα παρατηρήσετε το χέρι κάποιου, ρίξτε μια ματιά στους αντίχειρές του.
Μπορεί να κρύβουν περισσότερες πληροφορίες απ’ όσες φαντάζεστε. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη επιστημόνων από τα Πανεπιστήμια του Ρέντινγκ και του Ντούραμ, η σχέση ανάμεσα στο μήκος του αντίχειρα και το μέγεθος του εγκεφάλου φαίνεται πως δεν είναι τυχαία.
Οι ερευνητές ανέλυσαν 95 είδη πρωτευόντων – από χιμπατζήδες, γορίλες και ουρακοτάγκους μέχρι εξαφανισμένα είδη, όπως ο Australopithecus afarensis και ο Homo neanderthalensis. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακά σταθερό: όσο πιο αναπτυγμένος ο αντίχειρας, τόσο μεγαλύτερος και ο εγκέφαλος.
Η μελέτη δείχνει ότι οι δύο αυτοί «σύμμαχοι» δεν εξελίχθηκαν ξεχωριστά, αλλά μαζί, επί εκατομμύρια χρόνια. Όταν οι πρόγονοί μας άρχισαν να χρησιμοποιούν εργαλεία, να πιάνουν και να χειρίζονται αντικείμενα με περισσότερη ακρίβεια, ο εγκέφαλος αναγκάστηκε να ακολουθήσει και να μεγαλώσει, ώστε να υποστηρίξει τις νέες δεξιότητες.
Όπως εξήγησε η επικεφαλής της έρευνας, δρ. Joanna Baker, «οι δεξιότητες αυτές τελειοποιήθηκαν μέσα από εκατομμύρια χρόνια εγκεφαλικής εξέλιξης».
Ο νεοφλοιός στο προσκήνιο
Ένα ακόμη απρόσμενο εύρημα: οι επιστήμονες πίστευαν ότι η συσχέτιση θα αφορούσε την παρεγκεφαλίδα – το κέντρο συντονισμού και κίνησης. Ωστόσο, η ισχυρότερη σύνδεση βρέθηκε με τον νεοφλοιό, την περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει ανώτερες γνωστικές λειτουργίες όπως σκέψη, συνείδηση και αισθητηριακή επεξεργασία.
Αυτό ανοίγει νέους δρόμους στην κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στη σωματική επιδεξιότητα και την ανάπτυξη της νοημοσύνης.
Το τίμημα της ανθρώπινης επιδεξιότητας
Η μελέτη επισημαίνει, ωστόσο, ότι η ανθρώπινη επιδεξιότητα έχει και το τίμημά της. Τα βρέφη χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο σε σχέση με τα μικρά άλλων πρωτευόντων για να κατακτήσουν ακόμα και βασικές κινήσεις.
Ένα μωρό χρειάζεται περίπου πέντε μήνες για να πιάσει εσκεμμένα ένα αντικείμενο και χρόνια για πιο σύνθετες δεξιότητες, όπως το δέσιμο κορδονιών. Την ίδια στιγμή, άλλα πρωτεύοντα στην αντίστοιχη ηλικία έχουν ήδη ολοκληρώσει την κινητική τους ανάπτυξη, και κάποια έχουν ήδη ξεκινήσει να αναπαράγονται.
Με άλλα λόγια, η ανώτερη επιδεξιότητα και νοημοσύνη του ανθρώπου αποτελούν ένα «εξελικτικό επενδυτικό σχέδιο»: χρειάζεται περισσότερος χρόνος και ενέργεια, αλλά το αποτέλεσμα είναι μοναδικό στην ιστορία της εξέλιξης.