Ένα τραυματικό γεγονός, όπως ένα διαζύγιο ή ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, μπορεί να προκαλέσουν το -γνωστό πλέον- σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς.
Το σύνδρομο, το οποίο οι γιατροί αποκαλούν επισήμως καρδιομυοπάθεια takotsubo, θεωρείται ότι προκαλείται από σωματικό ή συναισθηματικό στρες, το οποίο απελευθερώνει εκρήξεις ορμονών του στρες όπως η αδρεναλίνη που εμποδίζουν την καρδιά των ανθρώπων να πάλλεται σωστά.
Εκδηλώνεται με έντονη πίεση στο στήθος, δύσπνοια και ξαφνική αδυναμία και οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν γρήγορα, αλλά σε μια μικρή μειοψηφία η πάθηση μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια.
Το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς συναντάται συχνότερα στις γυναίκες, αλλά καθίσταται περισσότερο θανατηφόρο στους άνδρες
Αν και το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς είναι πιο συχνό στις γυναίκες, οι άνδρες πεθαίνουν από αυτό σε υπερδιπλάσιο ποσοστό, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο Journal of the American Heart Association.
Σύμφωνα με το NBCnews, η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 200.000 ενήλικες στις ΗΠΑ που νοσηλεύτηκαν με σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς από το 2016 έως το 2020.
Περίπου το 11% των ανδρών σε αυτή την ομάδα πέθανε, ενώ το ίδιο συνέβη στις γυναίκες σε ποσοστό περίπου 5%. Τα δεδομένα αυτά ενισχύουν προηγούμενες μελέτες που έδειξαν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας στους άνδρες.
«Φαίνεται να είναι ένα σταθερό εύρημα ότι οι άνδρες δεν παθαίνουν τόσο συχνά το σύνδρομο takotsubo, αλλά όταν το παθαίνουν, το περνάνε χειρότερα», δήλωσε η δρ Harmony Reynolds, διευθύντρια του Sarah Ross Soter Center for Women's Cardiovascular Research στο NYU Langone Health, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Γιατί οι άνδρες πεθαίνουν πιο συχνά;
Οι διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών μπορεί να έχουν να κάνουν με το τι πυροδοτεί τις παθήσεις τους, δήλωσαν οι καρδιολόγοι. Στους άνδρες, το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς προκαλείται συνήθως από κάποιον σωματικό στρεσογόνο παράγοντα, όπως μια χειρουργική επέμβαση ή ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Στις γυναίκες, τα αίτια είναι συνήθως συναισθηματικά και συνήθως σχετίζονται με την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή με την απώλεια της δουλειάς τους.
«Οι άνθρωποι που πιέστηκαν για συναισθηματικούς λόγους και απέκτησαν το σύνδρομο αναρρώνουν αρκετά καλά», δήλωσε ο δρ Ilan Wittstein, καρδιολόγος στο Johns Hopkins Medicine, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα.
«Οι άνδρες μπορεί να κινδυνεύουν περισσότερο να πεθάνουν και να έχουν άσχημα αποτελέσματα, επειδή είναι εξαρχής λιγότερο ευαίσθητοι», είπε. «Έτσι, χρειάζεται μια πιο επικίνδυνη αφορμή για να επισπευσθεί το σύνδρομο».
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, dr Mohammad Movahed, δήλωσε ότι οι άνδρες μπορεί επίσης να δυσκολεύονται περισσότερο να ανακάμψουν από το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς, καθώς τείνουν να έχουν λιγότερη κοινωνική υποστήριξη που τους βοηθά να διαχειριστούν το στρες.
Τα ερωτήματα όμως σχετικά με το τι οδηγεί το σύνδρομο και γιατί οι άνθρωποι πεθαίνουν από αυτό σε σπάνιες περιπτώσεις, εξακολουθούν να ταλανίζουν τους επιστήμονες. «Οι άνθρωποι εξακολουθούν να αναζητούν το ιερό δισκοπότηρο για το τι προκαλεί αυτή την κατάσταση», δήλωσε ο Wittstein.
Δεν είναι μόνο το άγχος
Παρόλο που οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να υποδείξουν ένα στρεσογόνο γεγονός που προηγήθηκε του επεισοδίου, το άγχος δεν είναι η μόνη αιτία.
Ο ίδιος ο Wittstein δήλωσε πως το άγχος από μόνο του μπορεί να μην είναι αρκετό για να προκαλέσει το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς. «Κάποιοι άνθρωποι απλώες απογοητεύονται λίγο στη δουλειά, ή κάποιος έκανε λίγο πιο έντονο τζόκινγκ, ή κάποιος απλώς κόλλησε σε ένα κόκκινο φανάρι και νευρίασε», είπε.
Μέσω της συνεπικούρησης των νέων ευρημάτων, ο Wittstein πιστεύει ότι ορισμένοι ασθενείς μπορεί να έχουν μια υποκείμενη ευαισθησία στο σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς.
Ποιοι είναι περισσότερο επιρρεπείς
Η έρευνά του υποδηλώνει ότι οι ορμόνες του στρες μπορούν να συστέλλουν τα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία που περιβάλλουν την καρδιά, κάτι που μειώνει τη ροή του αίματος. Αυτό θα μπορούσε να κάνει ορισμένους ανθρώπους, όπως εκείνους με υψηλή αρτηριακή πίεση ή υψηλή χοληστερόλη, πιο επιρρεπείς, είπε.
Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στο σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς. Ο Wittstein δήλωσε ότι αυτό πιθανώς οφείλεται, εν μέρει, στη μείωση των οιστρογόνων, τα οποία βοηθούν στη διαστολή των μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων γύρω από την καρδιά. Αλλά ο Reynolds δήλωσε ότι δεν υπάρχουν αρκετές έρευνες για να το γνωρίζουμε αυτό με βεβαιότητα.
«Είναι σε κάποιο επίπεδο προφανές ότι οι ορμόνες του φύλου εμπλέκονται, αλλά ακόμα δεν έχουμε καταφέρει να διαλευκάνουμε αυτή τη σύνδεση» είπε.
Δύσκολα αντιμετωπίζεται, δύσκολα προλαμβάνεται
Οι καρδιολόγοι δήλωσαν ότι, επειδή ακριβώς το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς εξακολουθεί να περιβάλλεται από διάφορα «μυστήρια», είναι δυσκολότερο να προληφθεί αλλά και να αντιμετωπιστεί.
Στις περιπτώσεις των ανθρώπων που εντοπίζεται η πάθηση, οι γιατροί συνταγογραφούν, περιστασιακά, φάρμακα που χρησιμοποιούνται για άλλα καρδιακά προβλήματα, όπως τους βήτα αναστολείς, ή βρίσκουν τρόπους να βοηθήσουν τους ανθρώπους να μειώσουν το στρες, όπως ο διαλογισμός και η συζήτηση με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.
«Δεν έχουμε βρει τίποτα μέχρι στιγμής -κανένα φάρμακο, καμία συγκεκριμένη θεραπεία- που να μπορεί να μειώσει τις επιπλοκές ή να μειώσει τη θνησιμότητα», δήλωσε ο Movahed.
Η νέα μελέτη διαπίστωσε ότι οι θάνατοι από σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς ήταν σχετικά σταθεροί από το 2016 έως το 2020 - ένα σημάδι ότι το σημερινό θεραπευτικό τοπίο δεν επαρκεί, είπε.
Αλλά ο Wittstein δήλωσε πως η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα από τα οποία δεν είναι εύκολο να διεξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα σχετικά με το τι συνετέλεσε στον θάνατο ενός ασθενούς, ειδικά αν το άτομο αυτό υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο ή είχε κάποιο άλλο νευρολογικό πρόβλημα.
«Είμαι αρκετά σίγουρος ότι κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους ανάρρωσαν από το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς και στη συνέχεια πέθαναν από επιπλοκές από κάτι άλλο», είπε.
Η συμβουλή των καρδιολόγων
Οι καρδιολόγοι δήλωσαν πως η καλύτερη συμβουλή τους είναι να ενθαρρύνουν τους ασθενείς να πάνε στο νοσοκομείο αν έχουν πόνο στο στήθος ή δύσπνοια και να μην απορρίπτουν τα συμπτώματά τους ως άγχος.
«Δεν μπορείτε να καταλάβετε τη διαφορά μεταξύ αυτού και των παραδοσιακών καρδιακών προσβολών μέχρι να φτάσετε στο νοσοκομείο και να κάνετε μια σειρά εξετάσεων», δήλωσε ο Reynolds. «Επομένως, δεν είναι σκόπιμο να μείνετε στο σπίτι όταν έχετε πόνο στο στήθος».