Επισκεφθήκαμε το μικρό βουνό του Κουβαρά, κάναμε πεζοπορία μέσα σε ένα πυκνό πευκοδάσος και περπατήσαμε πλάι σε κελαρυστά ρυάκια στο όρος Μερέντα!
Μοιραζόμαστε μαζί σας ένα καλά κρυμμένο μυστικό της Ανατολικής Αττικής, ιδανικό προορισμό για μια κοντινή εκδρομή για όλη την οικογένεια.
Σε απόσταση αναπνοής από το πολύβουο κέντρο της Αθήνας υπάρχει ένα άγνωστο βουνό με υψόμετρο 614 μέτρων, ένας επίγειος καταπράσινος παράδεισος γεμάτος πεύκα, πλατάνια και ρυάκια που όταν βρίσκεσαι εκεί και περπατάς στα μονοπάτια του δεν πιστεύεις με τίποτα ότι απέχει μόλις μισή ώρα από το Σύνταγμα.
Το όρος Μερέντα, το οποίο περιστοιχίζεται από γνωστές περιοχές της Ανατολικής Αττικής, όπως το Μαρκόπουλο, τα Καλύβια, το Πόρτο Ράφτη, ο Κουβαράς, είναι ένας ιδανικός προορισμός κοντά στην Αθήνα, για όσους θέλουν να κάνουν πεζοπορία, ποδήλατο, αναρρίχηση ή απλώς να κάνουν μια εκδρομή για πικ-νικ μέσα στη φύση ή να διασχίσουν με το αυτοκίνητό τους φιδογυριστούς δρόμους μέσα στην καρδιά ενός σιωπηλού και πανέμορφου δάσους.
Αν έχετε προσγειωθεί με αεροπλάνο κάποια στιγμή στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, σίγουρα έχετε δει από ψηλά το όρος Μερέντα. Είναι ένα κατάφυτο κωνικού σχήματος βουνό, που μέσω μιας πιο χαμηλής ράχης συνδέεται με το Χαρβάτι, με το ημιορεινό διάσελο Βελατούρι που έχει υψόμετρο 207 μέτρων και στα δυτικά με το Πάνειο Όρος της Κερατέας.
Το όρος αυτό, με το πολύ ιδιαίτερο και χαρακτηριστικό όνομα που φέρνει στο νου γλυκούς συνειρμούς, κανείς δεν ξέρει γιατί λέγεται Μερέντα. Υπάρχει ένα debate γύρω από το όνομά του. Για κάποιους ονομάστηκε έτσι εξαιτίας ενός βολβώδους φυτού που υπάρχει σε αφθονία στην περιοχή -όπως άλλωστε και σε ολόκληρη την Αττική-, το Merendera Attica, ένα είδος άγριου κρεμμυδιού με ροζ ανθάκια. Για άλλους πάλι το όνομα Μερέντα είναι απλώς μια παραλλαγή του αγροτικού οικισμού Μυρρινούντα που υπήρχε στην περιοχή κατά την αρχαιότητα.
Ο δήμος Μυριννούς, μάλιστα, σύμφωνα με μία προ δεκαετίας διάλεξη της επίτιμης διευθύντριας αρχαιοτήτων, Όλγας Κακαβογιάννη, που δόθηκε από την «Εταιρεία των Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου», ήταν πανίσχυρος οικονομικά δήμος στην αρχαία Ελλάδα, μια εύρωστη αγροτική περιοχή στην οποία ευδοκιμούσαν οι μυρτιές (μυρρίνες). Η Μερέντα, όπως με τα χρόνια επικράτησε να λέγεται, είναι ένα βουνό με δεκάδες μονοπάτια για όλα τα γούστα, εύκολες ή δύσκολες διαδρομές για πεζοπορία, ποδήλατο, αναρρίχηση ή απλό περπάτημα μέσα στο οξυγόνο που προσφέρει η φύση.
Από διάφορα σημεία η θέα είναι μοναδική, ακόμα κι αν ανέβεις τους ασφαλτοστρωμένους δρόμους με το αυτοκίνητο που οδηγούν στους οικισμούς της περιοχής, όπως ο Νέος Κουβαράς, η Πέτα και η περιοχή γύρω από τη Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρoς. Ανηφορίζοντας, μπορεί κάποιος να σταθεί και να χαζέψει ανάλογα με την πλευρά στην οποία βρίσκεται, από ψηλά ένα μέρος από τα Μεσόγεια ή τη θέα στις κατάφυτες πλαγιές που τις λούζει όλη μέρα ο ήλιος, να απολαύσει ένα πανόραμα της ανατολικής ακτογραμμής περίπου 10 χλμ που βρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος, πάνω από το Πανόραμα και το Πόρτο Ράφτη, μέχρι τα ανοιχτά του Ευβοϊκού κόλπου. Αν ο ορίζοντας είναι καθαρός το μάτι μπορεί να φτάσει μέχρι τη νότια Εύβοια, όπου στα βουνά της φαίνεται ξεκάθαρα το εντυπωσιακό «δάσος» από ανεμογεννήτριες, ένα ιδιαίτερο θέαμα που προκαλεί δέος, ειδικά όταν νυχτώνει και αναβοσβήνουν τα κόκκινα φώτα τους.
Πεζοπορία, αναρρίχηση και ποδήλατο με την βοήθεια δύο apps
Αν κάποιος είναι λάτρης της αδρεναλίνης μπορεί είτε να κάνει ορειβατικά σπορ και άσκηση με ποδήλατο, είτε περπατώντας στα διάφορα μονοπάτια να «χαθεί» για λίγο μέσα σε ένα δάσος που μοιάζει απάτητο. Υπάρχουν δύο applications, δοκιμασμένα, που προσφέρουν πλήθος αξιολογημένων διαδρομών, εύκολων ή πιο δύσκολων, μια χαρτογράφηση με μονοπάτια που οι χρήστες βαθμολογούν ανάλογα με την εμπειρία τους και με tips για να γίνει η εμπειρία απόλαυση.
Το πρώτο app, αυτό που χρησιμοποιήσαμε εμείς για την πεζοπορία μας στην περιοχή γύρω από τη Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ονομάζεται TopoGuide και είναι μια εφαρμογή που λειτουργεί και χωρίς Ιnternet για τους συνδρομητές. Το application είναι διαθέσιμο και για android κινητά από το Google Play και για συσκευές ios μέσω του Apple Store. To δεύτερο, είναι η πλατφόρμα el.wikiloc.com «Διαδρομές του κόσμου», πρόκειται για μια διεθνή κοινότητα με 9.633.071 μέλη τα οποία μοιράζονται 31.031.615 διαδρομές στη φύση που συνοδεύονται από χρήσιμες πληροφορίες, αξιολόγηση του βαθμού δυσκολίας των διαδρομών και 54.099.785 πολύ χρήσιμες φωτογραφίες που σε βοηθούν να κατανοήσεις και να αναγνωρίσεις τα μέρη που σε ενδιαφέρουν.
Η επιβλητική Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος
Μοιάζει λίγο βγαλμένο από παραμύθι ή από έναν μεσαιωνικό κόσμο σαν αυτόν του Game of Thrones. Η επιβλητική ανδρική Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος είναι σαν αυτά τα μοναστήρια που συναντά κανείς στο Άγιο Όρος, με ένα περίκλειστο κάστρο και ένα εσωτερικό κτήμα, στο κέντρο του οποίου είναι χτισμένη μια μεγάλη εκκλησία.
Το μοναστήρι αυτό είναι εμφανές από το δρόμο που ενώνει το Αυλάκι του Πόρτο Ράφτη με τον Κουβαρά. Mια απίθανη διαδρομή μέσα στο δάσος. Λίγο πριν φτάσει κανείς στο χωριό του Κουβαρά, κι ενώ ο δρόμος με τις στροφές ακολουθεί τη ράχη του βουνού, με πυκνό δάσος και στις δυο πλευρές, στα αριστερά, σε μια μικρή κοιλάδα ξεπροβάλει το επιβλητικό μοναστήρι που το αγκαλιάζουν τα πεύκα. Ένας χωματόδρομος λίγο πιο κάτω -υπάρχει σχετική σήμανση- οδηγεί μετά από μια κακοτράχαλη διαδρομή περίπου δέκα λεπτών στην πόρτα της μονής. Εναλλακτικά, υπάρχουν πιο κάτω σημεία όπου μπορεί κάποιος να αφήσει το αυτοκίνητό του και να ανέβει περπατώντας σε ένα από τα πολλά μονοπάτια που οδηγούν μέσα στο δάσος. H διεθνής πλατφόρμα el.wikiloc.com «Διαδρομές του κόσμου» αναφέρει 53 διαδρομές στην περιοχή αυτή, γύρω από τη Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στον Κουβαρά, που μπορείς να απολαύσεις είτε με πεζοπορία είτε με ποδήλατο.
Η πεζοπορία πλάι στο κελαρυστό ρυάκι
Εμείς, μετά την επίσκεψή μας οδικώς στο μοναστήρι, βγήκαμε ξανά στον κεντρικό δρόμο Αυλακίου-Κουβαρά και λίγο πριν το χωριό του Κουβαρά, σε μια στροφή, μπήκαμε σε έναν λασπωμένο χωματόδρομο που ήταν περικυκλωμένος από πυκνό δάσος. Τρακόσια περίπου μέτρα μετά, κι ενώ οι μεγάλες λακκούβες με λιμνάζοντα νερά που είχε αφήσει η πρόσφατη θεομηνία έκαναν δύσβατο τον χωματόδρομο, αφήσαμε το αυτοκίνητο στην άκρη και προχωρήσαμε με τα πόδια.
Τρία πράγματα εδώ σου μένουν αξέχαστα : Πρώτον, το οξυγόνο, αφού κάθε ανάσα που παίρνεις αισθάνεσαι ότι ανοίγει νέες διόδους μέσα στους πνεύμονές σου. Δεύτερον, η σιωπή, αφού η απουσία των ήχων της πόλης είναι απόλυτη. Εδώ ακούς μόνο τα πουλιά στα δέντρα, τα ξερά φύλλα και τα κλαδάκια που σπάνε κάτω από τα βήματά σου και το νερό που τρέχει κελαρυστό και γάργαρο σε ένα ρυάκι, σκεπασμένο ολότελα με ένα πυκνό πλέγμα από κισσό και άλλα αναρριχώμενα φυτά. Και, τρίτον, το δέος, ένας μικρός φόβος ότι βαδίζεις όλο και πιο μακριά από τον πολιτισμό, ένα αρχέγονο αίσθημα που σε καθηλώνει και ταυτόχρονα σε αναζωογονεί.
Εδώ, στο όρος Μερέντα, σημασία δεν έχει η ανάβαση στην κορυφή, όπως σε άλλα βουνά, αλλά τα τόσα πολλά μονοπάτια, δύο έως δεκαπέντε χιλιομέτρων, που εκτείνονται στο βουνό. Οι συγκινήσεις πολλές.
Ήχοι, αρώματα, ομορφιά, σπάνια φυτά και άγρια λουλούδια που δεν έχεις δει ξανά στην πόλη (όπως τα Neotinea lactea, Romulea linaresii, Erodium cicutarium κ.ά.), παλιά μονόχωρα βυζαντινά εκκλησάκια όπως η Παναγία η Μερέντα του 13ου αιώνα, σπήλαια όπως το Σπηλαιοβάραθρο Βέρα Ντράγκο στο οποίο σύμφωνα με τον θρύλο φώλιαζε ένας δράκος που θανατώθηκε από τον Άη Γιώργη (στο όνομα του οποίου είναι χτισμένος ο ναός του Αγίου Γεωργίου Αιματόριζας), αλλά και πιο σύγχρονες εκκλησίες όπως η Ευαγγελίστρια πάνω από τον σταθμό της πυροσβεστικής, ιδανική για οικογένειες με παιδιά που θέλουν να κάνουν πικ-νικ, αφού υπάρχουν ξύλινα τραπέζια με παγκάκια στο προαύλιό της αλλά και μια παιδική χαρά.
Η κορυφή της Μερέντας είναι απροσπέλαστη. Όχι επειδή είναι δύσβατη περιοχή, άλλωστε υπάρχει ασφαλτοστρωμένος δρόμος που οδηγεί σε αυτή, αλλά επειδή το σημείο είναι αποκλεισμένο για λόγους ασφαλείας, αφού εκεί είναι τοποθετημένα τα ραντάρ του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος.
Πώς θα φτάσω στο δάσος Μερέντα από την Αθήνα
Δεν χρειάζεται να διανύσει κάποιος μια μεγάλη, κουραστική απόσταση για να βρεθεί σε έναν επίγειο παράδεισο όπως αυτόν με χωμάτινα μονοπάτια στη σκιά πανύψηλων δέντρων που τους κορμούς τους τυλίγει ο κισσός, με ρυάκια και βυζαντινές εκκλησίες. Για να φτάσει κανείς στο Όρος Μερέντα μπορεί να το κάνει εύκολα μέσω Αττικής Οδού. Συνεχίζοντας στη Λεωφόρο Μαρκοπούλου υπάρχουν δύο επιλογές: Είτε να φτάσεις στο βουνό μέσα από το Πόρτο Ράφτη, ανηφορίζοντας από το Αυλάκι στο δρόμο που οδηγεί στο Πανόραμα (υπάρχει σχετική σήμανση προς Κουβαρά), είτε συνεχίζοντας από Αττική Οδό στη λεωφόρο Μαρκοπούλου και στρίβοντας στη διασταύρωση με τη λεωφόρο Μυρρινούντος, να ακολουθήσει τη σήμανση προς Κουβαρά.
Πού να πάω μετά την πεζοπορία για φαγητό
Μπορείτε να πάτε στα Καλύβια, τα οποία φημίζονται για το καλό τους κρέας (ξακουστές είναι οι ταβέρνες «Ο Χριστόφορος» και «Το τρίγωνο») ή να πάτε για φρέσκο ψάρι πλάι στη θάλασσα στο Πόρτο Ράφτη (εξαιρετικές είναι οι ψαροταβέρνες «Ο Ηπειρώτης», «Καλός Γυαλός», «Πρίμα Πλώρα» και «Καραβίδας»).