Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί οι πτήσεις φαίνεται να διαρκούν όλο και περισσότερο; Είναι ένα φαινόμενο που ονομάζεται «padding» και βοηθά τις αεροπορικές εταιρείες να φτάνουν στην ώρα τους -αλλά έχει και το κόστος του.
Στη δεκαετία του 1960, η πτήση από τη Νέα Υόρκη στο Λος Άντζελες διαρκούσε πέντε ώρες, ενώ η πτήση από τη Νέα Υόρκη στην Ουάσινγκτον διαρκούσε μόλις 45 λεπτά. Σήμερα, οι ίδιες πτήσεις διαρκούν πάνω από έξι ώρες και 75 λεπτά αντίστοιχα, παρόλο που τα αεροδρόμια δεν έχουν απομακρυνθεί μεταξύ τους.
Αυτό ονομάζεται «schedule creep» ή «padding» (παράταση του χρονοδιαγράμματος). Και είναι ένα μυστικό που οι αεροπορικές εταιρείες δεν θέλουν να γνωρίζετε, ειδικά λόγω των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Το «padding» είναι ο επιπλέον χρόνος που οι αεροπορικές εταιρείες επιτρέπουν στον εαυτό τους για να πετάξουν από το σημείο Α στο Β.
Επειδή αυτές οι πτήσεις είχαν συνεχώς καθυστερήσεις, οι αεροπορικές εταιρείες έχουν πλέον ενσωματώσει τις καθυστερήσεις που αντιμετωπίζουν εδώ και δεκαετίες στα χρονοδιαγράμματα τους, αντί να βελτιώσουν τις λειτουργίες τους.
Μπορεί να φαίνεται αβλαβές για τον επιβάτη, ωστόσο, αυτή η παγκόσμια τάση δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα: όχι μόνο το ταξίδι σας διαρκεί περισσότερο, αλλά η δημιουργία της ψευδαίσθησης της ακριβείας σημαίνει ότι δεν υπάρχει πίεση στις αεροπορικές εταιρείες να γίνουν πιο αποτελεσματικές, με αποτέλεσμα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα να συνεχίσουν να αυξάνονται.
«Κατά μέσο όρο, πάνω από το 30% όλων των πτήσεων φτάνουν με καθυστέρηση άνω των 15 λεπτών κάθε μέρα», λέει μιλώντας στο BBC ο πιλότος Michael Baiada, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων αεροπορίας ATH Group, επικαλούμενος την πρόσφατη έκθεση Air Travel Consumer Report του Υπουργείου Μεταφορών των ΗΠΑ.
Το ποσοστό αυτό ήταν 40%, αλλά η προσθήκη χρόνου – και όχι οι βελτιώσεις στις λειτουργίες – αύξησε τα ποσοστά άφιξης στην ώρα τους. «Με την προσθήκη χρόνου, οι αεροπορικές εταιρείες εκμεταλλεύονται το σύστημα για να σας ξεγελάσουν».
Λέει ότι αν οι αεροπορικές εταιρείες αντιμετώπιζαν στην πραγματικότητα όλα τα λειτουργικά τους προβλήματα, οι πελάτες θα επωφελούνταν άμεσα. «Η προσθήκη χρόνου αυξάνει το κόστος καυσίμων, τον θόρυβο και τις εκπομπές CO2, πράγμα που σημαίνει ότι αν η αποδοτικότητα των αεροπορικών εταιρειών αυξηθεί, το κόστος θα μειωθεί, με όφελος τόσο για το περιβάλλον όσο και για τις τιμές», προσθέτει εμφατικά.
Φυσικά, οι αεροπορικές εταιρείες γνωρίζουν ότι οι πελάτες τους εκτιμούν την ακρίβεια. Επομένως, αν η άφιξη στην ώρα τους είναι επωφελής για τους πελάτες και τις αεροπορικές εταιρείες, γιατί οι αεροπορικές εταιρείες δεν προσπαθούν να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους αντί να επιμηκύνουν τη διάρκεια των πτήσεων;
Πόσο «αργά» είναι το αργά;
Ο τελικός στόχος είναι το λεγόμενο «A0», δηλαδή η άφιξη στην πύλη ακριβώς στην ώρα. Αν μια πτήση είναι νωρίτερη ή αργοπορημένη, μπορεί να διαταράξει πολλά άλλα πράγματα, όπως τη διαθεσιμότητα των πυλών και τη χωρητικότητα του αεροδρομίου.
Η ειδική ορολογία των αεροδρομίων
Υπάρχει ακόμη και μια γλώσσα για να περιγράψει αυτή την ακρίβεια. Έτσι, κάθε καθυστέρηση πέραν του A0 [Αrrival Zero] προσθέτει τον αριθμό των λεπτών που το αεροσκάφος έφτασε με καθυστέρηση στην πύλη – A15, για ένα αεροσκάφος που έχει καθυστέρηση 15 λεπτών.
Ωστόσο, οτιδήποτε μεταξύ A0 και A14 δεν θεωρείται καθυστέρηση από το Υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ. Το Υπουργείο Μεταφορών δημιούργησε αυτό το παγκόσμιο πρότυπο για τη μέτρηση της «ακρίβειας» πριν από την έλευση των σύγχρονων δεδομένων και επικοινωνιών που, σήμερα, καθιστούν εφικτό το A0.
Αυτό σημαίνει ότι οι αεροπορικές εταιρείες εξακολουθούν να έχουν ένα χρονικό περιθώριο για να είναι «εγκαίρως», αντί για ένα πολύ συγκεκριμένο χρονικό διάστημα – το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε συμφόρηση.
Ο έλεγχος της εναέριας κυκλοφορίας πρέπει να το λαμβάνει αυτό υπόψη, επειδή η άφιξη πάρα πολλών αεροσκαφών περίπου την ίδια ώρα υπερφορτώνει τα αεροδρόμια. Έτσι, ο έλεγχος της εναέριας κυκλοφορίας επιμηκύνει τις προσεγγίσεις των αεροσκαφών, επιβραδύνοντας τους ρυθμούς άφιξης.

Για να είμαστε δίκαιοι, οι αεροπορικές εταιρείες έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε τεχνολογίες που επιτρέπουν πιο αποδοτικές διαδρομές πτήσεων. Ωστόσο, αυτό δεν έχει αλλάξει την κατάσταση όσον αφορά τις καθυστερήσεις, οι οποίες παραμένουν σταθερά στο 30%.
Όλα τα πληρώνει η εναέρια κυκλοφορία
Πολλά διαφορετικά πράγματα μπορούν να προκαλέσουν καθυστέρηση, αλλά ο Baiada πιστεύει ότι το 80% των παραγόντων που εμπλέκονται – όπως το πρόγραμμα, η ουρά αναμονής κατά την άφιξη στο αεροδρόμιο, η διαθεσιμότητα αεροσκαφών, η διαθεσιμότητα πυλών, η συντήρηση και η νομιμότητα του πληρώματος – βρίσκονται υπό τον έλεγχο των αεροπορικών εταιρειών. Ωστόσο, μέχρι σήμερα έχουν αφήσει στον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας να διορθώσει την κατάσταση μόλις τα αεροσκάφη βρίσκονται στον αέρα.
«Μόλις ένα αεροσκάφος απογειωθεί, οι αεροπορικές εταιρείες το ξεχνούν μέχρι να φτάσει στον επόμενο αερολιμένα», εξηγεί. Ο Baiada λέει ότι υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος: θα μπορούσαν να παρακολουθούν τα αεροσκάφη τους και να προσαρμόζουν τις πτήσεις τους καθ' όλη τη διάρκεια της πτήσης, να διαχειρίζονται την ακολουθία των αεροσκαφών, να επιλέγουν την ταχύτητα και την πορεία των πτήσεων, αφήνοντας τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας να επικεντρωθεί στον διαχωρισμό και την ασφαλή λειτουργία του εναέριου χώρου.
Ιδανικές συνθήκες
Μέρος του προβλήματος είναι ότι τα δρομολόγια σχεδιάζονται από τις αεροπορικές εταιρείες για τις λεγόμενες «ιδανικές συνθήκες», όπως δήλωσε ο Tom Hendricks, συνταξιούχος στέλεχος αεροπορικής εταιρείας, στο BBC Worklife. «Ωστόσο, κάθε μέρα μπορεί να υπάρχουν καιρικές συνθήκες, διαταραχές στον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας ή στο δίκτυο της εταιρείας και το σύστημα πρέπει να προσαρμόζεται».
Ωστόσο, ο Hendricks πιστεύει ότι τις περισσότερες μέρες οι αεροπορικές εταιρείες θα μπορούσαν να κάνουν περισσότερα για να διασφαλίσουν ότι η ροή των αεροσκαφών προς το αεροδρόμιο είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική, καθώς αυτό είναι αναπόσπαστο μέρος της οικονομικής τους επιτυχίας.
Μια άλλη επιλογή θα μπορούσε να είναι η μείωση του αριθμού των πτήσεων, αλλά τα δρομολόγια των αεροπορικών εταιρειών έχουν σχεδιαστεί για να ικανοποιούν τη ζήτηση των αγοραστών. Επομένως, αν υπήρχαν λιγότερες πτήσεις, οι ναύλοι θα αυξάνονταν.

Κάλλιο αργά παρά ποτέ
Υπάρχουν λοιπόν λύσεις στον ορίζοντα; Μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις είναι ότι ο εκσυγχρονισμός του ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας θα λύσει το πρόβλημα. Επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων έχουν πράγματι μειώσει κατά το ήμισυ τις καθυστερήσεις που προκαλούνται από τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας από το 2007, ενώ οι καθυστερήσεις που προκαλούνται από τις αεροπορικές εταιρείες έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, σύμφωνα με έκθεση της Bloomberg για το 2016.
Ο Baiada έχει αναπτύξει ένα σύστημα διαχείρισης ροής με βάση τις επιχειρήσεις (BBFM), το οποίο περιλαμβάνει τη συνεργασία των αεροπορικών εταιρειών με τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας για τη βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας στον αέρα.
Δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν το 2012 από τέσσερις βιομηχανικούς και ακαδημαϊκούς φορείς, συμπεριλαμβανομένης της Ομοσπονδιακής Διοίκησης Αεροπορίας (FAA), επικύρωσαν το BBFM σε πέντε αεροδρόμια. Συνολικά, το σύστημα μείωσε τις καθυστερήσεις, την κατανάλωση καυσίμων, τον θόρυβο, τις εκπομπές CO2 και την κυκλοφοριακή συμφόρηση στον εναέριο έλεγχο, ενώ αύξησε ραγδαία τη χωρητικότητα.
Γιατί δεν συνεργάζονται λοιπόν;
Με τις αεροπορικές εταιρείες να βρίσκονται υπό πίεση να μειώσουν τα κόστη, να αυξήσουν τα κέρδη και να μειώσουν τον περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο, γιατί δεν συνεργάζονται με τον εναέριο έλεγχο σε αυτό το τομέα;
«Οι αεροπορικές εταιρείες έχουν επενδύσει στο παρελθόν σε νέες τεχνολογίες με ανάμεικτα αποτελέσματα», λέει ο Hendricks. «Τώρα είναι πολύ προσεκτικές σε ό,τι επενδύουν. Αυτό περιπλέκεται από το γεγονός ότι επενδύουν σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογία που απαιτείται για τον εκσυγχρονισμό του παγκόσμιου ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας που βρίσκεται σε εξέλιξη».

Τι σημαίνουν όλα αυτά για όλους εμάς τους επιβάτες; Με τις αεροπορικές εταιρείες να εκμεταλλεύονται το σύστημα, όπως έχει σήμερα, οι χρόνοι πτήσης πιθανότατα θα αυξηθούν καθώς όλο και περισσότερα αεροσκάφη θα πετούν στους ουρανούς.
«Τακτικές καθυστέρησης, όπως η παράταση των χρόνων πτήσης, έχουν γίνει συνήθης πρακτική για τις αεροπορικές εταιρείες», λέει η ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των επιβατών Paloma Salmeron, εκπρόσωπος της AirHelp.
Ισχυρίζεται ότι αυτή η τακτική όχι μόνο επιτρέπει στις αεροπορικές εταιρείες να ισχυρίζονται ότι έχουν δήθεν βελτιώσει την ακρίβεια των πτήσεων, αλλά και διευκολύνει την παράκαμψη του «μαγικού ορίου των τριών ωρών» για τις καθυστερήσεις – το όριο που δίνει το δικαίωμα στους επιβάτες να υποβάλουν αιτήσεις αποζημίωσης, τουλάχιστον σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα δικαιώματα των επιβατών.
«Πολλές αεροπορικές εταιρείες θα προσπαθήσουν να δυσκολέψουν τους επιβάτες και η τακτική της παράτασης των χρόνων πτήσης είναι ένας ακόμη τρόπος για να μειώσουν τις πιθανότητες των επιβατών να υποβάλουν αξιώσεις και να λάβουν οικονομική αποζημίωση για την ταλαιπωρία που υπέστησαν», σημειώνει με νόημα η ίδια.
Ωστόσο, αυτή η παράταση δεν έχει λύσει τα προβλήματα του συστήματος αεροπορικών μεταφορών που ταλαιπωρούν τους καταναλωτές.
«Οι αεροπορικές εταιρείες μπορούν να κάνουν πολλά για να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους και η λύση του Baiada είναι μία από αυτές», λέει ο σύμβουλος αεροπορικών εταιρειών Bob Mann.
«Όταν πρόκειται για καθυστερήσεις και συμφόρηση, οι αεροπορικές εταιρείες εξακολουθούν να παραπονούνται ότι πρόκειται για πρόβλημα ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας, ενώ δεν είναι. Η άποψή μου είναι ότι πρέπει να σταματήσουν να παραπονιούνται και να κάνουν κάτι για αυτό, προς όφελος των πελατών, των εργαζομένων, των επενδυτών και των κοινοτήτων που εξυπηρετούν», καταλήγει εμφατικά.