«Το επικίνδυνο μα και πολύτιμο βουνό της Αττικής με τα απύθμενα χάσματα», είναι ο τίτλος από το βίντεο του haanity για τα Αφανή Ορύγματα-Μεταλλεία του Γραμματικού που είναι προτιμότερο να το βλέπουμε μόνο από ψηλά, καθώς ο περίπατος σε αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνος.
Όπως αναφέρεται στην περιγραφή του βίντεο του Ηaanity, η πινακίδα στο βουνό γράφει: «Προσοχή! Κίνδυνος! Αφανή ορύγματα» και αυτό σημαίνει ότι ένα βήμα μπορεί να είναι… μοιραίο.
Το βάθος του κεντρικού φρέατος αγγίζει τα 100 μέτρα. Στις αρχές και μέχρι τα μέσα του προηγούμενο αιώνα σε αυτό το μέρος παραγόταν ένα εξαιρετικά πολύτιμο μέταλλο, ο σίδηρος.
Στο «urbanspeleology.blogspot.com» αναφέρεται χαρακτηριστικά: Τα ιταλικής κατασκευής μεταλλεία σιδήρου του Γραμματικού ανήκαν στην οικογένεια Σούτσου, ενώ η μαρτυρία ενός ντόπιου ηλικιωμένου μας αναφέρει και κάποια Αγγλική Εταιρεία. Ξεκίνησαν να λειτουργούν γύρω στο 1880 διαθέτοντας ατελείωτου μήκους γαλαρίες σε διάφορα επίπεδα, βαθιά κάθετα φρέατα, γέφυρες, ενώ το δίκτυο της σιδηροδρομικής γραμμής που ξεκινούσε από την τοποθεσία, έφτανε -σύμφωνα με διαφορετικές πηγές- μέχρι Ραμνούντα, ως το Σέσι ή και τον Λιμνιώνα, μεταφέροντας το μετάλλευμα στα πλοία. Η συστηματική λειτουργία των εγκαταστάσεων πρέπει να εγκαταλείφθηκε γύρω στο 1920, καθώς η λειτουργία τους κρίθηκε ασύμφορη.
Κατά άλλους, λειτούργησαν μέχρι και το 1930, ενώ οι ντόπιοι διηγούνται ότι στα χρόνια της κατοχής (1940) από τη σιδηροδρομική γραμμή, εκτός από μετάλλευμα, φυγαδεύτηκαν άνθρωποι και περιουσίες. Επομένως, βάσει των μαρτυριών, τα μεταλλεία ίσως χρησιμοποιήθηκαν περιστασιακά και κατά τις δεκαετίες 1920, 1930, 1940, ενώ λειτουργούσαν τακτικά τη δεκαετία του 1910, κάτι που πιστοποιείται και από χαραγμένες επιγραφές στον πυθμένα ενός μεγάλου πηγαδιού των εγκαταστάσεων, όπου αποδεικνύεται η παρουσία ανθρώπων εκεί σίγουρα μέχρι και το 1914.
Δείτε το βίντεο του haanity στα Αφανή Ορύγµατα Μεταλλείων στην περιοχή του Γραµµατικού:
Τα πλάνα που κατέγραψε με drone o Haanity στο κανάλι του στο YouTube, είναι ομολογουμένως εντυπωσιακά!