Airbus Beluga, Boeing Dreamlifter, Antonov AN-225 είναι ορισμένα από τα μεγαλύτερα αεροσκάφη του κόσμου, που σχεδιάστηκαν για να μεταφέρουν τεράστια φορτία, όπως ανταλλακτικά άλλων αεροπλάνων.
Λόγω της ασυνήθιστης εμφάνισής τους τα πελώρια αυτά αεροσκάφη μαγνητίζουν τα βλέμματα σε κάθε τους εμφάνιση, αλλά δεν θα υπήρχαν αν δεν είχε ανοίξει το δρόμο ένα άλλο, λιγότερο γνωστό, αεροπλάνο που έσχισε για πρώτη φορά τους αιθέρες τη δεκαετία του 1960 και βοήθησε τις ΗΠΑ να κερδίσουν την κούρσα του διαστήματος.
Ο λόγος για το Super Guppy, ένα αεροσκάφος που προέκυψε από την ανάγκη της NASA να μεταφέρει ελαφρά, αλλά τεράστια σε μέγεθος αντικείμενα – όπως τα εξαρτήματα των πυραύλων – από τη μία πλευρά των ΗΠΑ στην άλλη. «Χρειαζόντουσαν κάτι που θα είχε μια άτρακτο με πολύ μεγάλη διάμετρο για να μεταφέρουν εξαρτήματα από τις μονάδες παραγωγής τους, κυρίως στην Καλιφόρνια, στην τοποθεσία, όπου θα τα χρησιμοποιούσαν, δηλαδή κυρίως στη Φλόριντα», εξηγεί στο CNN ο ιστορικός αεροπλοϊας Γκρέιαμ Μ. Σίμονς.
Η ιστορία του γίγαντα των αιθέρων της NASA
Όταν πρωτοξεκίνησε το αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα, τα εξαρτήματα των πυραύλων που προορίζονταν για το Cape Kennedy έπρεπε να μεταφερθούν με φορτηγίδες μέσω της διώρυγας του Παναμά ή του Κόλπου του Μεξικού, μια εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία. Όλα αυτά μέχρι το 1962, όταν ένα νέος αεροσκάφος με διάμετρο σχεδόν έξι μέτρων έλυσε το πρόβλημα μεταφέροντας τα εξαρτήματα των διαστημικών σκαφών στη Φλόριντα σε 18 ώρες αντί για 18 ημέρες.
Το αεροσκάφος με την πελώρια κοιλιά βαφτίστηκε “Pregnant Guppy” από το όνομα ενός από τα πιο διαδεδομένα τροπικά ψάρια στον κόσμο και από τα πιο δημοφιλή είδη ψαριών ενυδρείου γλυκού νερού. Ήταν το πρώτο μιας σειράς οκτώ τέτοιων αεροσκαφών που ναυπηγήθηκαν στο πέρασμα των χρόνων, ένα εκ των οποίων εξακολουθεί να χρησιμοποιεί ακόμη και σήμερα η NASA, μολονότι κάποιες τεχνολογίες του είχαν αναπτυχθεί τη δεκαετία του 1940.
Όπως και το Beluga ΧL της Airbus, που αποτελεί μια τροποποιημένη εκδοχή επιβατικού αεροσκάφους με διογκωμένη άτρακτο, το Pregnant Guppy αποτέλεσε μετεξέλιξη ενός από τα πρώτα επιβατικά αεροπλάνα της Boeing, του 377 Stratocruiser, που με τη σειρά του είχε προέλθει από το βομβαρδιστικό B-29 Superfortress του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Την ιδέα της κατασκευής του με τη χρήση εξαρτημάτων από αρκετά άλλα αεροσκάφη συνέλαβε ο Τζακ Κόνροϊ, ένας ε.α. πιλότος της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας και την παρουσίασε στη NASA. Όταν είδαν τα σχέδια, είπαν ότι θυμίζει έγκυο guppy κι έτσι του έμεινε το όνομα.
Το αεροσκάφος που προέκυψε ήταν κατά σχεδόν πέντε μέτρα μακρύτερο από το Βοeing 377 και το μοναδικό στον κόσμο που μπορούσε να μεταφέρει το πάνω μέρος ενός πυραύλου Saturn για το διαστημικό πρόγραμμα Apollo. Αποδείχθηκε τόσο επιτυχημένο, που ο Κόνροϊ προχώρησε στη δημιουργία του διαδόχου του, που το αποκάλεσε Super Guppy. Η μεγαλύτερη διαφορά του σε σχέση με το αυθεντικό ήταν ότι άνοιγε το ρύγχος του για να χωρούν τα φορτία διευκολύνοντας το έργο των χειριστών. Ήταν όμως και μακρύτερο κατά περίπου τέσσερα μέτρα, είχε μεγαλύτερη διάμετρο στο χώρο του φορτίου (7,6 μ. ) και διέθετε αναβαθμισμένους, ισχυρότερους - αν και ελαφρύτερους - κινητήρες. Το αεροσκάφος αυτό χρησιμοποιήθηκε επί 32 συναπτά έτη από τη NASA καλύπτοντας στις αποστολές του μια απόσταση 4,8 εκατ. χλμ!
Ατενίζοντας το μέλλον
Το 1970 έκανε την παρθενική του πτήση η τελευταία εκδοχή του αεροσκάφους, το Super Guppy Turbine, που μετέφερε ακόμη μεγαλύτερα φορτία. To αεροσκάφος προσέλκυσε το ενδιαφέρον της Αirbus, που αγόρασε δύο Super Guppy Turbine κι όταν απέκτησε τα δικαιώματα κατασκευής από την μητρική Aero Spacelines, που είχε ιδρύσει ο Κόνροϊ, έφτιαξε άλλα δύο, που χρησιμοποίησε μέχρι τη δεκαετία του 1990, όταν ανέπτυξε το δικό της μεταγωγικό κολοσσό, το Beluga.
Η ΝASA, ωστόσο, ήθελε να αντικαταστήσει το δικό της γηρασμένο Super Guppy, που πετούσε από το 1965, κι αγόρασε το νεότερο από το στόλο της Airbus το 1997. Είναι το μόνο που εξακολουθεί να πετά, μολονότι κατασκευάστηκε το 1970, αφού η NASA το συντηρεί επιμελώς και αντικαθιστά σταδιακά όλα τα παλιά του συστήματα με νεότερα προτού καταστραφούν.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 2000 το αεροσκάφος έχει χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά εξαρτημάτων του νέου διαστημικού σκάφους Orion, που σχεδιάζει να επιστρατεύσει η αμερικανική διαστημική υπηρεσία σε μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη και τον Άρη και θα εξακολουθεί να χρησιμοποιείται, αφού στη ΝΑSA δεν σκοπεύουν να παροπλίσουν το τελευταίο Super Guppy στο ορατό μέλλον…