Στο Όστιν του Τέξας, μια νεοφυής εταιρεία ονόματι Blackdot υπόσχεται να αλλάξει ριζικά έναν από τους πιο αρχαίους και προσωπικούς τρόπους αυτοέκφρασης: το τατουάζ.
Μετά από έξι χρόνια έρευνας και δοκιμών, παρουσίασε μια συσκευή τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να «χτυπά» τατουάζ πιο γρήγορα, με μεγαλύτερη ακρίβεια και σχεδόν χωρίς πόνο. Δεν πρόκειται για ένα ρομπότ που αντικαθιστά τον καλλιτέχνη, αλλά για ένα εργαλείο που φιλοδοξεί να γίνει η πιο εξελιγμένη προέκταση του χεριού του.
Η φιλοσοφία του δημιουργού της, Τζόελ Πένινγκτον, είναι ξεκάθαρη: «Το Blackdot δεν είναι ένας καλλιτέχνης - είναι ένα εργαλείο. Ο άνθρωπος δημιουργεί την τέχνη· η μηχανή την εκτελεί με απόλυτη ακρίβεια». Η διαδικασία ξεκινά όπως σε κάθε παραδοσιακό τατουάζ: ο καλλιτέχνης σχεδιάζει το μοτίβο - μπορεί να είναι ένα γεωμετρικό σχέδιο, μια οπτική ψευδαίσθηση ή ένα περίτεχνο μοτίβο από μικροσκοπικές τελείες. Έπειτα, ένας χειριστής συζητά με τον πελάτη τη θέση του τατουάζ, εφαρμόζει το στένσιλ και, όταν όλα είναι έτοιμα, η συσκευή αναλαμβάνει τη «χειρουργική» εκτέλεση.
Το σύστημα «διαβάζει» τις ιδιότητες του δέρματος
Το Blackdot χρησιμοποιεί έναν ψηφιακό μικροσκοπικό φακό και εξελιγμένους αλγορίθμους επεξεργασίας εικόνας για να υπολογίζει το βάθος της βελόνας με βάση τον τύπο και το πάχος του δέρματος. Το δέρμα δεν είναι ίδιο παντού: η επιφάνεια στο μπράτσο διαφέρει από αυτή στο στήθος ή τον μηρό, και κάθε άνθρωπος έχει τη δική του σύσταση. Το σύστημα, λοιπόν, προσαρμόζεται σε πραγματικό χρόνο, «διαβάζοντας» τις ιδιότητες του δέρματος με αισθητήρες και καταγράφοντας μικρομετρικές μεταβολές. Ο στόχος είναι να τοποθετεί τη μελάνη ακριβώς στη διασταύρωση ανάμεσα στην επιδερμίδα και τη «δερμίδα» - το σημείο όπου η βαφή σταθεροποιείται χωρίς να αγγίζει τις περισσότερες νευρικές απολήξεις.
Σχεδόν μηδενικός πόνος
Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό: οι περισσότεροι πελάτες περιγράφουν τον πόνο ως σχεδόν ανύπαρκτο. «Στην κλίμακα του πόνου, από το 0 έως το 10, οι περισσότεροι τον αξιολογούν μεταξύ 0 και 2», λέει ο Πένινγκτον, «ενώ στα παραδοσιακά τατουάζ κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 5 και 8». Η εξήγηση βρίσκεται όχι μόνο στην ακρίβεια της διάτρησης, αλλά και στις βελόνες. Το Blackdot χρησιμοποιεί εξαιρετικά λεπτές «bugpin» βελόνες διαμέτρου μόλις 0,25 χιλιοστών - όσο μια ανθρώπινη τρίχα. Οι τελείες που δημιουργούν είναι τόσο μικρές και ομοιόμορφες, που το αποτέλεσμα μοιάζει περισσότερο με ψηφιακή εκτύπωση παρά με χειροποίητο σχέδιο.
Πίσω από τη φαινομενική απλότητα της συσκευής βρίσκεται μια σύνθετη τεχνολογία. Η ομάδα της Blackdot συνεργάστηκε με υποψήφιους διδάκτορες του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, συνδυάζοντας την τεχνητή νοημοσύνη με τη βιομηχανική μηχανική. Το πρόβλημα που έπρεπε να λυθεί δεν ήταν μόνο η ακρίβεια, αλλά και η σταθερότητα: όσο πιο γρήγορα κινούνται οι βελόνες, τόσο μεγαλύτερη η δόνηση και, επομένως, η πιθανότητα αστοχίας. Οι μηχανικοί έπρεπε να βρουν την τέλεια ισορροπία ανάμεσα στην ταχύτητα και την ακρίβεια, ώστε κάθε κίνηση να είναι εξίσου ομαλή με το σταθερό χέρι ενός βετεράνου τατουατζή.
Σήμερα, υπάρχουν δύο τέτοιες συσκευές σε λειτουργία: μία στο διάσημο στούντιο Bang Bang NYC - το πιο ακολουθούμενο τατουατζίδικο στον κόσμο, με πελάτες όπως η Ριάνα και ο Τζάστιν Μπίμπερ - και μία στα κεντρικά γραφεία της Blackdot στο Τέξας. Μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιήσει περίπου 500 τατουάζ. Το επόμενο βήμα είναι η εγκατάσταση μιας τρίτης συσκευής στο πρώτο αμερικανικό παράρτημα του Steel N Ink, του μεγαλύτερου τατουατζίδικου στον Καναδά.
Η εταιρεία πειραματίζεται και με έναν νέο τρόπο συνεργασίας: σύντομα, πελάτες που κάνουν τατουάζ με τη βοήθεια του Blackdot θα μπορούν να συνδέονται ζωντανά με τον καλλιτέχνη που σχεδίασε το τατουάζ, ακόμη κι αν βρίσκεται στην άλλη άκρη του κόσμου. Μέσω βιντεοκλήσης, ο δημιουργός θα καθοδηγεί τον χειριστή, θα παρακολουθεί τη διαδικασία και θα επικοινωνεί με τον πελάτη. Έτσι, η τεχνολογία όχι μόνο δεν αποξενώνει τη σχέση καλλιτέχνη και πελάτη, αλλά την επαναπροσδιορίζει σε μια νέα, εικονική μορφή.
Ο Πένινγκτον δεν προέρχεται από τον χώρο των τατουάζ αλλά από τον καφέ. Ως επικεφαλής ανάπτυξης πελατών στη Bellwether Coffee, ερχόταν καθημερινά σε επαφή με ανθρώπους από τη βιομηχανία της εστίασης - και παρατήρησε κάτι που του φάνηκε κοινό σε όλους: όλοι είχαν τατουάζ. Από τους ιδιοκτήτες των καφέ μέχρι τους προμηθευτές, τα σχέδια στο δέρμα τους αφηγούνταν ιστορίες.
Αυτή η παρατήρηση μετατράπηκε σε εμμονή, και η εμμονή σε ιδέα: να βρεθεί ένας τρόπος ώστε το τατουάζ να γίνει πιο ακριβές, λιγότερο επίπονο και πιο προσιτό χωρίς να χαθεί η μαγεία του. Ο ίδιος ήταν ο πρώτος που δοκίμασε τη συσκευή στο σώμα του - ένα μικρό αστέρι στο ισχίο. Έκτοτε, έχει κάνει άλλα τρία τατουάζ με το Blackdot, συμπεριλαμβανομένου ενός δράκου που κρατά κιθάρα, σχεδιασμένου από την κόρη του.
Το «μελάνι» της εποχής της τεχνητής νοημοσύνης
Η τεχνολογία που καθιστά το Blackdot εφικτό δεν είναι εντελώς καινούρια. Από το 2016, ομάδες όπως το γαλλικό στούντιο Appropriate Audiences είχαν δημιουργήσει τατουάζ με ρομπότ βιομηχανικής χρήσης. Όμως η Blackdot είναι η πρώτη που συνδυάζει την ακρίβεια της μηχανής με την ευαισθησία της ανθρώπινης εποπτείας. Η μηχανή της δεν σχεδιάζει: εκτελεί. Δεν αντικαθιστά τον καλλιτέχνη, τον ενισχύει. Είναι το μελάνι της εποχής της τεχνητής νοημοσύνης: γρήγορο, καθαρό, ελεγχόμενο.
Η εξέλιξη αυτή εγείρει και φιλοσοφικά ερωτήματα. Το τατουάζ υπήρξε πάντα μια πράξη ανθρώπινη, σχεδόν τελετουργική: ο ήχος της μηχανής, ο πόνος, η εμπιστοσύνη ανάμεσα σε δύο ανθρώπους. Τι σημαίνει, λοιπόν, όταν η τέχνη αυτή γίνεται υπόθεση αλγορίθμων; Ο Πένινγκτον απαντά απλά: «Η Blackdot δεν αφαιρεί τον άνθρωπο από την εξίσωση· του δίνει ένα πιο ακριβές εργαλείο». Στην πραγματικότητα, ίσως η τεχνητή νοημοσύνη να μην έρχεται να αντικαταστήσει τον καλλιτέχνη, αλλά να του επιτρέπει να συγκεντρωθεί περισσότερο στο σχέδιο και λιγότερο στην εκτέλεση.
Αν η μηχανή του Πένινγκτον πετύχει, ίσως να βρισκόμαστε στην αυγή ενός νέου είδους τέχνης του σώματος, μιας τέχνης όπου η ανθρώπινη φαντασία συνεργάζεται με την τεχνολογική τελειότητα. Ίσως, σε λίγα χρόνια, τα στούντιο τατουάζ να θυμίζουν περισσότερο εργαστήρια ιατρικής ακριβείας παρά χώρους καλλιτεχνικού ρίσκου. Και ίσως, για πρώτη φορά στην ιστορία του τατουάζ, το μελάνι να μην πονάει.