Η τεχνητή νοημοσύνη θεωρείται πλέον πανίσχυρο εργαλείο σε πολλούς τομείς, ωστόσο υστερεί σε έναν, την αρχαιολογία.
Παρά τις εξελιγμένες τεχνολογίες που επιτρέπουν την «εξ αποστάσεως» εξερεύνηση του υπεδάφους και τις εντυπωσιακές ανακαλύψεις από σύγχρονες DNA-αναλύσεις, η κατάταξη και η αποκατάσταση αρχαιολογικών ευρημάτων παραμένουν μία δύσκολη διεργασία.
Η επιστήμονας και ειδική στην τεχνητή νοημοσύνη Αγιελέτ Ταλ, από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Technion στο Ισραήλ, μοιράστηκε πρόσφατα την εμπειρία της στο συνέδριο Visual Computing Trends της ερευνητικής μονάδας Vrvis στη Βιέννη.
Όπως ανέφερε, όταν ξεκίνησε συνεργασία με την ομάδα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Χάιφα, πίστεψε ότι οι αλγόριθμοι ΑΙ θα έλυναν γρήγορα πολλά προβλήματα.
«Νόμιζα ότι θα ήταν εύκολο: μερικές επιστημονικές δημοσιεύσεις και όλοι ευχαριστημένοι» θυμάται, γελώντας σήμερα, μετά από 15 χρόνια ερευνών.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο δεν ήταν η έλλειψη τεχνικού εξοπλισμού, αλλά η ίδια η φύση του εξειδικευμένου αντικειμένου, εξομολογήθηκε.
Οι περισσότερες αρχαιολογικές βάσεις δεδομένων είναι μικρές και μη προσβάσιμες στο κοινό, ενώ η εκπαίδευση ενός μοντέλου για συγκεκριμένα αντικείμενα απαιτεί γνώσεις που δεν είναι διαθέσιμες.
Επίσης, είναι προς το παρόν εξαιρετικά δύσκολο το εργαλείο αυτό να αναγνωρίσει και να επανασυνθέσει σπασμένα αντικείμενα που έχουν φθαρεί με το πλήρωμα του χρόνου.
Το παράδειγμα των χιλιάδων σφραγιδολίθων
Η ομάδα της Ταλ μέσω πρωτοποριακών εργαλείων είχε ορισμένα απτά αποτελέσματα και κατάφερε να αναπτύξει πρωτοποριακά εργαλεία.
Με την υποστήριξη πανεπιστημίων από την Ελβετία και το Ισραήλ, δημιουργήθηκε λογισμικό αναγνώρισης εικόνας που συγκρίνει τα μοτίβα των σφραγιδόλιθων που εντοπίστηκαν στο νότιο Ισραήλ, με αποτέλεσμα ερευνητές να μπορούν να ανεβάσουν την εικόνα ενός νέου ευρήματος και να λάβουν σε δευτερόλεπτα προτάσεις για παρόμοια, κάτι που άλλοτε απαιτούσε ώρες επίπονης έρευνας σε βιβλιοθήκες και καταλόγους.
«Αυτό που για τους περισσότερους ακούγεται απλό, είναι για την αρχαιολογική κοινότητα επαναστατικό», τονίζει ο Στεφάν Μούνγκερ από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης.
Τα μοτίβα, από ζώα και σπείρες μέχρι θεότητες και σύμβολα, αποκαλύπτουν κρίσιμα στοιχεία για τις κοινωνικοπολιτικές δομές της εποχής σε περιόδους για τις οποίες δεν έχουμε σχεδόν καθόλου γραπτές πηγές.
Βέβαια, τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα τέλεια. Αλλά, όπως λέει ο Μούνγκερ, αρκεί ένα σωστό εύρημα μέσα στις πρώτες 20 προτάσεις για να κάνει τη διαφορά.
Η Ταλ τονίζει πως η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα αντικαταστήσει την ανθρώπινη εμπειρία στο κομμάτι της αρχαιολογίας, ωστόσο μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο. Όπως σημειώνει και ο Μούνγκερ: «Η διαίσθηση θα λείπει για πολύ καιρό ακόμη από την ΑΙ. Η αρχαιολογία είναι ένα παιχνίδι εντυπώσεων: η όραση, η αφή και η εμπειρία οδηγούν τον ειδικό στο σωστό μονοπάτι».
Πηγή: destandard