Η εταιρεία αμυντικής τεχνολογίας Epirus έχει αναπτύξει ένα πρωτοποριακό σύστημα εξουδετέρωσης drones που έχει κινήσει το ενδιαφέρον του αμερικανικού στρατού.
Φανταστείτε το εξής σενάριο, το οποίο δεν απέχει και τόσο μακριά από τις προ ημερών εξελίξεις στην Ουκρανία: Η Κίνα αναπτύσσει εκατοντάδες χιλιάδες αυτόνομα drones στον αέρα, στη θάλασσα και κάτω από το νερό, όλα οπλισμένα με μικρές πυρηνικές κεφαλές ή μικρούς πυραύλους.
Αυτά τα μηχανήματα καταφθάνουν σε μορφή σμήνους προς στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Ταϊβάν και σε κοντινές βάσεις των ΗΠΑ και, μέσα σε λίγες ώρες, μια ρομποτική αιφνιδιαστική επίθεση κατακλύζει τις αμερικανικές δυνάμεις στον Ειρηνικό, πριν αυτές προλάβουν να αντιδράσουν.
Είναι ένα σενάριο που κρατά κάθε βράδυ ξύπνιο τον διευθυντή τεχνολογίας του αμερικανικού στρατού.
«Διστάζω να το πω δυνατά για να μην το... προκαλέσω και συμβεί όντως» λέει ο Alex Miller, διευθυντής τεχνολογίας του αρχηγού του γενικού επιτελείου του στρατού των ΗΠΑ.
Η εξάπλωση των φθηνών drones
Ακόμα και αν δεν ξεσπάσει ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, όλες οι αμερικανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε όλο τον κόσμο είναι ευάλωτες στις ίδιες τακτικές, όπως και οι στρατοί όλων των άλλων χωρών του κόσμου.
Η εξάπλωση των φθηνών drones σημαίνει ότι σχεδόν οποιαδήποτε ομάδα ή χώρα που διαθέτει τα μέσα για να συναρμολογήσει και να εκτοξεύσει ένα σμήνος μπορεί να προκαλέσει καταστροφή, χωρίς να χρειάζονται ακριβά αεροσκάφη ή τεράστιες πυραυλικές εγκαταστάσεις.
Αν και οι ΗΠΑ διαθέτουν πυραύλους ακριβείας που μπορούν να καταρρίψουν αυτά τα drones, δεν είναι πάντα επιτυχημένοι: πέρυσι, μια επίθεση με drones σκότωσε τρεις Αμερικανούς στρατιώτες και τραυμάτισε δεκάδες άλλους σε μια βάση στην έρημο της Ιορδανίας. Άλλωστε, κάθε αμερικανικός πύραυλος κοστίζει πολύ περισσότερο από τους στόχους του, γεγονός που περιορίζει την προμήθειά τους. Η αντιμετώπιση drone αξίας χιλιάδων δολαρίων με πυραύλους που κοστίζουν εκατοντάδες χιλιάδες ή ακόμη και εκατομμύρια δολάρια ανά βολή μπορεί να λειτουργήσει μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ακόμη και με έναν αμυντικό προϋπολογισμό όπως αυτόν των ΗΠΑ, που μπορεί να φτάσει το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια το επόμενο έτος.
Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ αναζητούν τώρα μια λύση - και τη θέλουν γρήγορα. Όλοι οι κλάδοι των ενόπλων δυνάμεων και μια σειρά νεοσύστατων εταιρειών αμυντικής τεχνολογίας δοκιμάζουν νέα όπλα που υπόσχονται να εξουδετερώνουν μαζικά τα drones.
Υπάρχουν drones που συγκρούονται με άλλα drones σαν κριάρια, drones που εκτοξεύουν δίχτυα για να παγιδεύουν τις έλικες των quadcopters, όπλα Gatling ακριβείας που απλά καταρρίπτουν τα drones, ηλεκτρονικές μέθοδοι, όπως συσκευές παρεμβολής GPS και εργαλεία άμεσου hacking.
Ένας αμυντικός «φούρνος μικροκυμάτων»
Υπάρχουν επίσης τα μικροκύματα: ηλεκτρονικές συσκευές υψηλής ισχύος που εκπέμπουν κιλοβάτ μεγάλης ισχύος για να καταστρέψουν τα κυκλώματα ενός drone, σαν να ήταν αλουμινόχαρτο που ξεχάσατε να αφαιρέσετε από τα υπολείμματα του φαγητού σας όταν τα ζεστάνατε.
Εδώ μπαίνει στο παιχνίδι η Epirus και ο «Leonidas», πάνω στον οποίο ο αμερικανικός στρατός έχει ήδη στοιχηματίσει ως ένα όπλο τελευταίας τεχνολογίας κατά των drones.
Ο Αμερικανικός Στρατός έδωσε στην Epirus μια σύμβαση ύψους 66.000.000 δολαρίων στις αρχές του 2023, την οποία συμπλήρωσε με άλλα 17.000.000 δολάρια το περασμένο φθινόπωρο και επί του παρόντος αναπτύσσει μια σειρά συστημάτων για δοκιμές με αμερικανικές δυνάμεις στη Μέση Ανατολή και τον Ειρηνικό.
Από κοντά, το σύστημα «Leonidas» που κατασκεύασε η Epirus μοιάζει με μια μεταλλική πλάκα πάχους 60 εκατοστών, μεγέθους γκαραζόπορτας, κολλημένη πάνω σε μια περιστρεφόμενη βάση. Ανοίγοντας το πίσω κάλυμμα, μπορείτε να δείτε ότι η πλάκα είναι γεμάτη με δεκάδες μεμονωμένες μονάδες ενισχυτών μικροκυμάτων σε ένα πλέγμα. Κάθε μία έχει περίπου το μέγεθος ενός χρηματοκιβωτίου και είναι κατασκευασμένη γύρω από ένα τσιπ από νιτρίδιο γαλλίου - GaN (Gallium Nitride), έναν ημιαγωγό που μπορεί να αντέξει πολύ υψηλότερες τάσεις και θερμοκρασίες από το τυπικό πυρίτιο.
Το Leonidas βρίσκεται πάνω σε ένα ρυμουλκούμενο που μπορεί να ρυμουλκήσει ένα τυπικό στρατιωτικό φορτηγό και, όταν ενεργοποιείται, το λογισμικό της εταιρείας δίνει εντολή στο πλέγμα των ενισχυτών και των κεραιών να διαμορφώσουν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εκπέμπουν με μια φάση συστοιχίας, επικαλύπτοντας με ακρίβεια τα σήματα μικροκυμάτων για να διαμορφώσουν την ενέργεια σε μια εστιασμένη δέσμη.
Όπως ένα εντομοκτόνο εξοντώνει ένα σμήνος κουνουπιών
Το συνολικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να περιγραφεί ως μια εκπομπή ηλεκτρομαγνητικών παλμών, μια θανατηφόρα ακτίνα για ηλεκτρονικά συστήματα ή ένα δυναμικό πεδίο που θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα προστατευτικό φράγμα γύρω από στρατιωτικές εγκαταστάσεις και να καταρρίψει drones με τον ίδιο τρόπο που ένα εντομοκτόνο εξοντώνει ένα σμήνος κουνουπιών.
Σε ένα ζωντανό βίντεο που υπάρχει και στο YouTube, φαίνεται ένα quadcopter drone να περιστρέφει τις έλικές του κοντά στον «Λεωνίδα» και, μόλις ενεργοποιήθηκε ο πομπός μικροκυμάτων, να σταματάει αμέσως - πρώτα η έλικα μπροστά αριστερά και μετά οι υπόλοιπες.
Ένα drone που χτυπιέται από μια ακτίνα Leonidas δεν εκρήγνυται, απλώς πέφτει στο έδαφος. Σε σύγκριση με την έκρηξη ενός πυραύλου ή το σφύριγμα ενός λέιζερ, δεν φαίνεται και τόσο εντυπωσιακό. Ωστόσο, θα μπορούσε να αναγκάσει τους εχθρούς να βρουν πιο δαπανηρούς τρόπους επίθεσης, που θα μειώνουν το πλεονέκτημα του σμήνους drone.
Ο Andy Lowery, διευθύνων σύμβουλος της Epirus, δεν διστάζει να μιλήσει στο ΜΙΤ Review με ενθουσιασμό για το προϊόν του. Λέει ότι «ο Leonidas προορίζεται να ηγηθεί μιας τελευταίας μάχης, όπως οι Σπαρτιάτες από τους οποίους πήρε το όνομά του το μικροκύμα» - στην περίπτωση αυτή, ενάντια σε ορδές μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ή UAV.
Ενώ η πραγματική εμβέλεια του συστήματος Leonidas παραμένει μυστική, ο Lowery λέει ότι ο Στρατός των ΗΠΑ αναζητεί μια λύση που μπορεί να σταματήσει αξιόπιστα τα drones σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων. «Θέλουν το σύστημά μας να είναι το τελευταίο επίπεδο άμυνας, να εξουδετερώνει κάθε παραβίαση, κάθε διαρροή, οτιδήποτε τέτοιο».
Ο τρόπος διεξαγωγής των πολέμων άλλαξε ριζικά
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έδειξε στον κόσμο ότι η φθηνή τεχνολογία έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο διεξαγωγής των πολέμων. Έχουμε παρακολουθήσει σε βίντεο υψηλής ευκρίνειας πώς ένα φθηνό, έτοιμο προς πώληση drone, που έχει τροποποιηθεί για να μεταφέρει μια μικρή βόμβα, μπορεί να οδηγηθεί απευθείας σε ένα άρμα μάχης ή ομάδα στρατιωτών με καταστροφικά αποτελέσματα.
Μεγαλύτερα drones αυτοκτονίας μπορούν να κατασκευαστούν με μόλις δεκάδες χιλιάδες δολάρια και να εκτοξευθούν σε μαζικές ομοβροντίες για να χτυπήσουν «μαλακούς στόχους» ή να συντρίψουν πιο προηγμένες στρατιωτικές άμυνες.
Ως αποτέλεσμα, ο Μίλερ πιστεύει ότι το τρέχον οπλοστάσιο των ΗΠΑ για την άμυνα ενάντια σε αυτά τα όπλα είναι απλά πολύ ακριβό και τα εργαλεία είναι πολύ λίγα για να ανταποκριθούν πραγματικά στην απειλή.
Η πιο επιτυχημένη εταιρεία τεχνολογίας άμυνας που πωλεί όπλα κατά των drones στον αμερικανικό στρατό αυτή τη στιγμή είναι η Anduril, η εταιρεία που ιδρύθηκε από τον Palmer Luckey, τον εφευρέτη του headset Oculus VR, και μια ομάδα συνιδρυτών από την Oculus και τον γίγαντα των δεδομένων άμυνας Palantir.
Μόνο τους τελευταίους μήνες, οι πεζοναύτες επέλεξαν την Anduril για συμβάσεις αντι-drone που θα μπορούσαν να αξίζουν σχεδόν 850 εκατομμύρια δολάρια την επόμενη δεκαετία και η εταιρεία συνεργάζεται με τη Special Operations Command από το 2022 για μια σύμβαση αντι-drone που θα μπορούσε να αξίζει σχεδόν ένα δισεκατομμύριο δολάρια σε παρόμοιο χρονικό διάστημα.
Από τις συμβάσεις δεν είναι σαφές τι ακριβώς πωλεί η Anduril σε κάθε οργανισμό, αλλά τα όπλα της περιλαμβάνουν συσκευές παρεμβολής ηλεκτρονικού πολέμου, βόμβες drone με κινητήρα τζετ και drone Anvil με έλικα, σχεδιασμένα για να συντρίβουν τα εχθρικά drone.
Ηλεκτρονικός πόλεμος
Σε αυτό το οπλοστάσιο, ο φθηνότερος τρόπος για να σταματήσει ένα σμήνος drone είναι ο ηλεκτρονικός πόλεμος: η παρεμβολή των σημάτων GPS ή ραδιοσυχνοτήτων που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των μηχανών. Ωστόσο, οι έντονες μάχες με drones στην Ουκρανία έχουν εξελίξει την τέχνη της παρεμβολής και της αντεπίθεσης σε σημείο... αδιεξόδου.
Ως αποτέλεσμα, αναδύεται μια νέα τεχνολογία αιχμής: drones που δεν μπορούν να παρεμβληθούν και λειτουργούν αυτόνομα, χρησιμοποιώντας ενσωματωμένους επεξεργαστές για να πλοηγούνται μέσω εσωτερικών χαρτών και υπολογιστικής όρασης, ή ακόμη και drones συνδεδεμένα με καλώδια οπτικών ινών μήκους 20 χιλιομέτρων.
Αντί να χρησιμοποιούν τη μέθοδο παρεμβολής ενός παρεμβολέα, ο οποίος χρησιμοποιεί μια κεραία για να μπλοκάρει τη σύνδεση του drone με τον πιλότο ή το σύστημα τηλεκαθοδήγησης, η μικροκυματική ακτίνα του Leonidas χτυπά το σώμα του drone πλαγιομετωπικά. Η ενέργεια εισέρχεται σε κάποιο ηλεκτρικό στοιχείο, είτε στον κεντρικό ελεγκτή πτήσης είτε σε ένα μικροσκοπικό καλώδιο που ελέγχει ένα πτερύγιο σε ένα φτερό, και προκαλεί βραχυκύκλωμα σε ό,τι είναι διαθέσιμο.
Το Leonidas έχει επίσης ένα πλεονέκτημα όταν πρόκειται για την κατάρριψη πολλών drone ταυτόχρονα. Το να χτυπήσεις φυσικά ένα drone στον αέρα ή να το φωτίσεις με λέιζερ μπορεί να είναι αποτελεσματικό σε περιπτώσεις όπου η ηλεκτρονική πολεμική αποτυγχάνει, αλλά τα anti-drone drones μπορούν να καταρρίψουν μόνο ένα κάθε φορά, ενώ τα λέιζερ πρέπει να στοχεύουν και να πυροβολούν με ακρίβεια.
Τα μικροκύματα του Epirus μπορούν να καταστρέψουν ταυτόχρονα όλα όσα βρίσκονται σε ένα τόξο περίπου 60 μοιρών από τον πομπό Leonidas και να συνεχίσουν να πυροβολούν. Τα συστήματα κατευθυνόμενης ενέργειας όπως αυτό δεν εξαντλούνται ποτέ.
Όσον αφορά το κόστος, κάθε μονάδα Leonidas κοστίζει σήμερα «λίγα εκατομμύρια», λέει ο Lowery. Οι τιμές των συμβολαίων άμυνας μπορεί να είναι αδιαφανείς, αλλά η Epirus παρέδωσε τέσσερις μονάδες για το αρχικό συμβόλαιο των 66 εκατομμυρίων δολαρίων, με μια τιμή περίπου 16,5 εκατομμύρια δολάρια η καθεμία.
Για σύγκριση, οι πύραυλοι Stinger της Raytheon, τους οποίους οι στρατιώτες εκτοξεύουν εναντίον εχθρικών αεροσκαφών, ή drones από έναν εκτοξευτή που φέρουν στον ώμο, κοστίζουν εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια ο καθένας, πράγμα που σημαίνει ότι το Leonidas θα μπορούσε να έχει βγάλει τα... λεφτά του από την πρώτη κιόλας κατάρριψη.
Περιμένοντας το σήμα εκκίνησης
Παρά την εντυπωσιακή επίδειξη κατά τη διάρκεια των δοκιμών, είναι αδύνατο να προσδιοριστεί ακόμη αν η τεχνολογία της Epirus είναι έτοιμη να ανταποκριθεί πλήρως σε περίπτωση που τα σμήνη των drones καταφθάσουν μαζικά.
Ο στρατός δεν σχολίασε την αποτελεσματικότητα των νέων όπλων που βρίσκονται σε φάση δοκιμών ή αρχικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος Leonidas. Ωστόσο, διάφοροι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί φαίνεται να δίνουν δημόσια ψήφο εμπιστοσύνης στην Epirus. Ο στρατηγός που επέβλεψε τις δοκιμές του Leonidas το περασμένο καλοκαίρι δήλωσε στον ιστότοποBreaking Defense ότι «το σύστημα λειτούργησε πραγματικά πολύ καλά», ακόμη και αν υπήρχαν ακόμη εργασίες που έπρεπε να γίνουν σχετικά με «τον τρόπο με τον οποίο το οπλικό σύστημα εντάσσεται στην ευρύτερη αλυσίδα εξόντωσης».
Η Epirus εργάζεται επίσης επί του παρόντος σε μια ακόμη μικρότερη έκδοση του «Leonidas» που μπορεί να τοποθετηθεί πάνω στα οχήματα μάχης Stryker του Στρατού, και δοκιμάζει την προσάρτηση μιας μεμονωμένης μονάδας μικροκυμάτων σε ένα μικρό αερομεταφερόμενο drone, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένα εξαιρετικά εστιασμένο όπλο για την απενεργοποίηση αυτοκινήτων, κέντρων δεδομένων ή μεμονωμένων εχθρικών drones.
Το καθήκον της Epirus τώρα, υποθέτοντας ότι οι κύριοι πελάτες της θα αποφασίσουν να αγοράσουν περισσότερα συστήματα τύπου Leonidas, είναι να αυξήσει την παραγωγή και να βελτιώσει την τεχνολογία των συστημάτων της. Στη συνέχεια, υπάρχουν τα πιο πρακτικά προβλήματα του προσωπικού, της συναρμολόγησης και των δοκιμών σε μεγάλη κλίμακα.
Η άλλη εξωτερική πρόκληση μπορεί να είναι ότι η Epirus δεν είναι η μόνη εταιρεία που κατασκευάζει ένα όπλο κατά των drones. Μία από τις κρατικές εταιρείες άμυνας της Κίνας εργάζεται πάνω στο δικό της όπλο υψηλής ισχύος κατά των drones, το «Hurricane», το οποίο παρουσίασε σε μια μεγάλη στρατιωτική έκθεση στα τέλη του 2024.
Αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι τα αντιηλεκτρονικά δυναμικά πεδία θα γίνουν κοινά μεταξύ των στρατών του κόσμου... Αν είναι έτσι, το μέλλον του πολέμου είναι απίθανο να επιστρέψει στο status quo ante, και μπορεί να πάρει μια διαφορετική κατεύθυνση για άλλη μια φορά. Ωστόσο, οι στρατιωτικοί σχεδιαστές πιστεύουν ότι είναι ζωτικής σημασίας για τις ΗΠΑ να μη μείνουν πίσω. Επομένως, αν λειτουργήσει όπως υποσχέθηκε, η Epirus θα μπορούσε κάλλιστα να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο θα διεξάγονται οι πόλεμοι την επόμενη δεκαετία...